Zwierzęta Jako Ofiary Okrucieństwa, Wojen i Rewolucji

• Authors: Sobczyk Ewa

Title variants

EN

Animals as Victims of Cruelty, War and Revolution

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą przywrócenia pamięci zwierząt, zapomnianych ofiar ludzkiego okrucieństwa. Zwraca on, między innymi, uwagę na masowy mord wróbli, podczas dyktatorskich rządów Mao Zedonga w Chinach, jak i na bohaterstwo pojedynczych zwierząt takich jak niedźwiedź Wojtek w czasie drugiej wojny światowej. Opowiada historię tych wydarzeń, oraz przywołuje postaci wybranych artystów, których prace w sposób bezpośredni nawiązują do aktu przemocy wobec zwierząt, jak i tych, których dzieła rozpatrywać można w szerszym kontekście relacji oraz obcowania człowieka i zwierzęcia. Tekst staje się wyjściem dla rozważań wobec bezustannie trwającego, niszczycielskiego podporządkowywania świata podług ludzkich potrzeb, uwidaczniając trwałość antropocentrycznej perspektywy. Wysuwa pytania odwołujące się do przywołanych wydarzeń przeszłości, a także wciąż podobnych i powracających historii w czasach współczesnych. Poszukuje źródeł i motywacji nieetycznego postępowania ludzi wobec otaczającej ich natury, zapytuje o granice relacji człowiek-zwierzę (jej przekraczanie), oraz o powszechnie przyjęte prawo decydowania o Innym.

Keywords

PL

zwierzę,; wojna,; rewolucja,; antropocentryzm,; posthumanizm

EN

animal,; war,; revolution,; anthropocentrism,; posthumanism

• Publisher: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
• Journal: Sztuka i Dokumentacja
• Year: 2018
• Issue: 19
• Pages: 67-74

Contributors

author

Sobczyk Ewa

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Baratay, Éric. ,,Żywoty męczenników.” W Zwierzęta w okopach. Zapomniane historie, 199‒256. Gdańsk: Wydawnictwo w Podwórku, 2017.
• Branigan, Tania. ,,China’s Great Famine: the true story.” The Guardian. Dostępny 04.06.2018. https://www.theguardian.com.
• Burgess, Colin i Dubbs Chriss. Animals in Space: From Research Rockets to the Space Shuttle. Berlin: Praxis Publisching, 2007.
• Cain, Joe. The Brown Dog in Baterrsea Park. London: Euston Grove Press, 2013.
• Davin, Delia. Mao Zedong, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna, 2000.
• Descartes, René. Rozprawa o metodzie. Przekład, słowo od tłumacza, przypisy Wanda Wojciechowska. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1981.
• Dohrer, Elizabeth. ,,Laika the Dog and the first Animals in Space.” Space. Dostępny 07.06.2018. https://www.space.com
• Dumon Tak, Bibi. Niedźwiedź Wojtek na żołnierskim szlaku. Zakrzewo: Wydawnictwo Replika, 2016.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2010/63/UE z dnia 22 września 2010 r. w sprawie ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych ( Dz. U. L 276 ).
• Dziak, Waldemar J. i Jerzy Bayer. Mao. Zwycięstwa, nadzieje, klęski. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk Collegium Civitas, Wydawnictwo Trio, 2007.
• Fowler-Reeves, Kate. ,,Zwierzęta ukryte ofiary wojen.” Tłum. Marta Paciorkowska. Dostępny 10.11.2018. http://paciorkowska.blogspot.com/2010/01/zwierzeta-ukryte-ofiary-wojen.html.
• Golub, Leon i Jay M. Pasachoff. The solar corona. Cambridge: University Press, 2009.
• ,,Great Leap Forward (1956-1960).” W Gallery of Chinese propaganda posters. International Institute of Social History, Amsterdam, and Stefan R. Landsberger (University of Amsterdam, Leiden University) Dostępny 04.06.2018. https://chineseposters.net/gallery/theme-04.php.
• Hoły-Łuczaj, Magdalena. ,,Posthumanizm. Między metafizyką, a etyką.” Kultura i wartości nr 1 (2015): 45‒46.
• Hulbert, Donald. E. ,,360 Degree View of Martha, the Last Passenger Pigeon.” Dostępny 06.06.2018. https://www.vertabrates.si.edu.
• Kowalczyk, Izabela. Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90. Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2002.
• Kreston, Rebecca. ,,Paved With Good Intentions: Mao Tse-Tung’s Four Pests Disaster.” Discover. Science for the curious. Dostępny 04.06.2018. https://www.discovermagazine.com.
• Lasocki, Wiesław A. ,,Historia Wojtka.” W Zwierzęta i żołnierze, 51‒58. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1996.
• Łagodzka, Dorota. ,,Śmierć zwierząt w sztuce współczesnej na przykładzie Piramidy zwierząt Katarzyny Kozyry.” W Śmierć zwierzęcia współczesne zootanatologie, red. Marzena Kotyczka, 117‒138. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2014.
• Łagodzka, Dorota. „Łajka.” Dostępny 07.06.2018. http://niezla-sztuka.blogspot.com/2014/11/ajka.html.
• Orr, Aileen. Niedźwiedź Wojtek: niezwykły żołnierz Armii Andersa. Zakrzewo: Wydawnictwo Replika, 2017.
• Singer, Peter. Wyzwolenie zwierząt. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2004.
• ,,The little brown dog.” The National Anti-Vivisection Society. Dostępny 05.06.2018. http://www.navs.org.uk/about_us/24/0/286/.
• ,,The Passenger Pigeon.” Department of Vertebrate Zoology, National Museum of Natural History in cooperation with Public Inquiry Services, Smithsonian Institutionev. 3/01. Dostępny: 06.06.2018, https://www.si.edu/spotlight/passenger-pigeon.
• Ulrich, Jessica. „Strefy kontaktu. Spotkanie psa i człowieka (Psio-ludzkie metamorfozy w sztuce współczesnej).” W Zwierzęta i ich ludzie. Zmierzch antropocentrycznego paradygmatu, red. Anna Barcz i Dorota Łagodzka, 88‒106. Warszawa: Wydawnictwo Insytutu Badań Literackich PAN, 2015.