Polityczna historia polskiej piłki nożnej – wprowadzenie do tematyki badawczej

• Authors: Dmowski Seweryn

Title variants

EN

Political History of the Polish Football – Introducing the Field of Research

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest wprowadzenie do tematyki badawczej historii politycznej polskiej piłki nożnej. Uzasadnia on konieczność prowadzenia badań nad futbolem w zakresie nauk o polityce, porządkuje podstawowe pojęcia oraz proponuje spójne ramy metodologiczne w postaci symultanicznego zastosowania metody systemowej i decyzyjnej. Zawiera także autorską koncepcję periodyzacji historii politycznej polskiego futbolu oraz wykaz podstawowej bazy bibliograficznej i archiwalnej dla proponowanych badań. Zaprezentowane wyniki badań potwierdzają, że futbol jest istotnym i właściwym obszarem badań dla politologa.

EN

The aim of this article is to introduce the topic of research on the political history of the Polish football. The article demonstrates the importance of political research on football, it clarifies the basic concepts and proposes a coherent methodological framework in the form of simultaneous application of both the system analysis and the decision method. The article presents also the author’s concept of historical periodization of the Polish football and a list of basic references and archives for the proposed research. The research results presented in this paper prove that football is an important and relevant field of research for a political scientist.

Keywords

PL

historia polityczna; piłka nożna; futbol; politologia; nauki o polityce

• Publisher: Ośrodek Analiz Politologicznych UW
• Journal: Kwartalnik Naukowy OAP UW "e-Politikon"
• Year: 2013
• Issue: 8
• Pages: 89-108

Contributors

author

Dmowski Seweryn

• Uniwersytet Warszawski, Instytut Nauk Politycznych, ul. Nowy Świat 67, 00-927

References

• 100 lat ŁKS, Katowice 2008;
• 75 lat OZPN Katowice. Księga pamiątkowa, Katowice 1996;
• 80 lat OZPN Katowice. Księga pamiątkowa, Katowice 2000;
• 80 lat PZPN, Katowice 2000;
• 85 lat MZPN w Krakowie. Księga pamiątkowa, Katowice 2005;
• 90 lat PZPN, Katowice 2010.
• 90 lat. Małopolski Związek Piłki Nożnej w Krakowie. Księga pamiątkowa, Katowice 2010;
• 90 lat. Ślązki ZPN Katowice, Katowice 2010;
• Andrzejewski M., Roman Korynt – legenda gdańskiej „Lechii”, Gdańsk 2004;
• Apiecionek K., Mundial ’74. Dogrywka, Warszawa 2012;
• Armstrong G., Giulianotti R. (red.), Football Cultures and Identities, London: Macmillan Press 1999;
• Bairner A., The Leicester School and the Study of Football Hooliganism, „Sport in Society” 2006, vol. 9, no. 4;
• Batko W., Krzoska J., 90 lat „Białej Gwiazdy”. Towarzystwo Sportowe „Wisła” Kraków 1906-1996, Kraków 1996;
• Benkwitz A., Molnar G., Interpreting and exploring football fan rivalries: an overview, „Soccer and Society” 2012, vol. 13, no. 4;
• Biało-czerwoni 1921-2001, Katowice 2001;
• Bryl J., Wacław Kuchar, Warszawa 1982;
• Bułanow J., 11 czarnych koszul – moje wspomnienia, Kraków 2011;
• Chechabi H.E., A Political History of Football in Iran, „Iranian Studies” 2002, vol. 35, no. 5;
• Chemicz S., Piłka nożna w okupowanym Krakowie, Kraków 1982; J. Kulesza, Podziemny futbol 1939-1944, Warszawa 2012.
• Chodubski A. J., Wstęp do badań politologicznych, Gdańsk 2008;
• Chomicki P., Piłkarskie dzieje Wybrzeża. T. 1 (1945-1975), Gdańsk 2006;
• Cieńciała Z., Leśnikowski D., Stanisław Oślizło. Droga do legendy, Chorzów 2012;
• Cracovia 1906-2006, Katowice 2006;
• Dennis M., Behind the Wall: East German football between state and society, „German as a foreign language” 2007, no. 2;
• Dmowski S., Geographical Typology of European Football Rivalries, „Soccer and Society” 2013, vol. 14, no. 3,;
• Dmowski S., Szałański A., Globalna gra. Futbol jako czynnik w stosunkach międzynarodowych, „Społeczeństwo i Polityka. Pismo edukacyjne” 2012, nr 2;
• Duke V., Crolley L., Futbol, Politicians and the People: Populism and Politics in Argentina, „International Journal of the History of Sport” 2001, vol. 18, no. 3;
• Dunning E., Murphy P., Waddington I., Anthropological versus sociological approaches to the studies of soccer hooliganism: some critical notes, „The Sociological Review” 2008, vol. 39, no. 3;
• Dunning E., Murphy P., Williams J., Spectator Violence at Football Matches: Towards a Sociological Explanation, „British Journal of Sociology” 1986, vol. 37, no. 2;
• Dunning E., Murphy P., Williams J., The Roots of Football Hooliganism: An Historical and Sociological Study, London: Routledge & Kegan Paul 1988;
• Dunning E., The Social Roots of Football Hooligan Violence, „Leisure Studies” 1982, vol. 1 no. 2;
• Dunning E., The Social Roots of Football Hooliganism: A Reply to the Critics of the „Leicester School” [w:] Giulianotti R., Bonney N., Hepworth M. (red.), Football, Violence and Social Identity, London: Routledge 1994;
• Encyklopedia piłkarska Fuji. T. 1-43, Katowice 1990-2013;
• Ferenc J., Sport w służbie polityki. Wyścig Pokoju 1949-1989, Warszawa 2008;
• Gąsowski T., Sport i polityka - wzajemne relacje. Wprowadzenie do problematyki badawczej,
• [w:] Gąsowski T., Bielański S. (red.), Sport i polityka w dwudziestowiecznych państwach totalitarnych i autorytarnych, Kraków 2009;
• Gawkowski R., Encyklopedia klubów sportowych Warszawy i jej najbliższych okolic w latach 1918-1939, Warszawa 2007;
• Gawkowski R., Futbol dawnej Warszawy, Warszawa 2013;
• Gawkowski R., Sport w Drugiej Rzeczpospolitej, Warszawa 2012;
• Giulianotti R., Football. A Sociology of the Global Game, Polity Press 1999;
• Godlewski P., Sport w Polsce na tle politycznej rzeczywistości lat 1944-1956, Poznań 2006;
• Godlewski P., Sport w służbie PRL [w:] T. Gąsowski, S. Bielański (red.);
• Goksiński J., Klubowa historia polskiej piłki nożnej do 1939 roku. T. 1. Regiony-branże-frekwencja, Warszawa 2012;
• Górko J., Piłkarskie dzieje Podlasia. 80 lat historii piłki nożnej w regionie podlaskim 1929- 2009, Żelechów 2010;
• Górnik Zabrze – dzieje legendy, Katowice 2009;
• Greinert Z., Tonder K., Droga do piłkarskiej ekstraklasy. Zawisza Bydgoszcz 1946-1960, Bydgoszcz 2012;
• Hałys J., Polska piłka nożna, Kraków 1986;
• Historia piłkarstwa warszawskiego, Warszawa 1987;
• Iwan A., Spalony, Warszawa 2012;
• Jakubowski W., Zamęcki Ł., Metodologia badań politologicznych [w:] Jakubowski W., Załęski P., Zamęcki Ł. (red.);
• Jakubowski W., Zamęcki Ł., Nauki o polityce jako dyscyplina [w:] Jakubowski W., Załęski P., Zamęcki Ł. (red.), Nauki o polityce. Zarys koncepcji dyscypliny, Pułtusk 2013.
• Jakubowski W., Zamęcki Ł., Tradycyjne obszary badań politologicznych [w:] Jakubowski W., Załęski P., Zamęcki Ł.;
• Jantura P., Miedź Legnica. 40 lat klubu piłkarskiego, Legnica 2011;
• Kamiński J.C., 100 lat KS „Polonia” Warszawa, Warszawa 2012;
• Klementewicz T., Rozumienie polityki. Zarys metodologii nauki o polityce, Warszawa 2010;
• Kolekcja klubów. T. 1-13, Katowice 1995-2013;
• Kordek M., Nawrocki K., Lechia – Juventus. Więcej niż mecz, Gdańsk 2013;
• Kowalczyk W., Stanowski K., Kowal. Prawdziwa historia, Kraków 2012;
• Krawczyk-Kosieradzka E., Początki piłki nożnej w Polsce. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Małopolski Związek Piłki Nożnej i Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie, Warszawa 2012;
• Ławecki T., Kazimierz Górski. Z piłką przez życie, Warszawa 2010;
• Ligarski S., Majchrzak G. (red.), Nieczysta gra. Tajne służby a piłka nożna, Chorzów 2012.
• Łódzki OZPN – 80 lat. 1920-2000. Ludzie, fakty, kluby – księga pamiątkowa, Katowice 2000;
• Lubański W., Słowiński P., Włodek Lubański. Legenda polskiego futbolu, Chorzów 2008;
• Luty R., 100 lat KS Warta Poznań, Poznań 2012;
• Maliniak J., Sroka P., Szandrocho J., Z piłkarskim Śląskiem przez lata... Historia WKS Śląsk Wrocław 1947-2012, Wrocław 2013;
• Merkel U., The hidden social and political history of the German football Association (DFB), „Soccer and Society” 2000, vol. 1, no. 2;
• Michniak M., Pawłowski A., 40 lat w Koronie, Kielce 2012;
• Molnar G., Hungarian Football: A Socio-Historical Perspective, „Sport in History” 2007, vol. 27, no. 2;
• Muzia G., Potocki A., Gliwicki futbol. Zarys dziejów, Gliwice 2012;
• Nawrot R., „Okoń”, Poznań 2012;
• Och R., Podleśny P., 90 lat Lewartu 1923-2013, Lewartów 2013;
• Orzoł S., Dziekan. Portrety na polu karnym, Katowice 2002;
• Parada W., Futbol po szczecińsku, Szczecin 2012;
• Pasko A., Sport wyczynowy w polityce państwa 1944-1989, Kraków 2012;
• Pasko A., Wyścig Pokoju w dokumentach władz partyjnych i państwowych 1948-1989, Kraków 2009;
• Pawłowski E., 50 lat MKS Pogoń, Szczecin 1998;
• Perzyński J., Smolar. Piłkarz z charakterem, Warszawa 2012;
• Piasecki T., 65 lat Górnika Wałbrzych, Wałbrzych 2011;
• Piech K., 100 lat KS Warta Poznań. Historia w 1000 obrazkach, Poznań 2012;
• Pietraś Z. J., Decydowanie polityczne, Warszawa-Kraków 2000;
• Pikul T., Monografia sekcji piłkarskiej GKS Katowice. T. 1 (1964-1984), Katowice 2010;
• Polkowski M., Alfabet pana Kazimierza, Warszawa 2011;
• Potorejko E., Legia 1916-1966. Historia, wspomnienia, fakty, Warszawa 1966;
• Rotkiewicz M., Hądzelek K., Powstanie i działalność polskich związków sportowych (I). Przełom wieku XIX i XX, „Sport wyczynowy” 2007, nr 7-9;
• Rotkiewicz M., Hądzelek K., Powstanie i działalność polskich związków sportowych (II). 1919-1925, „Sporty wyczynowy” 2007, nr 10-12;
• Sielski J. L., Analiza decyzyjna, „Studia Politologiczne” 2004, vol. 8;
• Smolarz D., Czado P., Waloszek J., Górnoślązacy w polskiej i niemieckiej reprezentacji narodowej w piłce nożnej - wczoraj i dziś. Sport i polityka na Górnym Ślasku, Gliwice 2012;
• Sonntag A., Football Research – Are You Serious?, „Open Citizenship” 2012, vol. 3 no. 1;
• Sosnowski L., Klag W., Wisła Kraków. Piękno i dramat sportu, Kraków 2006;
• Sowiński J., Zawisza Niebiesko-Czarny. Z biegiem lat z biegiem dni… 1946-2011, Bydgoszcz 2011;
• Spaaij R., Understanding Football Hooliganism: A Comparision of Six Western European Football Clubs, Amsterdam: Amsterdam University Press 2006.
• Sport w przedwojennej Warszawie. Wodniacy-cykliści-piłkarze, Warszawa 2012.
• Stoker G., Marsh D., Wprowadzenie [w:] Marsh D., Stoker G. (red.), Teorie i metody w naukach politycznych, Kraków 2006;
• Stone C., The Role of Football in Everyday Life, „Soccer and Society” 2007, vol. 8, no. 2/3;
• Sybis J., Idol, Pelplin 2011;
• Szczepłek S., Deyna, Warszawa 2012;.
• Szczepłek S., Moja historia futbolu. T. 2 – Polska, Warszawa 2007;
• Szujecki R., Życie sportowe w Drugiej Rzeczpospolitej, Warszawa 2012;
• Szymański S., Sport w Breslau, Wrocław 2011;
• Terlecki S., Nahorny R., Pele, Boniek i ja, Poznań 2006;
• Urban T., Czarny orzeł, biały orzeł. Piłkarze w trybach polityki, Katowice 2012;
• Wąsowicz J., Biało-zielona >>Solidarność<<. O fenomenie politycznym kibiców gdańskiej Lechii,
• Gdańsk 2006;
• Wawrzynowski M., Wielki Widzew. Historia polskiej drużyny wszechczasów, Warszawa 2013;
• Witczak M., Żółto-niebieski. Monografia klubu sportowego Arka Gdynia, Gdynia 2002;
• Wojtaszyn D., Sport w cieniu polityki. Instrumentalizacja sportu w NRD, Wrocław 2011, Tegoż, Kibice w socjalizmie. Trybuny piłkarskie w NRD – studium historyczno-społeczne, Wrocław 2013.
• Woleński J., Spór o status metodologiczny nauki o polityce [w:] Opałek K. (red.), Metodologiczne i teoretyczne problemy nauk politycznych, Warszawa 1975;
• Wyrwa M., W cieniu Śląska, Wrocław 2013;
• Żuławnik M., „Dokopać Ruskim”, „Pamięć.pl” 2012, nr 3;
• http://www.football.uw.edu.pl, 15.11.2013.
• http://www.free-project.eu/about-free/Pages/About-FREE.aspx, 15.11.2013.
• http://www.ps2012.pl, 15.11.2013.