Założenie Domu Misyjnego św. Wojciecha i jego działalność do 1945 roku

• Authors: Miotk Andrzej

Title variants

EN

Foundation of the Mission House of St. Wojciech (Adalbert) and its Activities Until 1945

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Badanie historii Domu Misyjnego św. Wojciecha w Pieniężnie do 1945 roku (w dużej mierze w oparciu o materiał źródłowy) pozwoliło zrekonstruować genezę tej fundacji oraz jej znaczenie lokalne dla Kościoła Warmii. Od początku Dom Misyjny św. Wojciecha pozostawał w bliskich relacjach z miejscowym duchowieństwem, a także ludem tej ziemi. To swoiste zespolenie było bardzo owocne i obustronnie korzystne dla umisyjnienia Kościoła lokalnego. Mieszkańcy tego Domu wykazali się niezwykłą gorliwością misyjną w życiu Niższego Seminarium Misyjnego św. Wojciecha, jak również zaangażowaniem się na rzecz fundacji w obszarze państw bałtyckich, zwłaszcza Litwy. Jednakże genius loci objawia się zwłaszcza w jego powojennej historii – posłaniem setek misjonarzy do ludów na wszystkich kontynentach.

EN

Research on the history of the Mission House of St. Wojciech (Adalbert) in Pieniężno until 1945 (largely based on the source material) allowed to reconstruct the genesis of this foundation and its local significance for the Church of Warmia. From the beginning the House of St. Wojciech lived in close relations with the local clergy and the people of this land. This peculiar fusion was very fruitful and mutually beneficial for the local Church. Inhabitants of this House showed extraordinary missionary zeal in the life of the Minor Missionary Seminary, as well as through their commitment to the foundations in the area of the Baltic States, especially Lithuania. However, the genius loci manifests itself especially in its post-war history – sending of hundreds of missionaries to peoples on all continents.

Keywords

PL

animacja misyjna; geneza Domu Misyjnego św. Wojciecha; Mehlsack/Pieniężno; misje ad gentes; Niższe Seminarium Misyjne św. Wojciecha; rekolekcje; II wojna światowa

EN

Mehlsack/Pieniężno; origin of the St. Wojciech (Adalbert) House; Minor Seminary; retreats; mission ad gentes; Second World War

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2020
• Issue: 2
• Pages: 27-46

Dates

published

2020-12-31

Contributors

author

Miotk Andrzej

References

• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, 1909, Blum do Bludaua (15.03-6.08.1909), Series 2, s. 898-900.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, Provincia Germaniae Orientalis, segregator 130 (1916-1925; 1926-1933; 1934-1976).
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, St. Adalbert-Mehlsack, segregator 133.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, 1917, Blum do Rappa (10.11.1917), segregator 133.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, Blum do Rappa (27.05.1918), segregator 133.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, 1918, Blum do Ehlerta (27.05.1918), segregator 133.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, 1920, Protokół kapituły Generalnej (1920), s. 380, segregator 15.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, Nachlässe, Paul Steinki: Die Gründung von St. Adalbert, s. 148-153, w: Erinnerungen von P. Paul Steinki, 1970, mps, 593 s.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, 1923, Sprawozdanie Rektora Domu św. Wojciecha (24.01.1923), segregator 130.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, 1926, Sprawozdanie Rektora Domu św. Wojciecha (29.09.1926), segregator 130.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, 1927, Sprawozdanie Rektora Heide, segregator 130.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, 1929, Rektor Marquardt do Generała, segregator 130.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, 1936, Sprawozdanie Prefekta Diekera, segregator 130.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, 1925, Gier do Marquardta (12.02.1925), segregator 133.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, 1930, Gier do Heide (20.02.1930), segregator 133.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, 1933, Rektor Marquardt do Generała (22.10.1933), segregator 133.
• Archiwum Generalne Zgromadzenia Słowa Bożego w Rzymie, 1954, Sacerdotium SVD (1914-1954), mps.
• Barczewski W., 1917, Geografia polskiej Warmii, Odbitka z „Gazety Olsztyńskiej”, Olsztyn [on-line], https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/68782/edition/76460/content? ref=L2Nvb-GxlY3Rpb25kZXNjcmlwdGlvbi84Ng [dostęp: 4.02.2020].
• Bude C., 1963, Volksmissionarische Arbeiten bis zum II Weltkrieg, Verbum SVD, fasc. 4, s. 353-369.
• Chronik der Stadt Mehlsack, 1955, tłum. Hodyra P., Rautenberg, Leer [on-line], https://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=26780 [dostęp: 5.02.2020].
• Das Missionshaus St. Adalbert bei Mehlsack, 1961, w: Unsere Ermländische Heimat, nr 6, s. 17-20.
• Drej Sz., 2007, Święta Warmia, Pracownia Wydawnicza ElSet, Olsztyn.
• Fischer H., 1925, Im Dienste des Göttlichen Wortes: Jubiläumsschrift der Gesellschaft des Göttlichen Wortes 1875-1925, Missionsdruckerei Steyl, Steyl.
• Gehrlein K. (red.), 1950, 75 Jahre in den Diensten des Göttlichen Wortes.
• Gedenkblätter zum 75jährigen Jubiläum des Steyler Missionswerkes (1875-1950), Steyler Missionsdruckerei, Steyl.
• Gehrmann E., 1960, Anfänge der Geschichte von St. Adalbert, mps, Siegburg.
• Marschke J., 1938, Das Missionshaus am Teufelsgrund Sankt Adalbert. Erinnerungen aus deutscher Zeit, Mehlsack.
• Marschke J., 1939, Reim-Chronik des Missionshauses „Sankt Adalbert” (1921-1939), mps, Pieniężno.
• Pieniężno, 2015, w: Encyklopedia Warmii i Mazur [on-line], http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php/Pieni%C4%99%C5%BCno [dostęp: 4.02.2020].
• Piskorek I., 2020, Stulecie Domu Misyjnego św. Wojciecha w Pieniężnie (1920-2020), Verbinum, Górna Grupa.
• Rivinius K.J., 2017, Nachlese zur Hundertjahrfeier des Missionshauses St. Peter in Tirschenreuth, Verbum SVD, fasc. 4, s. 448-464.
• Skrabania J., 2010, Historia Domu Misyjnego św. Wojciecha w Pieniężnie do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem okresu Trzeciej Rzeszy, Nurt SVD, nr 2, s. 9-48.
• Turbański S., 1971, Fünfzig Jahre Missionshaus St. Adalbert, Verbum SVD, Vol. 12, fasc. 4, s. 310-323.
• Turbański S., 1982, Pieniężno Dom św. Wojciecha, w: Malek R. (red.), Werbiści w Polsce, Pieniężno, s. 29-37.

Identifiers

ISSN

1233-9717