Rorty, religia i demokracja

• Authors: Tomasz Sieczkowski

Title variants

EN

Rorty, Religion, and Democracy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Stanowisko Rorty’ego, nazwane przezeń ‘antyklerykalizmem’, jest jednym z trzech, obok postsekularyzmu i Nowego Ateizmu, ważnych głosów we współczesnej debacie filozoficznej dotyczącej miejsca religii w przestrzeni publicznej w zachodnich demokracjach. W niniejszym artykule przedstawiam Rortiańskie, neopragmatyczne rozumienie religii jako nawyku działania oraz jego krytyczne stanowisko wobec obecności instytucjonalnych form religijności w przestrzeni publicznej wyznaczanej przez nowoczesne konstytucyjne demokracje. W zakończeniu przedstawiam zarys krytyki stanowiska Rorty’ego, które naraża się na zarzuty o dezinterpretację pojęcia i doświadczenia religijności i jako postulat zmiany politycznej wikła się tym samym w poważne trudności.

EN

In addition to postsecularism and the New Atheism, Rorty’s idea of „anticlericalism” is one of the three important elements in the modern philosophical debate about the role religion should play in the public sphere in Western democracies. In the paper I discuss Rorty’s neopragmatic understanding of religion as a habit of action and his critical position on the presence of institutional forms of religion in the public sphere of modern constitutional democracies. In the end I sketch a critique of Rorty’s position, which misinterprets the concept and the experience of religiosity and thus involves serious difficulties as a proposal for political change.

Keywords

PL

Rorty; religia; ateizm; sekularyzm; antyklerykalizm; demokracja; sfera publiczna

EN

Rorty; religion; atheism; secularism; anticlericalism; democracy; public sphere

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2013
• Issue: 35
• Pages: 111-128

Contributors

author

Tomasz Sieczkowski

• Uniwersytet Łódzki

References

• Borradori [1999] – G. Borradori, Rozmowy amerykańskie, Poznań 1999.
• Dann [2006] – G.E. Dann, After Rorty. The Possibilities for Ethics and Religious Belief, London-New York 2006.
• Dann [2011] – G.E. Dann, Philosophy, Religion and Religious Belief After Rorty, [w:] R. Rorty, An Ethics For Today, New York 2011, s. 27-76.
• Eagleton [2009] – T. Eagleton, Reason, Faith, and Revolution, London 2009.
• Gros [2008] – N. Gros, Richard Rorty. The Making of an American Philosopher, Chicago 2008.
• Habermas [2002] – J. Habermas, Wierzyć i wiedzieć, „Znak” (658) 2002, s. 8-21.
• Judt [2010] – T. Judt, Ill Fares the Land, New York 2010.
• Mouffe [1996] – Ch. Mouffe (ed.), Deconstruction and Pragmatism, London 1996.
• Robbins [2011] – J. Robbins, Richard Rorty. A Philosophical Guide to Talking about Religion, [w:] R. Rorty, An Ethics For Today, New York 2011, vii-xxii.
• Rorty [1994] – R. Rorty, Trocki i dzikie storczyki, tłum. Zdzisław Łapiński, „Teksty drugie” (4) 1994.
• Rorty [1999a] – R. Rorty, Philosophy and Social Hope, London 1999.
• Rorty [1999b] – R. Rorty, Obiektywność, relatywizm i prawda, tłum. Janusz Margański, Warszawa 1999.
• Rorty [2002] – R. Rorty, Against Bosses, Against Oligarchies: A Conversation with Richard Rorty, Chicago 2002.
• Rorty [2005] – R. Rorty, Anticlericalism and Atheism, [w:] R. Rorty, G. Vattimo, The Future of Religion, New York 2005, s. 29-41.
• Rorty [2009] – R. Rorty, Filozofia jako polityka kulturalna, tłum. Bogdan Baran, Warszawa 2009.
• Rorty [2011] – R. Rorty, An Ethics For Today, New York 2011.
• Stout [2004] – J. Stout, Democracy and Tradition, Princeton 2004.
• Szahaj [2002] – A. Szahaj, Ironia i miłość. Neopragmatyzm Richarda Rorty’ego w kontekście sporu o postmodernizm, Wrocław 2002.
• Tuchańska [2011] – B. Tuchańska, On the Superiority of the Ordinary Day over the Holy Day: Relativism, Anti-antirelativism, and Anti-anti-ethnocentrism, “Hybris” (13) 2011, dostępne na: www.filozof.uni.lodz.pl/hybris.
• Zabala [2005] – S. Zabala, A Religion Without Theists or Atheists, [w:] R. Rorty, G. Vattimo, The Future of Religion, New York 2005, s. 1-27.
• Zalepiński [2011] – B. Zalepiński, Pragmatyczna filozofia religii w ujęciu Richarda Rorty’ego,
• „Hybris” (13) 2011, dostępne na: http://www.filozof.uni.lodz.pl/hybris/pdf/ h13/04.Zalepinski%5b39-50%5d.pdf.

Identifiers

DOI

10.13153/diam.35.2013.512