The value of bread in the German transit camps in Zamość in the light of memories, testimonies and accounts of oral histories of the former prisoners – Polish people displaced from Zamość region (1942-1943)

• Authors: Kozaczyńska Beata

Title variants

PL

Wartość chleba w niemieckim obozie przejściowym w Zamościu w świetle wspomnień, zeznań i relacji historii mówionej byłych więźniów – Polaków wysiedlonych z Zamojszczyzny (1942-1943)

RU

Ценность хлеба в немецком транзитном лагере в Замость на основе воспоминаний, свидетельств и устных историй бывших заключенных - Поляков, переселенных из Замостского края (1942-1943 гг.)

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

This article outlines the value and significance of bread for the civilian agricultural population expelled from the Zamość Region by the Germans during the Second World War and then placed in a temporary camp in Zamość (UWZ-Lager Zamość). The feeling of hunger behind the barbed wire of the camps prevailed, often even over the fear. The food rations were considerably limited and insufficient. Pieces of brown bread, made with the worst quality flour, sometimes with the addition of sawdust (the so-called ‘trociniak’), were given to prisoners every day for breakfast (with black coffee) as well as for dinner. During the expulsion, some people managed to grab bread or rusks, having prepared them previously before the expulsions, despite the overall ambush and the fast pace of the action. The only thing with higher value than bread in the camp was a person’s life.

PL

W artykule ukazano wartość i znaczenie chleba dla cywilnej ludności rolniczej wysiedlonej z Zamojszczyzny przez Niemców w latach 1942-1943 i osadzonej w obozie przejściowym w Zamościu (UWZ-Lager Zamość). Za drutami tego obozu panował głód, często silniejszy od strachu. Racje żywnościowe w obozie były znacznie ograniczone i niewystarczające. Porcje chleba, czarnego, wypiekanego z najgorszego gatunku mąki, czasem z domieszką trocin (tzw. trociniak), otrzymywali więźniowie codziennie na śniadanie (i czarną kawę) oraz na kolację. Niektórzy podczas wysiedlenia, mimo zaskoczenia i szybkiego tempa akcji, zdołali jednak zabrać ze sobą chleb lub suchary, przygotowywane w wielu domach jeszcze przed wysiedleniem. Chleb w obozie, obok życia, miał najwyższą wartość.

RU

В статье показано значение хлеба для гражданского населения, выселенного из замостского края немцами в 1942–1943 годах и заключенного в транзитный лагере в Замосте (UWZ-Lager Zamość). Голод был за проводами этого лагеря, часто сильнее, чем страх. Пища в лагере была значительно ограничена и недостаточна. Порции черного хлеба, испеченные из наихудшего вида муки, иногда смешанные с опилками (так называемыми опилками), ежедневно получали заключенных на завтрак (и черный кофе) и на ужин. Некоторым во время выселения, несмотря на удивление и быстрый темп действия, удалось взять хлеб или печенье, приготовленное во многих домах до выселения. Хлеб в лагере, рядом с жизнью, имел наибольшую ценность.

Keywords

EN

expulsions; occupation; Zamość Region; Poland; concentration camp; World War II; Germans; Children; extermination; bread

PL

wysiedlenia; okupacja; Zamojszczyzna; Polska; obóz koncentracyjny; II wojna światowa; Niemcy; Dzieci Zamojszczyzny; eksterminacja; chleb

RU

выселение; оккупация; Замость; Польша; концлагерь; вторая мировая война; Германия; дети замостского края; истребление; хлеб

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Wschodni Rocznik Humanistyczny
• Year: 2019
• Volume: XVI (2019)
• Issue: 4: Kampania i wybory do parlamentu europejskiego w kontekście problemów historii najnowszej
• Pages: 203-214

Dates

published

2019

Contributors

author

Kozaczyńska Beata

• Siedlce University of Natural Sciences and Humanities

References

• Datner S., Gumkowski J., Leszczyński K., Wysiedlania w Zamojszczyźnie, “Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce” Warsaw 1960, vol. XIII.
• Dziadosz E., Marszałek J., Więzienia i obozy w dystrykcie lubelskim w latach 1939-1944, “Zeszyty Majdanka” Lublin 1969, vol. III.
• Hrabar R., Tokarz Z., Wilczur J. E., Czas niewoli, czas śmierci. Martyrologia dzieci polskich w okresie okupacji hitlerowskiej, Warsaw 1979.
• Madajczyk C., Generalna Gubernia w planach hitlerowskich. Studia, Warsaw 1961.
• Przewodnik po zbiorze relacji i pamiętników znajdujących się w zasobie Państwowego Muzeum na Majdanku, M. Grudzińska (Ed.), Lublin 2011
• Rawski T., Stąpor Z., Zamojski J., Wojna wyzwoleńcza narodu polskiego w latach 1939-1945, Warsaw 1966, vol. 1.
• Wysiedlanie ludności polskiej w tzw. Kraju Warty i na Zamojszczyźnie oraz popełnione przy tym zbrodnie, oprac. wybór dok. W. Szulc, [in:] “Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce”, Warsaw 1970, vol. XXI.
• Zamojszczyzna-Sonderlaboratorium SS. Zbiór dokumentów polskich i niemieckich z okresu okupacji hitlerowskiej, pod red. C. Madajczyka, Warsaw 1979, vol. 1.
• Zamojszczyzna w okresie okupacji hitlerowskiej (relacje wysiedlonych i partyzantów), oprac. i wstęp A. Glińska, Warsaw 1968.
• Zawrotniak M., Zbrodnie niemieckie w Zamojszczyźnie od początków września 1939 r. do końca lipca 1944 r., Zamość 1946, p. 34.
• Zielińska J., Motyka G., Gehenna Dzieci Zamojszczyzny, [in:] “My, dzieci z lagrów” pod red. B. Krzywobłockiej, Warsaw 1998.
• Zyśko W., Hitlerowska Centrala Przesiedleńcza – Ekspozytura w Zamościu – i urzędy współdziałające w realizacji akcji wysiedleń i osadnictwa niemieckiego na Zamojszczyźnie (na podstawie zespołu akt Archiwum w Lublinie), “Archeion” 1979, vol. LXVIII, p. 106.

Identifiers

DOI

10.36121/bkozaczynska.16.2019.4.203