Sokratejski model filozofii Stanisława Vincenza zakorzeniony w doświadczeniu Galicji końca XIX i pierwszej połowy XX wieku

• Authors: Obirek Stanisław
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Stanisław Vincenz stał się filozofem dzięki spotkaniu z osobą i dziełem Rudolfa Holzapfla. Było ono decydującym impulsem do napisania tetralogii Na wysokiej połoninie, głównego dzieła Vincenza. To nie był system filozoficzny, ale narracyjna rekonstrukcja zaginionego świata. Jak się wydaje, swój filozoficzny dług wobec swego mistrza Rudolfa Holzapfla Stanisław Vincenz spłacił swym najpóźniej, bo dopiero w roku 1985 wydanym dziełem Powojenne perypetie Sokratesa. W dziele Stanisława Vincenza Galicja zyskała wyjątkowego piewcę, który zafascynowany nawiedzającymi go głosami z przeszłości stworzył alternatywę dla totalitarnych systemów politycznych.

EN

Stanisław Vincenz became a philosopher thanks to his encounter with Rudolf Holzapfel and his writings. It was a decisive impulse in writings his tetralogy On the High Uplands. Sagas, Songs, Tales and Legends of the Carpathians, his major oeuvre. It was not a philosophical system but a narrative reconstruction of a world that vanished. It seems that Vincenz paid his debt to his mentor Holzapfel in his latest work Socrates’s Post-war Vicissitudes published in 1985. In Vincenz works Galicia gained a special glorifying writer. Fascinated by voices from the past he created an alternative to totalitarian political systems.

Keywords

PL

Stanisław Vincenz; Rudolf Holzapfel; Sokrates; Galicja; filozofia dialogu

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2016
• Issue: 2
• Pages: 247-268

Dates

published

2016-09-01

Contributors

author

Obirek Stanisław

• Uniwersytet Warszawski

References

• Barth Fredrik. 2004. Grupy in granice etniczne: społeczna organizacja różnic kulturowych. [w:] Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje. Wyd. Kempa Marian, Nowicka Ewa. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Chojnowski Andrzej. 1979. Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921-1939. Wrocław: Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Dmowski Roman. 1939. Pisma, t. IX. Częstochowa: (bdw).
• Domańska Ewa. 2012. Historia egzystencjalna. Krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej. Poznań: Wydawnictwo PWN.
• Ethnic Groups and Boundaries. The Social Organization of Cultural Difference. 1969. Oslo: Wydawnictwo Fredrik Barth.
• Grott Bogumił. 1991. Nacjonalizm chrześcijański. Myśl społeczno-państwowa formacji narodowo-katolickiej w Drugiej Rzeczypospolitej. Kraków: Tow. Autorów i Wydawców Prac Nauk. "Universitas".
• Grott Bogumił. 1993. Religia - Kościół - etyka w ideach i koncepcjach prawicy polskie. Narodowa Demokracja; wybór tekstów z komentarzem autora. Kraków: Zakład Wydawniczy "Nomos".
• Grott Bogumił. 2010. Od totalizmu katolickiego’ do ‘monoidei’. Czyli czy w II Rzeczypospolitej zanosiło się na ustrój totalny?. [w:] Grott Bogumił (red.). Różne oblicza nacjonalizmów. Polityka - religia – etos, Kraków: Zakład Wydawniczy "Nomos".
• Gruszecki Adam. 2000. Problematyka ustroju państwowego u katolików społecznych Drugiej Rzeczpospolitej. [w:] Grott Bogumił (red.). Religia i polityka. Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Hertz Aleksander. 1991. Wyznania starego człowieka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Holzapfel Rudolf Maria. 1936. Wszechideał. Życie duszy i jego nowe postacie społeczne. Tłum Blumenfeld Izydor, Vincenz Stanisław. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze ‘Rój’.
• Inwentarz rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. 1998. t. XVI, rękopisy 17291-17708. Archiwum Stanisława Vincenza. Wrocław.
• Jeleński Konstanty. 2010. ‘Górami w miękkim blasku dnia’. O przyjaźni Czesława Miłosza ze Stanisławem Vincentem. [w:] Chwile oderwane. Oprac. Kłoczowski Piotr. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/obraz Terytoria
• Jerzy Giedroyc, Czesław Miłosz. Listy 1964-1972. 2011. Oprac. Konrad Marek. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
• Kawalec Krzysztof. 1998. Wizerunek państw totalitarnych na łamach opiniotwórczych pism kościelnych II Rzeczypospolitej. [w:] Grott Bogumił (red.). Religia chrześcijańska a idee polityczne. Kraków: Zakład Wydawniczy "Nomos".
• Kowalczyk Andrzej Stanisław. 1990. Kryzys świadomości europejskiej w eseistyce polskiej lat 1945-1977 (Vincenz, -Stempowski – Miłosz). Warszawa: (bdw).
• Krzywiec Grzegorz. 2009. Szowinizm po polsku. Przypadek Romana Dmowskiego (1886-1905). Warszawa: Wydawnictwo Neriton : Instytut Historii PAN.
• Majchrowski Jacek. 1985. Silni – zwarci – gotowi. Myśl polityczna Obozu Zjednoczenia Narodowego. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Malewska Hanna. 2008. Sir Tomasz More odmawia. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Obirek Stanisław 2012. Pamięć religijna a pamięć kulturowa w dziele Stanisława Vincenza. Przegląd Humanistyczny, nr 6.
• Obirek Stanisław. 2010. The Struggle with Polishness. Gombrowicz’s Diary. [w:] Molisak Alina, Ronen Shoshana (red.). Polish and Hebrew Literature and National Identity. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Obirek Stanisław. 2010. Uskrzydlony umysł. Antropologia słowa Waltera Onga. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Obirek Stanisław. 2011. Czesław Miłosz wobec pokusy teokracji. Znak, 12.
• Obirek Stanisław. 2012. Wierność samemu sobie jako ideał życiowy [w:] Wszołek Bogdan (red.) Człowiek i wszechświat. Częstochowa-Kraków: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza.
• Obirek Stanisław. 2013. Stanisław Vincenz: Taniec przeciw konieczności. [w:] Bogalecki Piotr, Mitek-Dziemba Alina, Sławek Tadeusz. Więzi wspólnoty. Literatura - religia - komparatystyka / The Ties of Community. Literature, Religion, Comparative Studies. Katowice: Wydawnictwo FA-art. Uniwersytet Śląski.
• Obrębski Józef. 2007. Polesie archaiczne. [w:] Obrębski Józef. Polesie. Studia etnosocjologiczne. Red. naukowa Engelking Anna. Warszawa: (bdw).
• Ołdakowska-Kuflowa Mirosława. 2006. Vincenz – Miłosz. W kręgu przyjaźni. [w:] Stanisław Vincenz. Biografia. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
• Pieszczewicz Jan. 2005. Stanisław Vincenz. Pisarz uniwersalnego dialogu. Kraków: (bdw).
• Porter-Szucs Brian. 2011. Gdy nacjonalizm zaczął nienawidzić. Wyobrażenia nowoczesnej polityki w dziewiętnastowiecznej Polsce. Przekł. Nowakowska Agnieszka. Sejny: Wydawnictwo Fundacja Pogranicze.
• Rudnicki Szymon. 1985. Obóz Narodowo-Radykalny. Geneza i działalność. Warszawa: Wydawnictwo „Czytelnik”.
• Rudnicki Szymon. 2004. Żydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Ryba Mieczysław 2006. Zasady chrześcijańskie w koncepcji wychowania Narodowej Demokracji. [w:] Grott Bogumił (red.). Nacjonalizm czy nacjonalizmy? Funkcja wartości chrześcijańskich, świeckich i neopogańskich w kształtowaniu idei nacjonalistycznych. Kraków: Zakład Wydawniczy "Nomos".
• Sternhell Zeev. 2010. The Anti-Enlightenment Tradition. (bmw): Yale University Press.
• Vincenz Andrzej. 1979. Przedmowa [w:] Holzapfel Rudolf Maria, Wiersze polskie. Polnische Jugendgedichte. Oprac. Meyer-Holzapfel Monika. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy.
• Vincenz Andrzej. 1992(a). Parę pytań do badaczy Stanisława Vincenza. [w:] Choroszewski Jan, Kolbuszowski Jacek (red.) Świat Vincenza. Studia o życiu i twórczości Stanisława Vincenza (19888-1971). Wrocław: Oficyna Wydawnicza "Leopoldinum" Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Vincenz Andrzej. 1992(b). Parę pytań do badaczy Stanisława Vincenza. [w:] Choroszewski Jan, Kolbuszowski Jacek (red.) Świat Vincenza. Studia o życiu i twórczości Stanisława Vincenza (19888-1971). Wrocław: Oficyna Wydawnicza "Leopoldinum" Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Vincenz Stanisław. 1925. Zwiastun nowej przyszłości. Droga, R IV, styczeń.
• Vincenz Stanisław. 1927(a). Policja a religia. Droga, R VI, czerwiec-lipiec.
• Vincenz Stanisław. 1927(b). Religia a gospodarstwo. Droga, R VI, listopad, cz. 1; grudzień, cz. 2.
• Vincenz Stanisław. 1929. Zagadnienia etyki nowoczesnej – Abramowski i Holzapfel. Droga, R VIII, czerwiec.
• Vincenz Stanisław. 1980. Rocznice Gandhiego. [w:] Vincenz Stanisław. Z perspektywy podróży. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Vincenz Stanisław. 1983(a). Mała Itaka, Rozważania o kulturze ludowej [w:] Vincenz Stanisław. Po stronie dialogu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Vincenz Stanisław. 1983(b). Uwagi o kulturze ludowej [w:] Vincenz Stanisław. Po stronie dialogu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Vincenz Stanisław. 1985. Powojenne perypetie Sokratesa. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Vincenz Stanisław. 1992. Outopos. Zapiski z lat 1938-1944. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
• Vincenz Stanisław. 1997. Idea i ideał [w:] Eseje i szkice zebrane. Wybór Vincenz Andrzej. Wrocław: Wydawnictwo Wirydarz.
• Vincenz Stanisław. 2010. Światopoglądowe aspekty polskiego nacjonalizmu. [w:] Grott Bogumił (red.). Różne oblicza nacjonalizmów. Polityka - religia – etos, Kraków: Zakład Wydawniczy "Nomos".
• Vincenzowa Irena. 1993. Rozmowy ze Stanisławem Vincenzem. [w:] Regiony, nr 1, 17-37.

Identifiers

DOI

10.15584/galisim.2016.2.17