Bezpośrednie stosowanie art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

• Authors: Chmielarz-Grochal Anna

Title variants

EN

Direct application of Article 45 paragraph 1 of the Constitution of the Republic of Poland

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Problem bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji wiąże się z rolą tego aktu w systemie prawa i praktyce jego stosowania. Przepis art. 45 ust. 1 Konstytucji znajduje zastosowanie w działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów. W postępowaniu sądowokonstytucyjnym przepis ten przyjmowany jest za samoistny wzorzec kontroli konstytucyjności prawa, z kolei sądy najczęściej współstosują go z przepisami ustaw, w tym za pomocą techniki wykładni w zgodzie z Konstytucją. Rezultatem bezpośredniego stosowania art. 45 ust. 1 Konstytucji jest przenoszenie do orzecznictwa zasad i wymagań związanych z konstytucyjnym prawem do sądu (w tym z pojęciem sprawy konstytucyjnej) i wynikającymi z niego gwarancjami.

EN

The problem of direct application of constitutional regulation is related to the role of the Constitution as a legal act in the legal system and the practice of its application. Article 45.1 of the Constitution is applied both by the Constitutional Tribunal and courts. In constitutional proceedings the Article is considered to be a standalone benchmark for establishing if the regulation is in accordance with the Constitution, whereas courts usually apply it jointly with given acts, interpreting them in such a way that leads to be within the Constitution. Direct application of Article 45.1 of the Constitution results in transmission of rules and requirements related to constitutional right to judgement (including a constitutional case) and ensuant guarantees to judicature.

Keywords

PL

konstytucja; bezpośrednie stosowanie konstytucji; wykładnia ustaw w zgodzie z konstytucją; art. 45 ust. 1 Konstytucji; prawo do sądu

EN

constitution; direct application of constitution interpretation of laws in accordance with the constitution Article 45 paragraph 1 of the Constitution; right to a fair trial

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2016
• Issue: 3 (31)
• Pages: 67-101

Dates

published

2016-06-30

Contributors

author

Chmielarz-Grochal Anna

• Uniwersytet Łódzki

References

• Alexy R., Theorie der Grundrechte, Baden-Baden 1985.
• Chmielarz A., Funkcja prawna konstytucji na przykładzie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku, Warszawa 2009.
• Czarny P., Naleziński B., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji. Normy samowykonalne w Konstytucji, [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
• Czeszejko-Sochacki Z., Prawo do sądu w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Państwo i Prawo” 1997, z. 11–
• Dworkin R., Taking Rights Seriously, London 1978.
• Działocha K., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP (stan doktryny prawa), [w:] Bezpośrednie stosowanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. K. Działocha, Warszawa 2005.
• Działocha K., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Podstawowe problemy stosowania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Raport wstępny, red. K. Działocha, Warszawa 2004.
• Działocha K., Konstytucyjne zasady treści prawa w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Wrocław 1992.
• Działocha K., Problemy zgodności prawa z konstytucją, [w:] Trybunał Konstytucyjny. Materiały konferencyjne, red. J. Trzciński, Wrocław 1987.
• Działocha K., Artykuł 8, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. V, red. L. Garlicki, Warszawa 2007.
• Działocha K., Zasada bezpośredniego stosowania Konstytucji w dziedzinie wolności i praw obywateli, [w:] Obywatel – jego wolności i prawa. Rzecznik Praw Obywatelskich (1988–1998). Zbiór studiów przygotowany z okazji 10-lecia urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich, oprac. B. Oliwa-Radzikowska, Warszawa 1998.
• Florczak-Wątor M., Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Poznań
• Galster J., O zjawisku fetyszyzmu w prawie konstytucyjnym, [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003.
• Garlicki L., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji, [w:] Konferencja naukowa: Konstytucja RP w praktyce, Warszawa 1999.
• Gizbert-Studnicki T., Zasady i reguły prawne, „Państwo i Prawo” 1988, z. 3.
• Haczkowska M., Zasada bezpośredniego stosowania Konstytucji w działalności orzeczniczej sądów, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 1.
• Jakimowicz W., Bezpośrednie stosowanie przepisów konstytucji przez organy administracji publicznej, cz. 2. Stosowanie norm-reguł i stosowanie norm-zasad, „Przegląd Prawa Publicznego” 2008, nr 6.
• Kabat A., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, [w:] Bezpośrednie stosowanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. K. Działocha, Warszawa 2005.
• Kabat A., Stosowanie Konstytucji w działalności uchwałodawczej Naczelnego Sądu Administracyjnego, [w:] Państwo w służbie obywateli. Księga jubileuszowa Jerzego Świątkiewicza, red. R. Hauser, L. Nawacki, Warszawa 2005.
• Kmieciak Z., Zarys teorii postępowania administracyjnego, Warszawa 2014.
• Kręcisz W., Stanowisko sądów powszechnych wobec bezpośredniego stosowania Konstytucji RP, [w:] Bezpośrednie stosowanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. K. Działocha, Warszawa 2005.
• Kręcisz W., Władza sądownicza w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (z uwzględnieniem problematyki stosowania Konstytucji), [w:] Problemy stosowania Konstytucji Polski i Ukrainy w praktyce, red. M. Granat, J. Sobczak, Lublin 2004.
• Kubiak A., Konstytucyjna zasada prawa do sądu w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Łodź
• Kustra A., Wyroki zakresowe Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2011, nr 4.
• Mączyński A., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji przez sądy, „Państwo i Prawo” 2000, z. 5.
• Mączyński A., Łyszkowska A., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP przez Trybunał Konstytucyjny, [w:] Bezpośrednie stosowanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. K. Działocha, Warszawa 2005.
• Nita B., Bezpośrednie stosowanie konstytucji a rola sądów w ochronie konstytucyjności prawa, „Państwo i Prawo” 2002, z. 9.
• Osajda K., Koncepcja orzeczenia zakresowego a wątpliwości na tle skutków orzeczeń TK, [w:] Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego w sferze stosowania prawa, red. M. Bernatt, J. Krolikowski, M. Ziołkowski, Warszawa 2013.
• Płeszka K., Hierarchia w systemie prawa, Krakow 1988.
• Preisner A., Dookoła Wojtek. Jeszcze o bezpośrednim stosowaniu Konstytucji RP, [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003.
• Przysucha M., Prawo do sądu i zasada równości wobec procesowej zasady sprawiedliwości, [w:] Państwo i prawo wobec współczesnych wyzwań. Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Księga jubileuszowa Profesora Jerzego Jaskierni, red. R.M. Czarny, K. Spryszak, Toruń
• Sanetra W., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP w orzecznictwie Sądu Najwyższego, [w:] Bezpośrednie stosowanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. K. Działocha, Warszawa 2005.
• Sarnecki P., Artykuł 45, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, red. L. Garlicki, Warszawa 2003.
• Sokolewicz W., Nowa rola konstytucji w postsocjalistycznych państwach Europy, „Państwo i Prawo” 2000, z. 10.
• Trzciński J., Konstytucja jako akt prawotwórczy, [w:] Konstytucyjny model tworzenia praw w PRL, red. K. Działocha, Wrocław 1981.
• Trzciński J., Podmiotowy zakres skargi konstytucyjnej, [w:] Wybory. Parlament. Studia ofiarowane Zdzisławowi Jaroszowi, red. L. Garlicki, Warszawa 2000.
• Tulej M., Orzecznictwo interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego a reguły wykładni prawa, Warszawa 2012.
• Tuleja P., Interpretacja konstytucji, [w:] Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania. Księga pamiątkowa ku czci prof. Janiny Zakrzewskiej, red. J. Trzciński, A. Jankiewicz, Warszawa 1996.
• Tuleja P., Normatywna treść praw jednostki w ustawach konstytucyjnych RP, Warszawa 1997.
• Tuleja P., Stosowanie Konstytucji RP przez sądy, [w:] Standardy konstytucyjne a problemy władzy sądowniczej i samorządu terytorialnego. Konferencja naukowa. Szczecin 1 października 2007 r., red. O. Bogucki, J. Ciapała, P. Mijal, Szczecin 2008.
• Tuleja P., Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności. Wybrane problemy, Krakow 2003.
• Wronkowska S., W sprawie bezpośredniego stosowania Konstytucji, „Państwo i Prawo” 2001, z. 2.
• Zieliński M., Konstytucyjne zasady prawa, [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
• Zięba-Załucka H., Prawo do rzetelnego procesu sądowego, [w:] W służbie dobru wspólnemu. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Trzcińskiemu, red. R. Balicki, M. Masternak-Kubiak, Warszawa 2012.

Identifiers

DOI

DOI 10.15804/ppk.2016.03.04