Od tamy szkieletowej do wału obronnego na Ostrowie Tumskim w Poznaniu – uwagi o konstrukcji najmłodszej linii umocnień

• Authors: Sikora Mateusz

Title variants

EN

From a timber frame dam to a defensive bank on Ostrów Tumski in Poznan – comments on the structure of the youngest line of the fortifications

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The author analysed woven fascines located under the northern piece of the defensive banks of the Poznan stronghold (registered at the 5 Posadzego site) and identified them as remains of hydro-technical infrastructure. The structures, similar to the contemporary timber frame structures, had the task of accumulating the material (sand) carried by the river along the line of the planned defensive banks. Similar structures had been discovered in the northern part of the 17 Ostrów Tumski site yet their function was not identified. The author also presents the chronology of the specific phases of the bank construction (based on the results of tree-ring-dating) and structure elements (pilots, starlings, the bank’s turn, stone founda¬tions). This is also an indication of an intended constructing the Poznan cathedral as the possible reason for extending the range of the fortifications around 980.

Keywords

EN

Poznan; early-medieval banks; hydrotechnical devices

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2018
• Issue: 2 (17)
• Pages: 68-85

Contributors

author

Sikora Mateusz

• Rezerwat Archeologiczny Genius loci, Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, ul. Wodna 27, 61–781 Poznań

References

• Kóčka-Krenz H., Najstarszy Poznań, [w:] Civitas Posnaniensis. Studia z dziejów średniowiecznego Poznania, red. Z. Kurnatowska, T. Jurek, Poznań 2005, s. 27–42.
• Hensel W., Przedmowa, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu T. I, red. W. Hensel, Poznań – Wrocław 1959, s. 7–12.
• Odkryto wały podgrodzia z czasów Mieszka na Ostrowie Tumskim, Kurier Poznański, 20 VIII 1939, nr 378, s. 7.
• Wawrzyniak P., Badania wykopaliskowe wczesnośredniowiecznych umocnień wałowych przy ul. ks. Ignacego Posadzego nr 5 na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w latach 2001–2004, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. V, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2005, s. 91–110.
• Sankiewicz P., Wczesnośredniowieczne konstrukcje obronne grodu poznańskiego, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. VI, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2008, s. 15–27.
• Kóčka-Krenz H., Zarys stanu badań Instytutu Prahistorii UAM na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w latach 1999–2004, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. V, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2005, s. 9–21.
• Sankiewicz P., Badania wykopaliskowe w ogrodzie posesji przy ul. ks. I. Posadzego 5 na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w 2006 roku, Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne 9 (2008), s. 183–193.
• Poznań we wczesnym średniowieczu, t. VIII, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2013.
• Antowska-Gorączniak O., Badania na stanowisku przy ul. Posadzego 5 w 2009/2010 r. – charakterystyka nawarstwień, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. VIII, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2013, s. 19–60.
• Krąpiec M., Dendrochronologiczne datowaniu wału grodu poznańskiego na podstawie drewna wyeksplorowanego podczas badań prowadzonych przy ulicy Posadzego 5 w 2009 r., [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. VIII, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2013, s. 285–292.
• Makohonienko M., Kara M., Koszałka J., Przyrodnicza historia Gniezna – plemiennego ośrodka kultu i centrum wczesnopiastowskiego państwa polskiego Civitas Schinesghe, Landform Analysis 16 (2011), s. 44.
• Koszałka J., Analiza makroskopowych szczątków roślinnych, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. VIII, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2013, s. 313–323.
• Stępnik T., Wał wczesnośredniowiecznego grodu na Ostrowie Tumskim w Poznaniu przy ul. Ks. Ignacego Posadzego 5 w świetle analizy surowcowej, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. VIII, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2013, s. 269–283.
• Hensel W., Niesiołowska A., Żak J., Badania na Placu Katedralnym w 1938 roku, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. I, red. W. Hensel, Poznań – Wrocław 1959, s. 13–57.
• Hensel W., Szkice wczesnodziejowe, część 1, Slavia Antiqua 2 (1949/50), s. 253–299.
• Wiślański T., Badania wykopaliskowe w Poznaniu na posesji Ostrów Tumski 11 w roku 1948, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. II, red. W. Hensel, Warszawa – Wrocław 1960, s. 7–65.
• Niesiołowska A., Perzyńska M., Żak J., Badania na posesji Ostrów Tumski 13 w latach 1950–1953, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. II, red. W. Hensel, Warszawa – Wrocław 1960, s. 67–188.
• Nowak A., Badania wykopaliskowe w ogrodzie arcybiskupim na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w latach 1960–1961, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. IV, red. W. Hensel, J. Żak, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1974, s. 75–144.
• Malinowska M., Badania na stanowisku Ostrów Tumski 17 w Poznaniu w latach 1953–1954, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. III, red. W. Hensel, Warszawa – Wrocław 1961, s. 7–95.
• Wołoszyn J., Czamara W., Eliasiewicz R., Krężel J., Regulacja rzek i potoków, Wrocław 1994.
• Jaśkiewicz J., Wykorzystanie i zabezpieczenie Wisły w XVIII/XIX w., Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 22 (1984), nr 1, s. 59–65.
• Begemann W., Schiechtl H.M., Inżynieria ekologiczna w budownictwie wodnym i ziemnym, Warszawa 1999.
• Hensel W., Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna: zarys kultury materialnej, Warszawa 1956.
• Żurowski K., Konstrukcje obronne wczesnośredniowiecznego Gniezna, Archeologia Polski 1 (1957), s. 180–212.