Współczesne nauki ekonomiczne: tożsamość, ewolucja, klasyfikacje

• Authors: Gorynia Marian

Title variants

EN

Contemporary Economic Sciences: Identity, Evolution, Classifications

RU

Современные экономические науки: идентичность, эволюция, классификации

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł zawiera rozważania na temat obecnego stanu nauk ekonomicznych ze zwróceniem szczególnej uwagi na kontekst polski. Punktem wyjścia rozważań jest prezentacja różnych klasyfikacji nauk ekonomicznych w Polsce, a także klasyfikacji międzynarodowych. Dalej podejmuje się próbę określenia tożsamości nauk ekonomicznych czyli tego, co łączy poszczególne dyscypliny tych nauk (ekonomia, finanse, nauki o zarządzaniu, towaroznawstwo). Następnie autor omawia dwie najważniejsze, jego zdaniem, cechy współczesnych nauk ekonomicznych: 1) różnorodność i wieloparadygmatowość oraz 2) interdyscyplinarność oraz relacje z innymi obszarami, dziedzinami i dyscyplinami nauki. W kolejnym kroku podjęto kwestię przyszłości nauk ekonomicznych. W zakończeniu sformułowano kilka rekomendacji pod adresem naukowców uprawiających nauki ekonomiczne z myślą o zwiększeniu pożytków płynących z ich pracy dla społeczeństwa.

EN

The article contains a discussion about the current state of economic sciences, with special consideration of the Polish context. The author starts from presenting various classifications. Then he tries to determine the identity of economic sciences (including economics, finance, management, and commodity science): what is common in these disciplines and what connects them. In the next part, the author discusses two most important, in his view, characteristics of modern economic sciences: (1) their diversity and multi-paradigmatic character, (2) inter-disciplinary character and links with other areas, fields, and disciplines of science. The next part is devoted to the question of future prospects of economic sciences. The last part gives some recommendations addressed to economists, intended to increase the benefits given by their work for the society.

RU

Автор рассуждает на тему нынешнего состояния экономических наук, уделяя особое внимание польскому контексту. Отправной точкой анализа является презентация различных классификаций экономических наук, как в Польше, так и за рубежом. Затем предпринимается попытка определить идентичность экономических наук, т.е. того, что объединяет отдельные дисциплины этих наук (экономия, финансы, науки об управлении, товароведение). Затем автор представляет две самые главные, по его мнению, черты современных экономических наук: 1) разнородность и разнообразие парадигм, 2) интердисциплинарность и связь с другими сферами, областями и дисциплинами науки. Затем ставится вопрос о будущем экономических наук. В завершение формулируется несколько рекомендаций для ученых, занимающихся экономическими науками, как увеличить пользу для общества от их работы.

Keywords

EN

economic sciences; their evolution and classification; relations with other disciplines

• Publisher: Komitet Nauk Ekonomicznych PAN, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
• Journal: Ekonomista
• Year: 2018
• Issue: 5
• Pages: 497-522

Contributors

author

Gorynia Marian

• Prof. dr hab. Marian Gorynia – Katedra Konkurencyjności Międzynarodowej, Wydział Gospodarki Międzynarodowej, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

References

• Ardalan K., On the Role of Paradigms in Finance, Ashgate, Aldershot, Burlington 2008.
• Baker G., Gibbons R., Murphy K.J., Relational Contracts and the Theory of the Firm, „Quarterly Journal of Economics” 2002, nr 1.
• Bałtowski M., Wstęp, w: Ekonomia przyszłości. Wokół nowego pragmatyzmu Grzegorza W. Kołodko, red. M. Bałtowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016.
• Bertalanffy L. von, General System Theory. Foundations, Development, Applications, New York 1968.
• Blaug M., Metodologia ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• Bochenek M., Historia rozwoju ekonomii. Współczesne szkoły ekonomiczne. Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2017.
• Bolton P., Scharfstein D.S., Corporate Finance, the Theory of the Firm, and Organizations, „Journal of Economic Perspectives” 1998, vol. 12, nr 4.
• Bunge M., A System Concept of Society. Beyond Individualism and Holism. Theory and Decision, 1979.
• Bunge M., Scientific Realism. The Search for Systems, Springer, New York–Heidelberg–Berlin 1967.
• Chandler A., Strategy and Structure: Chapters in the History of American Industrial Enterprise, MIT Press, Cambridge, MA, 1962.
• Cherrier B., Classifying Economics: A History of the JEL Codes, „Journal of Economic Literature” 2017, nr 55(2).
• Csaba L., Comparative Economics and the Mainstream, „Economics and Business Review” 2017, nr 3(17).
• Csaba L., Nieortodoksja, heterodoksja a ekonomia globalna, w: Ekonomia przyszłości. Wokół nowego pragmatyzmu Grzegorza W. Kołodko, red. M. Bałtowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016.
• Cyfert Sz., Dyduch W., Latusek-Jurczak D., Niemczyk J., Sopińska A., Subdyscypliny w naukach o zarządzaniu – logika wyodrębnienia, identyfikacja modelu koncepcyjnego oraz zawartość tematyczna, „Organizacja i Kierowanie” 2014, nr 1 (161).
• Fiedor B., Stan nauk ekonomicznych w Polsce w świetle wyników badania ankietowego, Maszynopis, Komitet Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2014.
• Fiedor B., Uwagi o potrzebie równowagi metodologicznej w ekonomii, „Studia Ekonomiczne” 2013, nr 1 (76).
• Flejterski S., Metodologia finansów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Flejterski S., Pluskota P., Homo humanus versus homo financiarus. Ewolucja w bankowości i finansach po kryzysie 2008 roku, w: Interdyscyplinarność w naukach ekonomicznych, red. W.A. Wawrzyniak i in., CeDeWu, Warszawa 2017.
• Gagatek W., Dyscyplinarna analiza czy interdyscyplinarna synteza? Uwagi o europeistyce jako kierunku studiów uniwersyteckich, w: Studia europejskie. Wyzwania interdyscyplinarności, red. J. Czaputowicz, Uniwersytet Warszawski, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Warszawa 2014.
• Galbács P., Editorial. The Methodology of Contemporary Macroeconomics, „Economics and Business Review” 2017a, nr 3(17).
• Galbács P., Methodology…?! Why? Some Methodological Aspects of the Controversy between Mainstream Economics and Institutionalism, „Economics and Business Review”, 2017b, nr 3(17).
• Giza W., Nowy pragmatyzm Grzegorza W. Kołodki – o poszukiwaniach ekonomii przyszłości, w: Ekonomia przyszłości. Wokół nowego pragmatyzmu Grzegorza W. Kołodko, red. M. Bałtowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016.
• Gorynia M., Jankowska B., Owczarzak R., Zarządzanie strategiczne jako próba syntezy teorii przedsiębiorstwa, „Ekonomista” 2005, nr 5.
• Gorynia M., Kowalski T., Nauki ekonomiczne i ich klasyfikacja a wyzwania współczesnej gospodarki, „Ekonomista” 2013, nr 4.
• Gorynia M., Nauki ekonomiczne a postulat interdyscyplinarności, w: Ekonomia i środowisko, red. S. Czaja, A. Graczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2016.
• Gorynia M., Poziomy analizy w naukach ekonomicznych, „Ekonomista” 1993, nr 4.
• Gorynia M., Przedsiębiorstwo w różnych ujęciach teoretycznych, „Ekonomista” 1999, nr 4.
• Gorynia M., Przedsiębiorstwo w nowej ekonomii instytucjonalnej, „Ekonomista” 1999, nr 6.
• Gorynia M., Teoria przedsiębiorstwa w okresie transformacji, „Ekonomista” 2000, nr 2.
• Gorynia M., Zachowania przedsiębiorstw w okresie transformacji. Mikroekonomia przejścia, Wydawnictwo AE, Poznań 1998.
• Griffin W.R., Management, Houghton Mifflin Company, New York 1999.
• Hammond D., The Science of Synthesis. Exploring the Social Implications of General Systems Theory, University Press of Colorado, Colorado 2003.
• Hardt Ł., Studia z realistycznej filozofii ekonomii, C.H. Beck, Warszawa 2013.
• Koenig G., Théories de la Firme, Economica, Paris 1993.
• Kołodko G., Nowy Pragmatyzm, czyli ekonomia i polityka dla przyszłości, „Ekonomista” 2014, nr 2.
• Koontz H., The Management Theory Jungle, „Journal of the Academy of Management” 1961, nr 4(3).
• Krzakiewicz K., Cyfert Sz., Teoretyczne problemy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo UEP, Poznań 2013.
• Landais B., Pour une science économique efficace et une recherche équilibrée, Revue Internationale des Economistes de Langue Française 2017 nr 2(2).
• Mączyńska E., Inkluzywność jako cecha przyszłego ładu społeczno-gospodarczego, w: M. Bałtowski, Ekonomia przyszłości. Wokół nowego pragmatyzmu Grzegorza W. Kołodko, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016.
• Mączyńska E., Wilkin J., Ekonomia i ekonomiści w czasach przełomu, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2010.
• Metaekonomia. Zagadnienia z filozofii ekonomii, red. M. Gorazda, Ł. Hardt, T. Kwarciński, Copernicus Center Press, Kraków 2016.
• Nauki ekonomiczne. Stylizowane fakty a wyzwania współczesności, red. B. Fiedor, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2015.
• Niekipielow A., Nowy pragmatyzm Grzegorza W. Kołodki – alternatywa czy uzupełnienie czystej teorii ekonomii? w: Ekonomia przyszłości. Wokół nowego pragmatyzmu Grzegorza W. Kołodko, red. M. Bałtowski Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016.
• Noga A., Teorie przedsiębiorstw, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2009.
• Nowa ekonomia instytucjonalna a nauki o zarządzaniu, red. S. Rudolf, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku, tom 48, 2016.
• Nowak-Far J., Multidyscyplinarność w metodologii nauk ekonomicznych stosowanej do analizy i opisu procesów integracji europejskiej, w: Studia europejskie. Wyzwania interdyscyplinarności, red. J. Czaputowicz, Uniwersytet Warszawski, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Warszawa 2014.
• Pabis S., Jaros M., O klasyfikacji nauk, „Forum Akademickie” 2009, nr 2.
• Rodrik D., Economics Rules: Why Economics Works, When It Fails, and How To Tell The Difference, Oxford University Press, Oxford 2015.
• Ruszkowski W., Próba delimitacji obszaru badawczego studiów europejskich między naukami o polityce i stosunkami międzynarodowymi, w: Studia europejskie. Wyzwania interdyscyplinarności, red. J. Czaputowicz, Uniwersytet Warszawski, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Warszawa 2014.
• Scheuer B., Konstruktywizm w ekonomii, w: Metaekonomia. Zagadnienia z filozofii ekonomii, red. M. Gorazda, Ł. Hardt, T. Kwarciński, Copernicus Center Press, Kraków 2016.
• Słownik historii myśli ekonomicznej, red. E. Kundera, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004.
• Sztompka P., Wstęp, w: Struktura teorii socjologicznej, red. J. Turner, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985.
• Szyszka A., Finanse Behawioralne. Nowe podejście do inwestowania na rynku kapitałowym, Wydawnictwo UEP, Poznań 2009.
• The Common Sense of Political Economy, and Selected Papers on Economic Theory, red. L. Robbins, By Philip Wicksteed, G. Routledge and Sons, London 1933.
• Uchwała Prezydium Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów z dnia 29 maja 2007 roku przyjmująca dokument zatytułowany „Zakres merytoryczny dyscypliny naukowej ‘Towaroznawstwo’ w ramach dziedziny ‘Nauki Ekonomiczne’”, maszynopis, Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów, Warszawa 2007.
• Wojtyna A., Czy w wyniku obecnego kryzysu światowego zmienił się zakres i sposób uprawiania ekonomii? Prezentacja na posiedzeniu Komitetu Nauk Ekonomicznych PAN pt. „Klasyfikacja nauk ekonomicznych – dywergencja czy konwergencja?”, Warszawa 13 marca 2017.
• Współczesne koncepcje zarządzania, red. A.K. Koźmiński, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987.
• Współczesne teorie organizacji, red. A.K. Koźmiński, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1983.
• Zakres dyscyplin „Ekonomia”, „Finanse” i „Nauki o zarządzaniu” w ramach dziedziny „Nauki ekonomiczne”, maszynopis, Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów, Warszawa 2010.
• Zarządzanie, organizacje i organizowanie. Przegląd perspektyw teoretycznych, red. K. Klincewicz, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016.
• Zingales L., In Search of New Foundations, „Journal of Finance” 2000, nr 4.