ANALIZA CZYNNIKÓW KSZTAŁTUJĄCYCH W POLSKIEJ GOSPODARCE TZW. GENDER PAY GAPANALIZA CZYNNIKÓW KSZTAŁTUJĄCYCH W POLSKIEJ GOSPODARCE TZW. GENDER PAY GAP

• Authors: Mirosław Joanna , Smoder Agnieszka

Title variants

EN

ANALYSIS OF FACTORS SHAPING IN POLISH ECONOMY “GENDER PAY GAP

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przegląd badań pod kątem czynników mających związek z występowaniem nierówności płacowych kobiet i mężczyzn. Z badań wynika, że w naszym kraju występują dysproporcje płacowe między kobietami i mężczyznami: kobiety wykonujące ten sam zawód, co mężczyźni i posiadające to samo wykształcenie otrzymują niższe wynagrodzenie za swoją pracę . Autorki przedstawiły następujące czynniki oddziałujące na wysokość wynagrodzeń kobiet i mężczyzn: wiek, staż pracy, wykształcenie, struktura zatrudnienia, charakterystyka zatrudnienia, stereotypowe postrzeganie kobiet i mężczyzn, podział obowiązków zawodowych i domowych, instytucjonalna dostępność opieki nad dziećmi i osobami zależnymi. Za najistotniejsze czynniki powiązane z zaobserwowanymi rozbieżnościami w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn należy uznać różnice w strukturze stanowisk, stażu pracy i strukturze wykształcenia w grupach wieku. Niższe przeciętne wynagrodzenia kobiet są również wynikiem różnej struktury zatrudnienia. Kobiety w większym stopniu niż mężczyźni pracują w zawodach niżej opłacanych, ale dających większą stabilność zatrudnienia. Ponadto większa konieczność łączenia życia zawodowego z opieką nad dziećmi powoduje niższe inwestycje w siebie podczas życia zawodowego.

EN

The aim of the article is to review research for factors associated with the occurrence of wage inequalities between women and men. Research shows that in our country there are wage disparities between women and men: women doing the same profession as men and having the same education receive lower wages for their work. The authors have presented the following factors affecting the earnings of men and women: age, work experience, education, employment structure, characteristics of employment, stereotypical perceptions of men and women, the division of home and professional responsibilities, institutional availability of childcare and care of dependents. As the most important factors associated with the observed discrepancies in pay between women and men should be considered: differences in the structure of the positions, seniority and structure of education in the age groups. Lower average wages of women are also the result of different employment structures. Women more than men work in lowerpaid occupations, but giving greater stability of employment. Furthermore, greater need for reconciling professional and child care results in lower investments in each other during their working lives.

Keywords

PL

luka płacowa; sytuacja kobiet i mężczyzn na rynku pracy; czynniki oddziałujące na wysokość wynagrodzeń kobiet i mężczyzn

EN

gender pay gap; situation between women and men in the labour market; factors affecting the earnings of men and women

• Publisher: Institute of Labor and Social Studies, Warsaw
• Journal: Polityka Społeczna
• Year: 2016
• Volume: 43
• Issue: 8(509)
• Pages: 10-17

Contributors

author

Mirosław Joanna

• Instytut Pracy i Spraw Socjalnych

author

Smoder Agnieszka

• Instytut Pracy i Spraw Socjalnych

References

• Adamska L., Fuszara M., Rumińska-Zimny E., Baczewski G. (2014), Więcej równości – więcej korzyści w gospodarce. Kobiety i mężczyźni na stanowiskach decyzyjnych w polskiej gospodarce w latach 2010–2013, MPiPS, Warszawa.
• Balcerzak-Paradowska B., red. (2014), Kobiety na stanowisku kierowniczym w sektorze publicznym. Sytuacja zawodowa i rodzinna, IPiSS, CPS „Dialog”, Warszawa.
• Baranowska A. (2007), Poglądy i preferencje dotyczące ekonomicznych modeli rodziny, w: I. E. Kotowska, U. Sztanderska, I. Woycicka (red.), Aktywność zawodowa i edukacyjna a obowiązki rodzinne w Polsce w świetle badań empirycznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Bochniarz H. (2014), Luka płacowa, czyli dlaczego kobiety zarabiają mniej?, henrykabochniarz.natemat.pl, [dostęp 24.11.2015].
• Borkowska M., Branka M. (2010), Równość szans kobiet i mężczyzn. Poradnik dla instytucji rynku pracy, CRZL, Warszawa.
• Cukrowska-Torzewska E. (2014), Gender pay gap in Poland, „Infos” nr 19, Biuro Analiz Sejmowych, www.bas.sejm.gov.pl [dostęp 24.11.2015].
• Czajka Z. (2013), Dyskryminacja kobiet w pracy zawodowej czy wpływ obiektywnych czynników?, „Polityka Społeczna”, nr 8.
• Głogosz D. (2007), Kobiety zatrudnione w niepełnym wymiarze czasu pracy. Skutki dla życia rodzinnego i zawodowego, IPiSS, Warszawa.
• Godzenie życia zawodowego z rodzinnym. Dobre praktyki z Finlandii, Polski i Hiszpanii (2007), WSE w Białymstoku, Białystok.
• CBOS (2013), Raport z badań ilościowych na próbie firm (910) – aktywność zawodowa kobiet, CBOS dla Konfederacji Lewiatan, Warszawa.
• CBOS (2010), Postawy prokreacyjne Polaków, Warszawa.
• Eurofound (2010), Praca w niepełnym wymiarze godzin w Unii Europejskiej, Dublin.
• GUS (2014a), Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2012 r., Warszawa.
• GUS (2014b), Kobiety i mężczyźni na rynku pracy, Warszawa.
• GUS (2014c), Kwartalna informacja o aktywności ekonomicznej ludności BAEL za IV kwartał 2014 r., Warszawa.
• GUS (2015a), Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2014 r., Warszawa.
• GUS (2015b), Rocznik Statystyczny Pracy, Warszawa.
• GUS (2015c), Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa.
• GUS (2015d), Kwartalna informacja o aktywności ekonomicznej ludności BAEL za I kwartał 2015 r., Warszawa.
• GUS (2016), Różnice w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w Polsce, Warszawa.
• Informacja dotycząca realizacji ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2014 r. (2014), http://www.zlobki.mpips.gov.pl/gfx/zlobki-mpips/userfiles/d.marciniak/informacja_dotyczaca_realizacji_
• ustawy_o_opiece_nad_dziecmi_w_wieku_do_lat_3_i_polowa_2014.pdf [dostęp 24.11.2015].
• Kancelaria Senatu (2013), Dyskryminacja w zatrudnieniu ze względu na płeć, Biuro Analiz i Dokumentacji Kancelarii Senatu, Warszawa.
• Kobiety potrzebują wsparcia. Rozmowa z Anną Nawrot, wiceprezesem Fundacji Centrum Promocji Kobiet (online), http://rynekpracy.org [dostęp 24.11.2015].
• Komisja Europejska (2014), Przeciwdziałanie różnicy w wynagrodzeniu dla kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej, Urząd Publikacji Unii Europejskiej, Luksemburg.
• Krajowy System Monitorowania Równego Traktowania Kobiet i Mężczyzn – Raporty Eksperckie (2006), Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Lisiecka A. (2014), Liczy się transparentność wynagrodzeń, w: Zarządzanie różnorodnością – prawo i praktyka, „Analiza Tematyczna”, nr 1, http://odpowiedzialnybiznes.pl [dostęp 24.11.2015].
• Mossakowska M., Więcek A., Błędowski P., red. (2013), Aspekty medyczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludności, Ter­Media, Warszawa.
• NIK (2013a), Zapewnienie prawa do jednakowego wynagradzania kobiet i mężczyzn w sektorze publicznym, Warszawa.
• NIK (2013b), Wystąpienie pokontrolne, Kielce.
• Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (2013), http://wynagrodzenia.pl/artykul.php/wpis.3012 [dostęp 24.11.2015].
• Polacy o roli kobiet i mężczyzn w rodzinie w 1994 i 2014 roku (2014),TNS Polska http://www.tnsglobal.pl/wp-content/blogs.dir/9/files/2014/03/K.011_Rola_w_rodzinie_001a-14.pdf [dostęp 24.11.2015].
• Radzięta S. (2014), Luka płacowa w Polsce – w których zawodach i branżach kobiety zarabiają najmniej, http://wynagrodzenia.pl [dostęp 24.11.2015].
• Roszkowska S., Majchrowska A. (2014), Premia z wykształcenia i doświadczenia zawodowego według płci w Polsce, „Materiały i Studia” nr 302, Insty­tut Eko­nom­iczny NBP, Warszawa.
• Sarzalska M. (2014), Luka płacowa, czyli co robić, żeby kobiety nie zarabiałymniej? Jak mierzyć lukę płacową?, MPiPS, prezentacja w Power Point, http://rownetraktowanie.gov.pl/sites/default/files/m.sarzalska_luka_placowa-_jak_mierzyc_kprm_26032014_ostateczne.pdf [dostęp 24.11.2015].
• Second European Quality of Life. Family Life and Work (2010), European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Office for Official Publications of the European Communities, Luxemburg, http://www.eurofound.europa.eu/pubdocs/2010/02/en/1/EF1002EN.pdf [dostęp 24.11.2016].
• Skora M. (2010), Między praca a rodziną – potencjał instrumentów polityki społecznej wobec dylematów pracujących kobiet, w: A. Kubow, J. Szczepaniak (red.), Współczesne wyzwania polityki społecznej wobec rodziny, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• Sprawozdanie Rady Ministrów z realizacji Ustawy z dn. 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2013 r. poz. 1457) w 2013 r. (2014), Warszawa.
• Stelmachowicz-Pawyza D., Świeżawska_Ambroziak K. (2006), Kobieta pracująca. Diagnoza sytuacji kobiet na rynku pracy w Polsce, ASM Centrum Badań i Analiz Rynku Pracy, Kutno, cyt. za: Makuch M. (2010), Aktywność zawodowa rodzin w Polsce, w: A. Kubow, J. Szczepaniak (red.), Współczesne wyzwania polityki społecznej wobec rodziny, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• Tyrowicz J., Magda I., van der Velde L. (2015), Nierówności płacowe kobiet i mężczyzn. Pomiar, trendy, wyjaśnienia, IBS, Warszawa.
• Tyrowicz J., red. (2014), Badanie ankietowe rynku pracy. Raport 2014, Instytut Ekonomiczny, NBP.
• Wynagrodzenia Polaków w 2013 roku. Podsumowanie Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń (OBW) (online), http://wynagrodzenia.pl/artykul.php/wpis.2825, [dostęp 24.11.2015].
• Wysocka M. (2010), Kobieta kryzysem brzemienna. Sytuacja kobiet na i poza rynkiem pracy w dobie kryzysu demograficznego, „Refleksje”, nr 1, Pismo naukowe studentow i doktorantow WNPiD UAM.
• Zaręba M., Luka płacowa w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn nie wynika z dyskryminacji, http://www.pracodawcyrp.pl/stanowiska/art,5724,lukaplacowa-w-wynagrodzeniach-kobiet-i-mezczyzn-nie-wynika-z-dyskryminacji.html [dostęp 24.11.2015].
• Zarządzanie różnorodnością – prawo i praktyka (2014), „Analiza Tematyczna” nr 1, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, http://odpowiedzialny biznes.pl [dostęp 24.11.2015].