Rzeczywistość nie istnieje…? Media i nowoczesne technologie w społeczeństwie przyszłości na przykładzie serialu "Black Mirror"

• Authors: Wójcik Grzegorz

Title variants

EN

The Reality does not exist…? Media and New Technologies in Future Society Based On "Black Mirror" Series

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Emitowany od 2011 roku brytyjski serial science-fiction Black Mirror autorstwa Charliego Brookera w ciągu kilku lat emisji zyskał uznanie wśród widzów na całym świecie, o czym świadczy nagroda Emmy przyznana w 2012 roku i zapowiadany trzeci sezon serii. Wykorzystując „czarny humor” i satyrę, serial w sposób defetystyczny ukazuje negatywne skutki rozwoju medialnych technologii na społeczeństwo niedalekiej przyszłości. W swoim artykule koncentruję się na kilku fenomenach poruszanych przez twórców Black Mirror – uwiedzeniu bohaterów przez media, które w zamierzeniu miały uczynić ich życie szczęśliwszym, a przynoszą im jedynie ból i upokorzenie, potrzebie nieustannego nadzoru nad bliskimi wyzwalaną przez coraz bardziej zaawansowane technologie, przyjemności z podglądania cudzego cierpienia czy postępującej symulacji rzeczywistości. Do zilustrowania owych zjawisk wykorzystuję między innymi koncepcje Guya Deborda, Jeana Baudrillarda, Paula Virilio, jak również rozważania Michela Foucault dotyczące władzy panoptycznej.

EN

Released in 2011, the British science-fiction television series Black Mirror, created by Charlie Brooker, has gained viewers’ recognition across the world (confirmed by winning Best TV Movie/Mini Series at the International Emmy Awards in 2012 and the announcement of the 3rd season). Using ‘black humour’ and satire, the series in a defeatist manner portrays dark side of media development and its influence on the future society. In the article I will focus on the phenomena brought up by Black Mirror creators – characters seduced by media, which instead of making their lives happier bring only pain and humiliation; the need for constant surveillance as invoked by more and more advanced technologies; pleasure coming from spying on others’ suffering or progressing simulation of reality. To illustrate these phenomena I will apply, among others, the notions of Guy Debord, Jean Baudrillard, Paul Virilio, and also Michel Foucault’s idea of the panopticon.

Keywords

PL

uwiedzenie przez media; Black Mirror; kultura obnażania; dystopia

EN

seduction by media; Black Mirror; sexualization of culture; dystopia

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
• Year: 2016
• Issue: 8(2) "Cyfrowa humanistyka"
• Pages: 27-36

Contributors

author

Wójcik Grzegorz

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Baudrillard Jean. 2005. Symulakry i symulacje, Sławomir Królak (przeł.). Warszawa: Sic!
• Beaumont-Thomas Ben. 2014. „Black Mirror: White Christmas review – sentimentality offset with wicked wit”. The Guardian. Dostęp 29 stycznia 2016. http://www.theguardian.com/media/2014/dec/12/black-mirror-charlie-brooker-rafe-spall-jon-hamm
• Birnbaum Debra. 2015. „Netflix Picks Up ‘Black Mirror’ for 12 New Episodes”. Variety. Dostęp 30 stycznia 2016. http://variety.com/2015/digital/news/netflix-black-mirror-new-episodes-1201602037/
• Debord Guy. 2006. Społeczeństwo spektaklu oraz Rozważania o społeczeństwie spektaklu, Mateusz Kwaterko (przeł.). Warszawa: PIW.
• Dzieza Josh. 2014. „I can’t stop comparying evething to ‘Black Mirror’”. The Verge. Dostęp 30 stycznia 2016. http://www.theverge.com/2014/12/31/7471901/i-cant-stop-comparing-everything-to-black-mirror
• Foucault Michel. 1993. Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Tadeusz Komendant (przeł.). Warszawa: Aletheia.
• Freud Sigmund. 2007. Żałoba i melancholia. W Sigmund Freud, Psychologia nieświadomości, Robert Reszke (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Goffman Erving. 2005. Człowiek w teatrze życia codziennego. W Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, Leszek Kolankiewicz (red.). Warszawa: Wydawnictwo UW: 47–60.
• Hogan Michael. 2011. „Black Mirror: The National Anthem, Channel 4, review”. The Telegraph. Dostęp 20 stycznia 2016. http://www.telegraph.co.uk/culture/tvandradio/8932095/Black-Mirror-The-National-Anthem-Channel-4-review.html
• Jeffery Morgan. 2014. „Black Mirror: Charlie Brooker, Jon Hamm on the dark side of Yuletide”. Digital Spy. Dostęp 20 stycznia 2016. http://www.digitalspy.com/tv/black-mirror/interviews/a616435/black-mirror-charlie-brooker-jon-hamm-on-the-dark-side-of-yuletide/#~oYqejlSZze0OWO
• McNair Brian. 2004. Seks, demokratyzacja pożądania i media czyli kultura obnażania, Ewa Klekot (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Muza S.A.
• Ogonowska Agnieszka. 2004. „Metafory współczesności: społeczeństwo spektaklu”. Nowa Polszczyzna 5 : 44–49.
• Ogonowska Agnieszka. 2010. Twórcze metafory medialne. Baudrillard – McLuhan – Goffman. Kraków: Universitas.
• Virilio Paul. 2001. Maszyna widzenia. W Widzieć, myśleć, być. Technologie mediów, Andrzej Gwóźdź (red.). Kraków: Universitas : 39–62.
• Ziętek Agnieszka. 2013. Jean Baudrillard wobec współczesności. Polityka, media, społeczeństwo. Kraków: Universitas.