Wybrane problemy etyczne w naukowych badaniach na zlecenie. Refleksje etnografki

• Authors: Adrianna Surmiak

Title variants

EN

Some Ethical Issues in Contract Research. Ethnographer’s Reflections

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule omawiam problemy etyczne, które dotyczą uczciwości, wykorzystywania badanych oraz ochrony poufności, prywatności i anonimowości, w kontekście naukowych badań na zlecenie. Ich analiza wydaje mi się istotna zarówno ze względu na rosnące znaczenie badań kontraktowych, jak i niewielkie zainteresowanie tym zagadnieniem w literaturze przedmiotu z nauk społecznych i humanistycznych. Odwołuję się do własnych doświadczeń prowadzenia badań jakościowych na zlecenie (głównie wywiadów częściowo ustrukturyzowanych i obserwacji) w pięciu naukowych projektach badawczych zrealizowanych w latach 2012–2015. Ze względu na charakter wymienionych badań oraz zastosowane w nich metody badawcze w analizie problemów etycznych sięgam do wybranych kodeksów etyki socjologa oraz antropologa.

EN

In this article I discuss ethical issues related to the integrity, exploitation of informants, the protection of confidentiality, privacy and anonymity in the context of contract research. It seems to me that the analysis of these issues is important, both because of the growing significance of contract research and the fact that these issues have attracted little interest in the humanities and social sciences literature. I draw on my own experience of conducting qualitative research (mainly semi-structured interviews and observations) in five research projects carried out between 2012 and 2015. Due to the nature of these projects my analysis of ethical problems refers to selected codes of ethics both sociological and anthropological.

Keywords

PL

problemy etyczne; badania jakościowe; naukowe badania na zlecenie; kodeks etyki socjologa; kodeks etyki antropologa

EN

ethical problems; qualitative research; contract research; sociological code of ethics; anthropological code of ethics

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2016
• Volume: 12
• Issue: 3
• Pages: 120-134

Contributors

author

Adrianna Surmiak

• Badacz niezależny

References

• American Anthropological Association (2012) Statement on Ethics: Principles of Professional Responsibility [dostęp 23września 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://ethics.aaanet.org›.
• Association of Social Anthropologist of the UK and the Commonwealth (2011) Ethical Guidelines for Good Research Practice [dostęp 23września 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.theasa.org›.
• American Sociological Association (1997) Code of Ethics and Policies [dostęp 23września 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.asanet.org›.
• Ellis Carolyn (1995) Emotional and ethical quagmires in returning to the field. „Journal of Contemporary Ethnography”, vol. 24, no. 1, s. 68–98.
• Clark Tom (2010)On ‘being researched’: why do people engage with qualitative research? „Qualitative Research”, vol. 10, no. 4, s. 399–419.
• Collinson Jacquelyn A. (2003) Working at a Marginal ‘Career’: the Case of UK Social Science Contract Researchers. „Sociological Review”, vol. 51, no. 3, s. 405–422.
• Collinson Jacquelyn A. (2004) Occupational Identity on the Edge: Social Science Contract Researchers in Higher Education. „Sociology”, vol. 38, no. 2, s. 313–329.
• Damianakis Thecla, Woodford Michael R. (2012) Qualitative Research With Small Connected Communities: Generating New Knowledge While Upholding Research Ethics. „Qualitative Health Research”, vol. 22, no. 5, s. 708–718.
• Denise Dear V. (2010)How much difference can current policy make to professional contract researchers? „International Journal for Researcher Development”, vol. 1, no. 4, s. 257–268.
• Fine Gary A. (2010) Dziesięćkłamstwetnografii – dylematyetyczne w terenie. Przełożyli Justyna Banaszczyk i in. [w:] Katarzyna Kaniowska, Noemi Modnicka, red., Etyczne problemy badań antropologicznych. Wrocław, Łódź: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, s. 87–112.
• Frankfurt Harry G. (2008) O wciskaniu kitu. Przełożyła Hanna Pustuła. Warszawa: Czuły Barbarzyńca.
• Główny Urząd Statystyczny (2014) Szkoły wyższe i ich finanse w 2013.Warszawa: ZakładWydawnictwStatystycznych.
• Goode Erich (1996) The Ethics of Deception in Social Research: A Case Study. „Qualitative Sociology”, vol. 19, no. 1, s. 11–33.
• Goode Jackie (2006)Research Identities: Reflections of a Contract Researcher.„SociologicalResearch Online”, vol. 11, no. 2 [dostęp 23września 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.socresonline.org›.
• Hammersley Martyn, Atkinson Paul (2000) Metody badań terenowych.PrzełożyłSławomirDymczyk. Poznań: Zyski S-ka.
• Harney Briani in.(2014) University research scientists as knowledge workers: contract status and employment opportunities. „The International Journal of Human Resource Management”, vol. 25, no. 16, s. 2219–2233.
• Head Emma (2009)The ethics and implications of paying participants in qualitative research. „The International Journal of Social Research Methodology”, vol. 12, no. 4, s. 335–344.
• Hockey John (2004) Working to Return to Employment: the Case of UK Social Science Contract Researchers. „Studies in Higher Education”, vol. 29, no. 5, s. 559–574.
• International Sociological Association(2001) Code of Ethics [dostęp 23września 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.isa-sociology.org›.
• Kaiser Karen (2009) Protecting Respondent Confidentiality in Qualitative Research. „QualitativeHealthResearch”, vol. 19, no. 11, s. 1632–1641.
• Kwiek Marek (2014) Przyszłość uniwersytetów w Europie: motywy dyskusji i ich polskie konteksty.„NaukaiSzkolnictwoWyższe”, nr 1–2, s. 71–90.
• Kwiek Marek (2013) Knowledge Production in European Universities. States, Markets, and Academic Entrepreneurialism. Frankfurt and New York: Peter Lang.
• de Laine Marlene (2000) Fieldwork, participation and practice: ethics and dilemmas in qualitative research. London: Sage Publications.
• Lee Traceyi in. (2006) Reconfiguring Contract Research?Career, Work and Learning in a changing Employment Landscape.Paper presented at SRHE Annual Conference. Beyond Boundaries: New Horizons for Research into Higher Education, Brighton, United Kingdom [dostęp 23września 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://vmdev1.eprints.org/19922/1/YeadonLeeSRes_inHE_Conf_paper_Brighton_Dec_06.pdf›.
• Leszczyński Adam (2015)Biegnij doktorku, biegnij. Niepiękny świat młodych naukowców. „Gazeta Wyborcza”, 10 stycznia [dostęp 23 września 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://wyborcza.pl/magazyn/1,143014,17229870,Biegnij__doktorku__biegnij__Niepiekny_swiat_mlodych.html›.
• LignouSapfo, Edwards Sarah J. L. (2012) Manipulation in medical research: can it be morally justified?„Research Ethics”, vol. 8, no. 1, s. 9–23.
• Lugosi Peter (2006)Beetwen Overt and Covert Research: Concealment and Disclosure in an Ethnographic Study of Commercial Hospitality. „Qualitative Inquiry”, vol. 12, no. 3, s. 541–561.
• Marzano Marco (2007) Informed Consent, Deception, and Research Freedom in Qualitative Research. A Cross – Cultural Comparison. „Qualitative Inquiry”, vol. 13, no. 3, s. 417–436.
• MotrenkoJustyna (2012) Prekariusz w akademii. Nietypowe zatrudnienie pracowników nauki w kontekście reformy nauki i szkolnictwa wyższego. „PolitykaSpołeczna”, nr 9, s. 23–27.
• Murphy Elizabeth, Dingwall Robert (2001) The Ethics of Ethnography [w:] Paul Atkinsoni in., eds., Handbook of Ethnography. Los Angeles, Londyn, New Delhi, Singapore: Sage, s. 339–351.
• Państwowa Akademia Nauk (2001) Dobre obyczaje w nauce. Zbiór zasad i wytycznych [dostęp 23 września 2015 r.]. Dostępny w Internecie:‹http://www.paleo.pan.pl›.
• Plankey-VidelaNancy(2012)Informed Consent as Process: Problematizing Informed Consent in Organizational Ethnographies.„Qualitative Sociology”, vol. 35, no. 1, s. 1–21.
• Polskie Towarzystwo Socjologiczne (2012) Kodeks etyki socjologa [dostęp 23 września 2015 r.].Dostępny w Internecie: ‹http://www.pts.org.pl›.
• Ripley Elizabeth B.D. (2006) A Review of Paying Research Participants: It’s time to move beyond the ethical debate. „Journal of Empirical Research on Human Research Ethics”, vol. 1, no. 4, s . 9–20.
• Russell Margaret L., Moralejko Donna G., Burgess Ellen D. (2000) Paying research subjects: participants’ perspectives. „Journal of MedicalEthics”, vol. 26, s. 126–130.
• RykielZbigniew (2014) Szaleństwoczymetoda? Modernizacja przez biurokratyzację i prekaryzację.„PrzestrzeńSpołeczna”, nr 2 (8 ), s. 7 - 60.
• Scheper-Hughes Nancy (1982)Saints, scholars, and schizophrenics. Mental Illness in Rural Ireland. Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press.
• Schrag Brian (2009) Piercing the Veil: Ethical Issues in Ethnographic Research. „Science and Engineering Ethics”, vol. 15, no. 2, s.135–160.
• Singer Eleanor, Couper Mick P. (2008) Do Incentives Exert Undue influence on Survey Participation? Experimental Evidence. „Journal of Empirical Research on Human Research Ethics”, vol. 3, no. 3, s. 49–56.
• SzadkowskiKrystian (2014) The Long Shadow of Doctoral Candidate Status. Case Study – Poland. „Social Work & Society”, vol. 12, no. 2, s. 1–17.
• TilburyFarida (2007)„Piggy in the Middle”: the Liminality of the Contract Researcher in Funded “Collaborative” Research.„SociologicalResearch Online”, vol. 12, no. 6 [dostęp 23września 2015 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.socresonline.org›.
• Tyldum Guri (2012) Ethics or access? Balancing informed consent against the application of institutional, economic or emotional pressures in recruiting respondents for research. „International Journal of Social Research Methodology”, vol. 15, no. 3, s. 199–210.
• Zavisca Jane R. (2007) Ethics in Ethnographic Fieldwork. „Forum for Anthropology and Culture”, no. 4, s. 127–146.