Delimitacja miejskich obszarów funkcjonalnych ośrodków wojewódzkich w realizacji zintegrowanych inwestycji terytorialnych w Polsce – teoria versus praktyka

• Authors: Dagmara Kociuba

Title variants

EN

Delimitation of Functional Urban Areas of Voivodeship Centres in the implementation of Integrated Territorial Investments: Theory vs. Practise

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł stanowi podsumowanie działań prowadzonych w Polsce w latach 2011–2016, które przyczyniły się do delimitacji miejskich obszarów funkcjonalnych ośrodków wojewódzkich (MOF OW) pod kątem realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT). W pierwszej części artykułu przedstawiono zasady wdrażania ZIT w Polsce oraz wyniki delimitacji MOF OW zaproponowanej przez władze centralne. W drugiej części skonfrontowano je z efektami prac prowadzonych we wszystkich polskich regionach. Pozwoliło to na dokonanie oceny wzajemnych relacji i wyróżnienie pięciu wariantów prac związanych z delimitacją MOF OW dla potrzeb implementacji ZIT, tj. wariantu ministerialnego, współpracy, strategiczno-planistycznego, eksperckiego i doraźnego.

EN

The paper summarizes the activities, carried out in Poland in the period 2011–2016, which led to the delimitation of Functional Urban Areas of Voivodeship Centres (FUA VC) in the scope of the implementation of Integrated Territorial Investments (ITI). The first part of the paper presents the principles of implementing ITI in Poland, and the results of the delimitation of FUA VC proposed by the central authorities. In the second part, they are confronted with the results of studies conducted in all Polish regions. This makes it possible to assess their mutual relations, and to observe five variants of works related to the delimitation of FUA VC for the implementation of ITI, namely I. Ministerial, II. Cooperation, III. Strategic Planning, IV. Expert, and V. Interim.

Keywords

PL

Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT); miejskie obszary funkcjonalne (MOF); delimitacja MOF; warianty delimitacji MOF; Polska

EN

Integrated Territorial Investments (ITI); Functional Urban Areas (FUAs); delimitation of FUAs; variants of FUAs delimitation; Poland

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2017
• Issue: 3(69)
• Pages: 54-78

Contributors

author

Dagmara Kociuba

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Polityki Przestrzennej i Planowania

References

• Agenda Terytorialna Unii Europejskiej 2020. W kierunku sprzyjającej społecznemu włączeniu, inteligentnej i zrównoważonej Europy zróżnicowanych regionów, przyjęta na nieformalnym spotkaniu ministrów ds. planowania przestrzennego i rozwoju terytorialnego 19 maja 2011 r. w Gödöllő na Węgrzech, http://archiwum.kujawsko-pomorskie. pl/pliki/planowanie/20140129_dokumenty/agenda_terytorialna_unii_europejskiej_2020.pdf (dostęp: 16.02.2017)
• Barca F., 2009, An Agenda for a Reformed Cohesion Policy: A place-based approach to meeting European Union challenges and expectations, Independent Report for DG Regio, Brussels: European Comission.
• Barca F., McCann P., Rodríguez-Pose A., 2012, „The case for regional development intervention: Place-based versus place-neutral approaches”, Journal of Regional Science, t. 52, nr 1, s. 134–152.
• Delimitacja dla Miejskich Obszarów Funkcjonalnych Bydgoszczy i Torunia – opracowanie eksperckie, 30 czerwca 2014 r., Warszawa: Deloitte, http://www.zit.btof.pl/attachments/article/90/5.%20BTOF_Delimitacja.pdf (dostęp: 10.09.2017).
• EC, 2014, Integrated Territorial Investment, European Commission, http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/informat/2014/iti_en.pdf (dostęp: 12.02.2017).
• Frankowski J., Szmytkowska M., 2015, „Regionalne zróżnicowanie nowych partnerstw miejskich w Polsce”, Zarządzanie Publiczne, nr 2, s. 131–150.
• Gorzelak G., 2014, „Wykorzystanie środków Unii Europejskiej dla rozwoju kraju – wstępne analizy”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 3, s. 5–25.
• Heffner K., Gibas P., 2013, „Obszary funkcjonalne ośrodków regionalnych w Polsce”, w: A. Nowakowska (red.), Zrozumieć terytorium. Idea i praktyka, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 217–240.
• Herbst K., Wójcik P., 2013, „Delimitacja dyfuzji rozwoju z miast metropolitalnych z wykorzystaniem korelacji przestrzennej”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 4, s. 5–21.
• Kaczmarek T., 2015, „Functional urban areas as the focus of development policy in Poland”, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, nr 29, s. 9–20.
• Kaczmarek T., Kociuba D., 2017, „Models of governance on the urban functional areas – policy lessons from implementation of integrated territorial investment (ITI) in Poland”, Quaestiones Geographicae, 36(4), s. 51–68.
• Kociuba D., 2015a, „Ograniczenia w rozwoju miast w kontekście planowania przestrzennego”, Studia KPZK PAN, t. 161, s. 112–122.
• Kociuba D., 2015b, „Miejskie obszary funkcjonalne – wyzwania planistyczne”, Studia Miejskie, nr 18, s. 39–53.
• Kociuba D., 2017, „Zintegrowane Inwestycje Terytorialne jako narzędzie zarządzania terytorialnego w miejskich obszarach funkcjonalnych”, Studia KPZK PAN, t. 174, s. 144–153.
• KE, 2010, Strategia Europa 2020, Komisja Europejska, http://ec.europa.eu/eu2020/pdf/1_PL_ACT_part1_v1.pdf (dostęp: 17.02.2017)
• KE, 2014, Zintegrowane Inwestycje Terytorialne – Polityka Spójności na lata 2014–2020, Komisja Europejska, http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/informat/2014/iti_pl.pdf (dostęp: 15.02.2017).
• Kowalewski A., Mordasewicz J., Osiatyński J., Regulski J., Stępień J., Śleszyński P., 2014, „Ekonomiczne straty i społeczne koszty niekontrolowanej urbanizacji w Polsce – wybrane fragmenty raportu”, Samorząd Terytorialny, t. 25, z. 4(280), s. 5–21.
• Kozak M.W., 2016, „Zintegrowane inwestycje terytorialne jako eksperyment”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 3, s. 50–69.
• Kurowska J., Lackowska M., 2016, „Metropolitalne kolory europeizacji. Instytucjonalizacja współpracy w funkcjonalnych obszarach miejskich w Polsce w świetle nowych instrumentów polityki spójności UE”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 1, s. 82–107.
• Markowski T., 2013, „Territorial dimension of integrated development policy – expectations and challenges concerning planning and institutional systems”, Studia Regionalia, t. 35, s. 51–64.
• McCann P., Ortega-Argilés R., 2013, „Some practical elements associated with the design of an integrated and territorial place-based approach to EU Cohesion policy”, w: R. Crescenzi, M. Perocco (red.), Geography, Institutions and Regional Economic Performance, New York: Springer, s. 95–118.
• MIR, 2014, Umowa Partnerstwa, Warszawa: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/881/Umowa_Partnerstwa_pl.pdf (dostęp: 10.02.2017).
• MRR, 2011, Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
• MRR, 2013a, Kryteria delimitacji miejskich obszarów funkcjonalnych ośrodków wojewódzkich, luty 2013 r., Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
• MRR, 2013b, Zasady realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce, lipiec 2013 r., Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
• Noworól A., 2013, „Zarządzanie rozwojem w kontekście nowej polityki regionalnej”, Studia Ekonomiczne, nr 169, s. 157–167.
• OECD, 2009, Investing for Growth: Building Innovative Regions, Paris: OECD.
• Pietrzyk I., 2004, Polityka regionalna UE i regiony w państwach członkowskich, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pyka R., 2016, „Ewolucja władzy miejskiej we Francji na początku XXI wieku. Nowe wymiary, nowe poziomy na przykładzie Metropolii Lyonu”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 3, s. 31–49.
• Ratusznik I., 2013, Realizacja Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce. Ekspertyza, Wrocław: Centrum Doradztwa i Rozwoju Kompetencji.
• Rodríguez-Pose A., Fratesi U., 2002, „Between development and social policies: The impact of European Structural Funds in Objective 1 Regions”, Regional Studies, t. 38(1), s. 97–113.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące EFRR, EFS, FS, EFRROW oraz EFMiR oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS, FS i EFMiR oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1301/2013 z 17 grudnia 2013 r. w sprawie EFRR i przepisów szczególnych dotyczących celu „Inwestycje na rzecz wzrostu zatrudnienia” oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie EFS i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/2006.
• Słodowa-Hełpa M., 2014, „Dokąd zmierzamy – odnowa czy od nowa...? Nadzieje, obawy i dylematy związane z instytucjonalnym stymulowaniem zintegrowanego rozwoju w Polsce”, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, nr 37 (1/2014), s. 20–42.
• Śleszyński P., 2013, „Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych stolic województw”, Przegląd Geograficzny, nr 85, z. 2, s. 173–197.
• Śleszyński P., 2014, „Delimitation and typology of functional urban regions in Poland based on commuting”, Geographia Polonica, t. 87, z. 2, s. 317–320.
• Szafranek E., 2015, „Cohesion of planning and programming the development of regions in the conditions of a territorially-oriented policy”, Studia Regionalia, t. 41–42, s. 169–184.
• Szlachta J., Zaucha J., 2014, „Wzmacnianie terytorialnego wymiaru polityki spójności w Polsce w latach 2014–2020”, w: A. Klasik, F. Kuźnik (red.), Miasta – metropolie –regiony. Nowe orientacje rozwojowe, Katowice: WUE w Katowicach, s. 29–54.
• Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020 (DzU 2014 poz. 1146 ze zm.).
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (DzU 2003 nr 80 poz. 717 ze zm.).

Identifiers

DOI

10.7366/1509499536903