Dialogiczny charakter relacji międzyludzkich w kulturze narodowej i wielokulturowości europejskiej

• Authors: Marcin Rebes

Title variants

EN

Dialogical Character of Relationship between Man and Man in National Culture and European Multiculturalism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pytanie o stosunek kultury narodowej do wielokulturowości staje się dziś ważnym problemem. Poważnym błędem jest stawianie alternatywy między państwem narodowym i wielokulturowością. Historia Polski uczy, że u podstawy kultury narodowej znajdują się wartości uniwersalne ważne dla każdej kultury, jak i państw wielokulturowych. Kulturę narodową, czyli religię, tradycję i język, charakteryzuje dialogiczność, dialog na poziomie historycznym (odwoływanie się do wspólnej przeszłości) i społecznym (odwoływanie się do teraźniejszości). Podstawą kultury narodowej jest człowiek, który doświadcza samego siebie w dialogu z drugim człowiekiem, także w dialogu kultur, narodów. Autor artykułu próbuje przybliżyć problem człowieka w horyzoncie ludu, narodu, patriotyzmu i społeczeństwa u ks. Józefa Tischnera i jego interpretacji słów papieża Jana Pawła II na forum ONZ w 1995 r. Obaj wymienieni autorzy przedstawiają uniwersalny charakter dialogu, który leży u podstawy kultury narodowej i wielokulturowości europejskiej. Dialog ten jest wynikiem wspólnych wartości etycznych, które leżą u podstawy kultury europejskiej, skoncentrowanej na człowieku i jego godności.

EN

The question of the attitude of national culture to multiculturalism is becoming a major problem today. A serious mistake is made when setting the alternatives being between the nation-state and multiculturalism. Polish History teaches us that at the base of the national culture are universal values that are important to all cultures and multicultural states. National culture is based on tradition, language and religion, which are characterized not only by—dialogically— dialogue on a historical level (references to a common past), but also by social level (references to the present). The background of any national culture is the human being, who experiences himself in dialogue with other people, and also in dialogue with other cultures and nations. The author of this article tries to bring the problem of man in from the perspective of people, nations, patriotism and society reflected by Rev. Józef Tischner and his interpretation of the words of Pope John Paul II at the United Nations in 1995. These two authors present the universal nature of the dialogue that lies at the base of the national culture, and the multicultural European. This dialogue is the result of the shared ethical values that underpin European culture concentrated on man and his dignity.

Keywords

PL

Jan Paweł II; kultura narodowa; lud; naród; ojczyzna; patriotyzm; Tischner; wielokulturowość

EN

folk; John Paul II; motherland; multiculturalism; nation; national culture; patriotism; Tischner

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Kulturoznawcze
• Year: 2017
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 27-57

Contributors

author

Marcin Rebes

• Instytut Europeistyki UJ

References

• Böckenförde, Ernst-Wolfgang. Wolność – państwo – Kościół. Tłum. Paweł Kaczorowski i Grzegorz Sowiński. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1994.
• Buber, Martin. Problem człowieka. Tłum. Jan Doktór. Warszawa: Wydawnictwo Spacja, 1993.
• Człowiek w nauce współczesnej. Rozmowy w Castel Gandolfo. Red. Krzysztof Michalski. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2006.
• Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Fenomenologia ducha. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: Fundacja Aletheia, 2002.
• Jan Paweł II. Homilie i przemówienia z pielgrzymek. Ameryka Północna i Południowa. Dzieła zebrane. Tom XII. Kraków: Wydawnictwo M, 2009.
• Jan Paweł II. Encykliki Jana Pawła II. Laborem exercens. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1996.
• Kant, Immanuel. O wiecznym pokoju. Tłum. Feliks Przybylak. Wstęp i red. Karol Bal. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1992.
• Lévinas, Emmanuel. Całość i nieskończoność. Tłum. Małgorzata Kowalska. Warszawa: PWN, 1998.
• Michalski, Krzysztof. „Heidegger i filozofia”. W: Filozofia współczesna. Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy, 1989.
• Nora, Pierre. Les lieux de mémoire. 1. République. Paris: Gallimard, 1984
• Norwid, Cyprian Kamil. „Głos niedawno do wychodźstwa polskiego przybyłego artysty”. W: Pisma wszystkie, red. Juliusz W. Gomulicki, t. 7, cz. II. Warszawa: PIW, 1971
• Tischner, Józef. Etyka a historia. Wykłady. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008
• Tischner, Józef. Etyka solidarności oraz Homo sovieticus. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1992.
• Tischner, Józef. Filozofia człowieka dla duszpasterzy i artystów. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, 1992.
• Tischner, Józef. Filozofia dramatu. Paryż: Editions du dialogue, 1990.
• Tischner, Józef. Myślenie według wartości. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1995.
• Tischner, Józef. Polska jest Ojczyzną. Paryż: Editions du dialogue, 1985.
• Tischner, Józef. Polski kształt dialogu. Paryż: Editions Spotkania, 1981.
• Tischner, Józef. Polski młyn. Kraków: Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy „Nasza Przeszłość”, 1991.
• Tischner, Józef. Przedmowa do Ernst-Wolfgang Böckenförde. Wolność – państwo – Kościół. Tłum. Paweł Kaczorowski i Grzegorz Sowiński. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1994.
• Tischner, Józef. Świat ludzkiej nadziei. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1992.
• Tischner, Józef. W krainie schorowanej wyobraźni. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1997.
• Trentowski, Bronisław F. „Czy można uczyć się filozofii narodowej od ludu i jakie cechy mieć powinna taż filozofia”. W: 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna w latach 1831–1864, red. Andrzej Walicki, 272–280. Warszawa: PWN, 1977.
• „Głoście Ewangelię w zjednoczonej Europie. Przesłanie Jana Pawła II z okazji 95. Katholikentagu odbywającego się w Ulm”. Dostęp 01.09.2016. http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_ pawel_ii/przemowienia/cd1994_15011994.html.

Identifiers

DOI

10.18290/rkult.2017.8.1-2