Krzyże na cenzurowanym. Represje władz komunistycznych wobec ks. Michała Winiarza SDB za postawienie krzyży misyjnych na terenie parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Skrzatuszu w roku jubileuszowym 1966 (edycja źródłowa)

• Authors: Wąsowicz Jarosław

Title variants

EN

Crosses on the censored. The repression of the communist authorities against Fr. Michał Winiarz, SDB, for putting up mission crosses in the parish of Assumption of the Blessed Virgin Mary in Skrzatusz in the jubilee year 1966 (source edition)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jednym z najważniejszych wydarzeń religijnych w powojennej Polsce były obchody Tysiąclecia Chrztu Polski. W polskim Kościele przygotowania do tego jubileuszu trwały dekadę. Program przygotowań odwoływał się do prawd wiary i nauki Kościoła, jak również do życia społecznego narodu polskiego. Towarzyszyły temu akcje duszpasterskie, które ożywiały pobożność Polaków. Zagrażało to laicyzacji prowadzonej przez władze komunistyczne i dlatego utrudniano przebieg dziesięcioletnich przygotowań do milenijnych uroczystości i nawet zorganizowano konkurencyjne obchody Tysiąclecia Państwa Polskiego. Jako przykład takiej działalności władz przedstawiono postać ks. Michała Winiarza SDB, proboszcza w Skrzatuszu.

EN

One of the most important religious events in post-war Poland was the celebration of the Mil¬lennium of the Baptism of Poland. In the Polish Church, preparations for this jubilee lasted a decade. The preparation program referred to the truths of faith and the teaching of the Church, as well as to the social life of the Polish nation. It was accompanied by pastoral campaigns that enlivened the piety of Poles. This threatened the secularization carried out by the communist authorities, and therefore the course of the ten-year preparations for the Millennium Celebrations was hindered, and even competitive celebrations of the Millennium of the Polish State were organized. As an example of such activity of the authorities, the figure of Fr. Michał Winiarz SDB, the parish priest in Skrzatusz.

Keywords

PL

ks. Michał Winiarz SDB; parafia w Skrzatuszu; rok jubileuszowy 1966; represje władz komunistycznych; źródła

EN

Fr. Michał Winiarz SDB; the parish in Skrzatusz; jubilee year 1966; repressions of the communist authorities; sources

• Publisher: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej
• Journal: Rocznik Skrzatuski
• Year: 2022
• Volume: 10
• Pages: 107-119

Contributors

author

Wąsowicz Jarosław

• Archiwum Salezjańskie Inspektorii Pilskiej
• WSD Towarzystwa Salezjańskiego w Lądzie

References

• Archiwum Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Parafia pw. Wniebowzięcia NMP w Skrzatuszu. Korespondencja, dokumenty różne 1963–1972, sygn. 243.
• Archiwum Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Parafia pw. Wniebowzięcia NMP w Skrzatuszu. Dekret biskupa gorzowskiego Wilhelma Pluty nominujący ks. Winiarza na administratora parafii w Skrzatuszu, Gorzów Wlkp. 20 IX 1965 r., k. 183.
• „Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa: Bronisław Szymański”. Dostęp 10.05.2022. https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/102480?katalog=5.
• „Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa: Czesław Kozłowski”. Dostęp 10.05.2022. https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/5068.
• „Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa: Ewaryst Sokołowski”. Dostęp 10.05.2022. https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/68817.
• „Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa: Stefan Sokołowski”. Dostęp 10.05.2022. https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/14547?katalog=5.
• „Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa: Stefan Uściłowski”. Dostęp 10.05.2022. https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/56871.
• Milenium czy Tysiąclecie, red. Bartłomiej Noszczak. Albumy. T. 5. Warszawa: IPN, 2006.
• Milenium kontra Tysiąclecie 1966, red. Konrad Białecki, Stanisław Jankowiak, Jan Miłosz. Poznań: IPN, 2007.
• Noszczak, Bartłomiej. Antymilenium. Konflikt państwa z Kościołem na tle obchodów tysiąclecia chrztu Polski (1956–1966/1967). Warszawa: IPN, 2020.
• Obchody Millenium na uchodźstwie – w 50. rocznicę, red. Rafał Łatka, Jan Żaryn. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW, IPN, 2016.
• Pół wieku Milenium. Religijne, polityczne i społeczne aspekty obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski (1956–1966/1967). Studia i materiały, red. Bartłomiej Noszczak. Warszawa: IPN, 2017.
• Uroczystości milenijne 1966 r. Sprawozdania urzędów spraw wewnętrznych, red. Wanda Chudzik, I. Marczak, A. Napieralski, M. Olkuśnik. Warszawa: Książka i Wiedza, 1996.
• Wąsowicz, Jarosław. „Ksiądz Michał Winiarz SDB (1911–1988), proboszcz parafii w Skrzatuszu i kustosz sanktuarium w latach 1965–1972. Życie i twórczość”. Rocznik Skrzatuski 7 (2019): 97–120.
• Wąsowicz, Jarosław. „Ksiądz, który zakpił z Wydziału ds. Wyznań. Salezjanin ks. Michał Winiarz (1911–1988)”. Biuletyn IPN 5 (2021): 89–98.
• Wejman, Grzegorz. „Milenium w administracji gorzowskiej”. Studia Koszalińsko--Kołobrzeskie 20 (2013): 279–300.
• Wyszyński, Stefan. Zapiski milenijne. Wybór z dziennika „Pro memoria” z lat 1965–1967, wybór i oprac. M. Okońska i in. Warszawa: Wydaw. im. Stefana Kard. Wyszyńskiego „Soli Deo”, 2001.
• Zimniak, Stanisław. Zwycięstwo Maryi. Proroctwo Kardynała Augusta Hlonda w posłudze apostolskiej Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego i Papieża Jana Pawła II Wielkiego. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 2007.
• Żaryn, Jan. Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989). Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003.