Czynniki różnicujące wysokość rekompensaty w przypadku uniemożliwienia korzystania z Wielkopolskiego Parku Narodowego

• Authors: Adam Zydroń , Dariusz Kayzer , Krzysztof Szoszkiewicz

Title variants

EN

Factors Differentiating Expected Compensation Level for Limiting Usage of the National Park of Wielkopolska

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem pracy było określenie czynników różnicujących wysokość rekompensaty w przypadku uniemożliwienia korzystania z Wielkopolskiego Parku Narodowego. Materiały źródłowe do realizacji postawionego problemu pozyskano podczas badań w formie wywiadu standaryzowanego, przeprowadzonego w latach 2012–2013 wśród mieszkańców miejscowości położonych w obrębie gmin, w których zlokalizowany jest WPN oraz mieszkańców Poznania bezpośrednio sąsiadujących z tymi gminami. Zakres pracy obejmował analizę materiału zebranego od 1400 respondentów podczas wywiadów standaryzowanych. Ankieta składała się z trzech części. W pierwszej pytania dotyczyły ogólnych informacji o WPN (stan wiedzy, częstotliwość odwiedzin, znaczenie WPN dla odwiedzających, preferowany typ lasu), druga zawierała pytania dotyczące skłonności respondentów do ponoszenia kosztów na rzecz środowiska (dobrowolne przeznaczenie środków pieniężnych za możliwość korzystania z walorów WPN lub ewentualna rekompensata za uniemożliwienie z korzystania z Parku, alternatywnie jeżeli respondent nie zadeklarował żadnej kwoty to czy byłby skłonny pracować na rzecz WPN w formie wolontariatu). Natomiast trzecia część obejmowała charakterystykę socjoekonomiczną ankietowanych (płeć, wiek, zawód, dochód netto na osobę w rodzinie, wykształcenie, miejsce zamieszkania). Zebrane wyniki poddane zostały weryfikacji, w wyniku której wyeliminowano ankiety nie zawierające odpowiedzi na kluczowe pytania. Ostatecznie przygotowano uporządkowaną, zweryfikowaną macierz z odpowiedziami ankietowanych, w skład której weszły rezultaty z 577 wywiadów. W pracy zastosowano model logitowy do określenia czynników różnicujących skłonność do ponoszenia kosztów na rzecz parku. Z otrzymanych rezultatów wynika, że rekompensaty za uniemożliwienie korzystania z WPN nie oczekują turyści odwiedzający i świadomi jego walorów przyrodniczych, natomiast oczekują rekompensaty osoby starsze, które mieszkają w bliskiej odległości, oraz charakteryzują się niskim dochodem netto na osobę.

EN

The aim of this study was to determine the factors differentiating expected compensation for limiting the National Park of Wielkopolska usage. Source materials for investigations concerning this problem were collected in the form of a standardised interview conducted in the years 2012–2013 among inhabitants of towns of the communes, in which NPW is located, as well as inhabitants of the city of Poznań, adjacent to these communes. The scope of the study comprised an analysis of material collected from 577 respondents during standardised interviews. The questionnaire consisted of three parts. The first part comprised questions concerning general information on NPW (the state of knowledge, frequency of visits, importance of NPW for visitors, preferred forest site type ). The second part included questions concerning willingness of the respondents to incur expenses to benefit the natural environment (voluntary allocation of money for the possibility to use the nature value of NPW or potential compensation for the lack of access to the Park, alternatively if the respondent did not declare any amount of money, would they be willing to work as volunteers for the Park ). The third part covered socio-economic characteristics of respondents (sex, age, profession, net income per member of the household, education, place of residence ). The logit model was applied to determine factors modifying willingness to incur expenses for the benefit of the Park. The obtained results show that the highest expectations for the compensation received for the use of the National Park of Wielkopolska are revealed by low income older local population which rarely visiting the Park.

Keywords

PL

wycena dóbr środowiskowych; metoda wyceny warunkowej; analiza logitowa

• Publisher: Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu
• Journal: Barometr Regionalny. Analizy i prognozy
• Year: 2014
• Issue: 4(38)
• Pages: 165-170

Contributors

author

Adam Zydroń

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

author

Dariusz Kayzer

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

author

Krzysztof Szoszkiewicz

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

References

• Bartczak A. (b.r.) Metoda Kosztu Podróży (TCM ). [w:] Wartości nierynkowych korzyści z lasów. Metody wyceny oraz zastosowanie wyników w analizach ekonomicznych. www.polforex.wneuw.edu.pl, Polforex, [dostęp: 2014.12.11], [@:] http://www.polforex.wne.uw.edu.pl/docs/przewodnik_v3_final.pdf.
• Bateman I.J., Langford I.H., Turner R.K., Willis K.G., Garrod G.D. (1995): Elicitation and Truncation Effects in Contingent Valuation Studies. „Ecological Economics”, nr 12 (2), s. 161–179.
• Cramer J.S. (2003): Logit Models from Economics and Other Fields. Cambridge, UK–New York, Cambridge University Press.
• Cyrul D. (red.) (2000): Polska. Parki narodowe. Warszawa, „Sport i Turystyka”; „Muza”.
• Czajkowski M. (b.r.): Metody wyboru warunkowego i wyceny warunkowej. [w:] Wartości nierynkowych korzyści z lasów. Metody wyceny oraz zastosowanie wyników w analizach ekonomicznych. www.polforex.wne.uw.edu.pl, Polforex, [dostęp: 2014.12.11], [@:] http://www.polforex.wne.uw.edu.pl/docs/przewodnik_v3_final.pdf.
• Czerwińska-Kayzer D. (2013): Inklinacje rolników indywidualnych do realizacji inwestycji rzeczowych w gospodarstwach rolnych. „Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie” (104), s. 5–14.
• Eberle D.W., Hayden G.F. (1991): Critique of Contingent Valutation and Travel Cost Methods for Valuing Natural Resources and Ecosystems. „Journal of Economic Issues”, nr 25 (3), s. 649–685.
• Marks-Bielska R., Zielińska A. (2014): Ocena wybranych metod szacowania pozaprodukcyjnych funkcji lasów. „Ekonomia i Środowisko” (1), s. 34–45.
• Nowacki M. (2009): Skłonność do zapłaty a cena wstępu do atrakcji turystycznej. „Ekonomiczne Problemy Turystyki” (13), s. 101–104.
• Parki narodowe i krajobrazowe w Polsce. (2007), Katowice, Videograf II.
• Prince R. (1989): Using Surveys to Value Public-Goods — the Contingent Valuation Method —Mitchell,Rc, Carson,Rt. „Natural Resources Journal”, nr 29 (3), s. 900–902.
• Rauba K. (2011): Społeczne aspekty wyboru systemu oczyszczania ścieków komunalnych na obszarach niezurbanizowanych. „Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych” (49), s. 398–406.
• Shrestha R.K., Loomis J.B. (2001): Testing a Meta-Analysis Model for Benefit Transfer in International Outdoor Recreation. „Ecological Economics”, nr 39 (1), s. 67–83.
• Spash C.L. (2000): Ecosystems, Contingent Valuation and Ethics. The Case of Wetland Re-Creation. „Ecological Economics”, nr 34 (2), s. 195–215.
• Willis K.G. (1994): Paying for Heritage: What Price for Durham Cathedral? „Journal of Environmental Planning and Management”, nr 37 (3), s. 267–278.
• Winpenny J.T. (1995): Wartość środowiska. Metody wyceny ekonomicznej. K. Kafel i I. Szymaniak (tłum.), Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Żylicz T. (2004): Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych. Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.