Neokolonializm i neoimperializm w państwach Afryki Subsaharyjskiej

• Authors: Stańczyk- Minkiewicz Margot , Wilczyński Piotr L.

Title variants

EN

Neo-colonialism and neoimperialism in Sub-Saharan Africa

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Chociaż proces dekolonizacji doprowadził do sytuacji, w której, poza niewielkimi wyspami, w Afryce Subsaharyjskiej nie ma już terytoriów zależnych, czyli kolonii mocarstw zachodnich, poszczególne państwa afrykańskie mimo formalnej suwerenności, pozostają w dużym stopniu uzależnione od zamorskich mocarstw jak i silniejszych państw regionu. Obecną sytuację państw afrykańskich określa się mianem neokolonializmu i neoimperializmu. Celem artykułu jest wyjaśnienie przyczyn tego zjawiska, które zdaniem autorów wiąże się przede wszystkim z dysfunkcyjnością i słabością państw afrykańskich. Z powodu patologii elit rządzących, korupcji, nepotyzmu, etc. dochodzi do wykorzystywania potencjału krajów afrykańskich w zamian za korzyści finansowe i realizację partykularnych interesów grup trzymających władzę. Zjawisko neokolonializmu i jego zakres ukazane zostało na przykładzie stopnia opanowania sektora górniczego przez kapitał obcy, natomiast jako wyraz neoimperializmu przyjęto uzależnienie państw afrykańskich od zagranicznych dostawców uzbrojenia. Dokonane analizy pokazują, które państwa afrykańskie w największym stopniu dotknięte są neokolonializmem i neoimperializmem, a z drugiej strony, które mocarstwa i państwa zamorskie są beneficjentami tego zjawiska.

EN

Although the decolonization process has led to a situation where, apart from small islands, Sub-Saharan Africa no longer has dependent territories, i.e. colonies of Western powers, individual African countries, despite formal sovereignty, remain heavily dependent on overseas powers and the stronger countries of the region. The current situation of African states is referred to as neo-colonialism and neo-imperialism. The purpose of the article is to explain the reasons for this phenomenon, which, according to the authors, is primarily associated with the dysfunction and weakness of African countries. Because of the pathologies of the ruling elite, corruption, nepotism, etc. the potential of African countries is exploited in exchange for financial benefits and the realization of the particular interests of the groups in power. The phenomenon of neocolonialism and its scope was shown on the example of the degree of mastery of the mining sector by foreign capital, while the expression of African countries' dependence on foreign arms suppliers was adopted as an expression of neo-imperialism. The analyzes show which African countries are most affected by neo-colonialism and neo-imperialism, and on the other hand, which powers and overseas countries are beneficiaries of this phenomenon.

Keywords

PL

Afryka Subsaharyjska; dysfunkcyjność; korupcja; patologia władzy; neokolonializm; neoimperializm

EN

Sub-Saharan Africa; dysfunction; corruption; neo-colonialism,; neoimperialism; pathology of power

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2020
• Volume: 33
• Pages: 80-101

Contributors

author

Stańczyk- Minkiewicz Margot

• Uniwersytet Gdański

author

Wilczyński Piotr L.

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

References

• Alam, M. S., 2006. Orwell's "Shooting an Elephant": Reflections on Imperialism and Neoimperialism. IIUC Studies, 3, 55-62.
• Antoine, J.-Ch., 2018. Les réseauxcriminelsen Afrique: creation et enjeux géopolitiques, Przegląd Geopolityczny, 26, s. 184-196.
• Banchirigah, S. M., 2006. How have reforms fuelled the expansion of artisanal mining? Evidence from sub-Saharan Africa. Resources Policy, 31 (3), 165-171.
• Bombińska, E., 2016. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne krajów rozwijających się na kontynencie afrykańskim. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 81(3), 25-37.
• Brzeziński, M., Gorynia, M., Hockuba, Z., 2008. Ekonomia a inne nauki społeczne na początku XXI w. Między imperializmem a kooperacją. Ekonomista, 2, 201- 232.
• Chołaszczyński, K., 2017. Ład w Afryce. Dialogi Polityczne, 22, 87-125.
• Cisło, W., Różański, J., Ząbek, M. (red.), 2012. Sudan - bogactwo kultur i wewnętrzne napięcia, PTAfr. i MCDMiM, UKSW, Warszawa.
• Czernichowski, K., Kopiński, D., Polus,A.,2012. Klątwa surowcowa w Afryce? Przypadek Zambii i Botswany, CeDeWu, Warszawa, s. 7-11.
• Danielewicz, K., 2019. Sytuacja bezpieczeństwa w Mali w latach 2015-2018, Przegląd Geopolityczny, 28, 64-85.
• Davidson, B., 2011. Społeczna i polityczna historia Afryki w XX wieku, PWN, Warszawa.
• Deych, T. L., 2019. China in Africa: A Case of Neo-Colonialism or a Win-Win
• Strategy? Контуры глобальных трансформаций: политика, экономика, право, 63-82.
• Domisiewicz, R.,2004. The New challenge: Weak and failed states, Diplomatic Academy of the Ministry of Foreign Affairs, 54-55.
• Freeman, M., 2007. Prawa człowieka, Wyd. Sic!, Warszawa.
• Ikegami, M., 2011. Neo-Imperialism: China. Tamkang Journal of International Affairs, 14(4), 61-97.
• James, H., 2008. Globalization, empire and natural law. International Affairs, 84(3), 421-436.
• Kapur, J. C., 2009. Our world: Where is it headed? World Affairs, 13(2), 10-11.
• Kapuściński, R., 2011. Gdyby cała Afryka…, Agora S.A., Warszawa.
• Kłosowicz, R., Mania A. (red.), 2012. Problem upadku państw w stosunkach międzynarodowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Kłosowicz, R. (red), 2014. Państwa dysfunkcyjne i międzynarodowe wysiłki zmierzające do ich naprawy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Lumumba-Kasongo, T., 2011. China-Africa relations: A neo-imperialism or a neocolonialism? A reflection. African and Asian Studies, 10 (2-3), 234-266.
• Luning, S., 2014. The future of artisanal miners from a large-scale perspective: from valued pathfinders to disposable illegals? Futures, 62, 67-74.
• Matsili, B., 2017. Priorytety bezpieczeństwa w Afryce według generała Mohammeda Ould Abdel Aziza, Przegląd Geopolityczny, 20, s. 194-201.
• Mazurek, F. J., 2017. Założenia nowego ładu gospodarki światowej. Roczniki Nauk Społecznych, 6, 215-232.
• Meredith, M., 2011. Historia współczesnej Afryki. Pół wieku niepodległości, Dialog, Warszawa.
• Meyer, W.H., 1989. Global news flows: Dependency and neoimperialism. Comparative Political Studies, 22(3), 243-264.
• Nowicki, W., 2008. Podstawowe idee neokonserwatystów amerykańskich. Kultura i Polityka, 2-3, 96-111.
• Nulman, E., 2017. Neo-imperialism in solidarity organisations’ public discourses: collective action frames, resources and audiences. Third World Quarterly, 38(11), 2464- 2481.
• Obi, C., 2019. China, Oil, and Africa. Insight Turkey, 21(1), 10-24.
• Ogar, J.N., Nwoye, L., Bassey, S.A., 2019. Archetype of globalization: illusory comfort of neo-colonialism in Africa. International Journal of Humanities and Innovation (IJHI), 2(3), 90-95.
• Oleński, J., 2006. Infrastruktura informacyjna państwa w globalnej gospodarce, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Olivier, B., 2019. Decolonisation, identity, neo-colonialism and power. Phronimon, 20 (1), 1-18.
• Pedersen, R.H., Jacob, T., 2017. Reconfigured state-community relations in Africa’s extractive sectors: insights from post-liberalisation Tanzania. The Extractive Industries and Society, 4(4), 915-922.
• Popławski, B., 2014. Afryka – spokojne umieranie dyktatorów, Kultura Liberalna, 281, (21/2014).
• Rahaman, M.S., Yeazdani, M.R., Mahmud, R., 2017. The untold history of neocolonialism in Africa (1960-2011). History Research, 5(1), 9-16.
• Rotfeld, A.D. (red.), 2004. Towards the UN Reform. New Threats, New Responses, Diplomatic Academy of the Ministry of Foreign Affairs, Warszawa.
• Różalska, M., 2012. Słabość przywództwa jako jeden z głównych czynników upadku państwowości w Afryce Subsaharyjskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Rynarzewski, T., Nawrot, K.A., Zajączkowski, K., Cieślik, E., 2017. Potencjał gospodarczy i możliwości rozwojowe Afryki, Polska perspektywa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Segell, G., 2019. Neo-colonialism in Africa and the cases of Turkey and Iran. Insight on Africa, 11(2), 184-199.
• SIPRI Yearbook 2019, SIPRI, Stockholm.
• Stańczyk-Minkiewicz, M., 2012. Gorzkie konsekwencje wolności. Refleksje na temat niepodległości Sudanu Południowego, PTAfr i MCDMiM UKSW, Warszawa.
• Stańczyk-Minkiewicz, M., 2015. Komunikowanie polityczne a dysfunkcyjność państw afrykańskich. Próba analizy współzależności, Forum Politologiczne, 19, s. 31- 47.
• Stańczyk-Minkiewicz, M., 2017. Dysfunkcyjność państw afrykańskich a poziom bezpieczeństwa zdrowotnego ich mieszkańców. Próba analizy zależności, Cywilizacja i Polityka, Gdańsk, 15-21.
• Stańczyk-Minkiewicz, M., 2017a. The problem of terrorism in fragile states of Africa. Causes and consequences of phenomenon, European Journal of Transformation Studies, vol. 5, no 1, 48-63.
• Stańczyk-Minkiewicz, M., 2018. Terror w państwach Afryki Subsaharyjskiej. Przyczyny, konsekwencje i skala zjawiska, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 95-113.
• Tokarczyk, R., 2010. Współczesne doktryny polityczne. Wolters Kluwer, Warszawa.
• USGS Minerals Yearbook, 2016, United States Geological Survey.
• Trzciński, K., 2013. Demokratyzacja w Afryce Subsaharyjskiej. Perspektywa zachodnioafrykańskiej myśli politycznej, Warszawa.
• Wilczyński, P.L., 2015. Aktualne wydobycie surowców mineralnych na świecie cz. 1. – surowce energetyczne. Geografia w Szkole, 5, 4-11.
• Wilczyński, P.L., 2015a. Aktualne wydobycie surowców mineralnych na świecie cz. 2. – rudy żelaza i metali uszlachetniających stal. Geografia w Szkole, 6, 8-16.
• Wilczyński, P.L., 2016. Aktualne wydobycie surowców mineralnych na świecie cz. 3. – pospolite metale nieżelazne. Geografia w Szkole, 2, 12-21.
• Wilczyński, P.L., 2016a. Aktualne wydobycie surowców mineralnych na świecie cz. 4. – metale i kamienie szlachetne. Geografia w Szkole, 3, s. 8-17.
• Wilczyński, P.L., 2016b. Aktualne wydobycie surowców mineralnych na świecie cz. 5. – surowce chemiczne. Geografia w Szkole, 6,16-26.
• Wilczyński, P.L., 2016c. Uzbrojenie armii państw muzułmańskich i ich przemysł zbrojeniowy. Część I: Afryka. Przegląd Geopolityczny, 16,59-76.
• Wołodźko, K., 2017. Nowy wspaniały neokolonializm. Znak, Kraków.
• Żukowski, A. (red.), 2018. Terroryzm versus terror w Afryce. Aspekty historyczne i polityczne, Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu WarmińskoMazurskiego, Olsztyn.
• Żukowski, A. (red.), 2015. Komunikowanie w Afryce. Endo- i egzogeniczne aspekty. Polityka - gospodarka - społeczeństwo - media. Forum Politologiczne, 19,31- 47.
• Żukrowska, K., 2012. Bezpieczeństwo międzynarodowe – przegląd aktualnego stanu, Wydawnictwo IUS at TAX, Warszawa.