Pojęcie godziwego utrzymania duchownych według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku

• Authors: Paweł Lewandowski

Title variants

EN

The Concept of Decent Support of Clergy According to the 1983 Code of Canon Law

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. zawiera liczne dyspozycje dotyczące godziwego utrzymania duchownych. Godziwe utrzymanie powinno pozwolić duchownym zaspokoić potrzeby własnego życia. Przez pojęcie „konieczności” należy uważać zarówno necessitas naturae (dobra doczesne, bez których człowiek nie może się utrzymać), jak i necessitas personae (dobra, bez których osoba ludzka może żyć, jednak nie w sposób godny). Godziwe utrzymanie zawiera w sobie zatem wszystko to, co z moralnego punktu widzenia jest potrzebne duchownemu do właściwego realizowania powołania kapłańskiego: wyżywienie, mieszkanie, ubranie, opiekę zdrowotną, zabezpieczenie społeczne, coroczne wakacje, pomoc rodzicom czy najbliższym członkom rodziny, wynagrodzenie tych, z pomocy których się korzysta czy dalszy rozwój intelektualny. W kwestii wysokości utrzymania, ustawodawca kodeksowy ustanawia ogólną zasadę, zgodnie z którą ma być ono „odpowiednie” względem pozycji duchownego, którą zajmuje, oraz dwa czynniki, które pozwalają precyzyjnie określić tę „odpowiedniość”, a mianowicie: uwzględnienie natury powierzonych zadań oraz dostosowanie wysokości wynagrodzenia do okoliczności miejsca i czasu.

EN

The 1983 Code of Canon Law contains numerous instructions for the decent support of clergy. Decent support should be such, that it provides for the necessities of the clerics life. The concept of „necessity” should be understood both as necessitas naturae (the temporal goods without which man cannot sustain himself) as well as necessitas personae (goods without which the human person can live but not in a dignified way). Decent support includes everything that is morally necessary for the priest to properly carry out his priestly vocation: food, shelter, clothing, health care, social welfare, annual holidays, aiding parents or immediate family members, giving payment for assistance or further intellectual development. Concerning the issue of the cost of support, the code legislator sets out the general principle that it is to be „appropriate” for the clerical position he is in, and the two factors that make it possible to determine more precisely this „appropriateness”, namely: taking into account the nature of the tasks entrusted and the adjustment of the cost of remuneration to the circumstances of place and time.

Keywords

PL

duchowieństwo; wynagrodzenie; wyżywienie; zabezpieczenie społeczne; ślub ubóstwa

EN

clergy; remuneration; food; social welfare; vow of poverty

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Prawnych
• Year: 2017
• Volume: 27
• Issue: 2
• Pages: 151-169

Contributors

author

Paweł Lewandowski

• doktorant w Katedrze Kościelnego Prawa Publicznego i Konstytucyjnego, Instytut Prawa Kanonicznego, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

References

• Artner Péter: The Remuneration of Diocesan Clerics, Folia Canonica 12 (2009), s. 7-22.
• Aznar Gil Federico R.: La «conveniente remuneración» de los clérigos en el Código de Derecho Canónico (c. 281, § 1), Ciencia Tomista 113 (1986), nr 3, s. 527-581.
• Bobrowski Florjan: Lexicon latino-polonicum. Słownik łacińsko-polski. Tom II. L-Z, wyd. 3, Wilno: Nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego 1910.
• Bobrowski Florjan: Lexicon latino-polonicum. Słownik łacińsko-polski. Tom I. A-K, wyd. 3, Wilno: Nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego 1905.
• Chiappetta Luigi: Il Codice di diritto canonico. Commento giuridico-pastorale, t. I: Libri I-II, wyd. 3, Roma: Edizione Dehoniane Bologna 2011.
• Dubiel Stanisław: Uprawnienia majątkowe Kościoła katolickiego w Polsce w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku, Konkordatu z 1993 roku i ustaw synodalnych, Lublin: Wydawnictwo KUL 2007.
• Fiorita Nicola: Remunerazione e previdenza dei ministri di culto, Milano: Giuffrè 2003.
• Grzybek Grzegorz: Etyka, rozwój, wychowanie, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej 2007.
• Hannan Philip M.: The Canonical Concept of «congrua sustentatio» for the Secular Clergy, Washington: The Catholic University of America Press 1950.
• Jakubek Marek: Ubezpieczenia społeczne, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. XIX, red. F. Gryglewicz, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2013, kol. 1261-1262.
• Kantor Robert: Binowanie i trynowanie – normy kanoniczne, Currenda 1 (2016), s. 158-164.
• Kantor Robert: Clerici vitae simplicitatem colant. Analiza kan. 282 § 1 Kodeksu Jana Pawła II, [w:] Zobowiązani do wiary po dwudziestu latach na drodze wyznaczonej przez Jana Pawła II (Tarnów, 9-10 VI 1987), red. J. Stala, J. Królikowski, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej „Biblos” 2008, s. 251-265.
• Kantor Robert: Nieuzasadnione binowanie Mszy świętej a sankcja karna, Currenda 3 (2009), s. 425-434.
• Kantor Robert: Przeznaczenie stypendiów binowanych i trynowanych, Tarnowskie Studia Teologiczne 27 (2008), nr 1, s. 107-118.
• Krukowski Józef: Święci szafarze, czyli duchowni, [w:] Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. J. Krukowski, Poznań: Pallottinum 2005, s. 54-117.
• Księżopolski Mirosław: Zabezpieczenie społeczne, w: Leksykon polityki społecznej, red. B. Rysz–Kowalczyk, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR 2001, s. 239-241.
• Lewandowski Paweł: Ofiary mszalne według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku i IV Synodu Diecezji Tarnowskiej, Roczniki Nauk Prawnych 25 (2015), nr 1, s. 95-108.
• Lewandowski Paweł: Troska biskupa diecezjalnego o godziwe utrzymanie duchownych, Kościół i Prawo 5 (18) 2016, nr 1, s. 53-76.
• Marcuzzi Piero G.: Il sostentamento del clero. Nella normativa codiciale latina, [w:] Il sostentamento del clero. Nella legislazione canonica e concordataria italiana, Studi Giuridici XXVIII, Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana 1993, s. 33-78.
• Marzoa Ángel: Ofiary mszalne, [w:] Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego, red. P. Majer, edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, Kraków: Wolters Kluwer Polska 2011, s. 711-718.
• Miñambres Jesús: Note sull’adeguata remunerazione dei chierici. A proposito di un recente decreto di congruenza fra legislazione particolare e norma codiciale, Ius Ecclesiae 8 (2001), nr 2, s. 536-544.
• Ogrodzki Kazimierz: Opieka społeczna, [w:] Encyklopedia nauk politycznych (Zagadnienia społeczne, polityczne, gospodarcze), t. IV, red. E.J. Reyman, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Społecznego i Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska” w Warszawie 1939, s. 126-129.
• Read Gordon: Comment on Mass Offerings & Taxation, Canon Law Society of Great Britain & Ireland Newsletter 138 (2004), nr 6, s. 31-34.
• Regatillo Eduardo F.: Institutiones Iuris Canonici, t. I, Santander: Sal Terrae 1961.
• Rincón-Pérez Tomás: Święci szafarze, czyli duchowni, [w:] Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego, red. P. Majer, edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, Kraków: Wolters Kluwer Polska 2011, s. 223-274.
• Sitarz Mirosław: Obowiązek odprawiania mszy świętej „pro populo”, [w:] Eucharystia fons vitae – współczesne problemy prawne. Materiały sesji naukowej zorganizowanej 26 kwietnia 2006 r. w Kazimierzu Dolnym, red. S. Tymosz, Lublin: Wydawnictwo KUL 2006, s. 99-112.
• Sitarz Mirosław: Słownik prawa kanonicznego, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 2004.
• Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce. Lexicon mediae et infimae latinitatis polonorum. Tom III – Zeszyt 7 (25). Vol. III – Fasc. 7 (25), red. M. Plezia, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Polska Akademia Nauk 1973.
• Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce. Lexicon mediae et infimae latinitatis polonorum. Tom IV – Zeszyt 6 (34). Vol. IV – Fasc. 6 (34), red. M. Plezia, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Polska Akademia Nauk 1977.
• Słownik łacińsko-polski. Tom I. A-C, red. M. Plezia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2007.
• Słownik łacińsko-polski. Tom I. A-H, red. J. Korpanty, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN 2001.
• Słownik łacińsko-polski. Tom II. D-H, red. M. Plezia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2007.
• Słownik łacińsko-polski. Tom II. I-Z, red. J. Korpanty, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN 2003.
• Słownik łacińsko-polski. Tom III. I-O, red. M. Plezia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2007.
• Słownik łacińsko-polski. Tom IV. P-R, red. M. Plezia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2007.
• Słownik łacińsko-polski. Tom V. S-Z, red. M. Plezia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2007.
• Smith Sebastian B.: Elements of Ecclesiastical Law, t. III, New York: Benzinger Brothers 1888.
• Sobczak Aleksander: Jałmużna mszalna. Komentarz do kanonów 945-958 Kodeksu Prawa Kanonicznego (cz. I), Homo Dei 2 (2000), s. 37-48.
• Sondel Janusz: Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas” 2005.
• Uniwersalny Słownika Języka Polskiego PWN. Tom IV. T-Ż, red. S. Dubisz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2006.
• Walencik Dariusz: Prawo duchownych do utrzymania w unormowaniach Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku, Roczniki Nauk Prawnych 17 (2007), nr 1, s. 187-209.
• Waters Ian: Mass Offerings, Canon Law Society of Great Britain & Ireland Newsletter 138 (2004), nr 6, s. 28-30.
• Wierzbicki Andrzej: Polityka społeczna i kwestie społeczne w okresie transformacji, [w:] Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, red. K.A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR 2007, s. 1339-1362.
• Woestman William H.: The Sacrament of Orders and the Clerical State. A Commentary on the Code of Canon Law, Ottawa: Faculty of Canon Law, Saint Paul University 2006.
• Zambon Adolfo: Il consiglio evangelico della povertá nel ministero e nella vita del presbitero diocesano, Roma: Editrice Pontificia Universitá Gregoriana 2002.
• Zambon Adolfo: Il presbitero e i beni materiali: un rapport scontato? Alcune riflessioni a partire dal can. 282 § 1, Quaderni di Diritto Ecclesiale 17 (2004), s. 81-110.

Identifiers

DOI

10.18290/rnp.2017.27.2-8