Wielka Dama Oświecenia. Księżna Izabela Czartoryska w blasku teatru, teatralizacji i mediów

• Authors: Kadulska Irena

Title variants

EN

Grand Lady of the Enlightenment. Princess Izabela Czartoryska in the Light of Theatre, Theatricalisation, and Media

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł omawia aktywność teatralną, aktorską i edukacyjną księżnej Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej, małżonki Adama Kazimierza Czartoryskiego – oświeceniowego dramaturga i teoretyka. Panegiryk dedykowany jej 19 listopada 1765 podczas uroczystości otwarcia Teatru Narodowego uczynił ją patronką polskiej sceny. W oparciu o źródła przedstawiono w artykule jej aktorski udział w występach scenicznych, obecność na widowni scen krajowych i europejskich, planowanie repertuaru, inspirowanie dramaturgów, kształcenie aktorów Szkoły Kadetów i Teatru Narodowego. Zwrócono uwagę na jej sceniczne emploi. Prześledzono znaczenie jej relacji z publicznością teatralną. W konkluzji: wszystkie formy wczesnych doświadczeń teatralnych Czartoryskiej stały się podstawą do stworzenia przez nią w siedzibie rodowej w Puławach ośrodka narodowej kultury.

EN

The article discusses the theatre, acting, and educational activity of Izabela Czartoryska, née Flemming, the wife of Adam Kazimierz Czartoryski—a dramatist of the Enlightenment and a theorist. A panegyric dedicated to her on November 19th, 1765, during The National Theatre opening ceremony, made her the patroness of the Polish stage. As based on authoritative sources, the paper depicts her acting on stage, presence among the Polish and foreign theatre audience, planning of the programme, inspiration of dramatists, education of actors of School of Chivalry and of The National Theatre. The text also focuses of Izabela’s stage acting profile and traces her relation with the audience. In conclusion it is stated that all forms of Czartoryska’s early acting experience formed a basis for her creation in the family residence of Puławy a centre of national culture.

Keywords

PL

Izabela Czartoryska; teatr; scena narodowa; teatralizacja; żywe obrazy; Puławy jako ośrodek multimedialny

EN

Izabela Czartoryska; theatre; national stage; theatricalisation; living pictures; Puławy as a multimedia centre

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2021
• Volume: 112
• Issue: 2
• Pages: 89-109

Dates

printed

2021-06-14

Contributors

author

Kadulska Irena

• Uniwersytet Gdański

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2021.2.7