Kierunki przemian bazy noclegowej oraz jej wykorzystanie na wybrzeżu Chorwacji w latach 1993–2013

• Authors: Tomasz Wiskulski , Marta Jaźwiecka , Jan A. Wendt

Title variants

EN

Directions of Accomodation’s Changes and its Use on the Croatian Coastline in Years 1993–2013

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Proces rozpadu Jugosławii, zapoczątkowany po śmierci Josipa Broza-Tito, doprowadził do proklamowania przez Chorwację niepodległości 25 czerwca 1991 roku. Konsekwencją tej decyzji były rozpoczęte działania wojenne, które nie pozostały bez znaczenia dla wielkości bazy noclegowej oraz stopnia jej wykorzystania. Od roku 1995 nastąpił silny proces prywatyzacji, który objął swoim zasięgiem również bazę noclegową. Rządy Franjo Tuđmana, poprzez wzrost bezrobocia i inflacji, doprowadziły niemalże do upadku chorwackiej waluty. Wpłynęło to na zmianę atrakcyjności turystycznej Chorwacji od strony rynkowej. W latach 2000–2007 doszło do poprawy sytuacji na rynku usług turystycznych, co pokrywało się z okresem przemian gospodarczych. Niestety, brak poważniejszych bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) doprowadził w roku 2007 i kolejnych latach do wyhamowania wzrostu chorwackiego PKB oraz zubożenia społeczeństwa. Również międzynarodowy kryzys gospodarczy nie pozostał bez wpływu na sytuację na rynku usług turystycznych. W latach 2007–2008 doszło do rozwoju wielkości bazy noclegowej oraz wzrostu liczby turystów, przy jednoczesnym skróceniu średniego czasu ich pobytu. Lata 2009–2011 to okres, w którym nastąpił spadek liczby turystów w Chorwacji. Można to wytłumaczyć jako opóźniony efekt międzynarodowego kryzysu gospodarczego. Jednak powolny wzrost wielkości wskaźnika rozwoju bazy noclegowej pozwala definiować omawiany okres jako etap pozytywnych przemian na rynku usług turystycznych. W roku 2012 doszło do znacznego spadku liczby miejsc noclegowych, przy niewielkim wzroście liczby turystów. Doprowadziło to do zwiększenia efektywności wykorzystania bazy noclegowej, wzrósł też wskaźnik jej rozwoju. W lipcu 2013 roku Chorwacja stała się członkiem Unii Europejskiej (UE). Wpłynęło to w bezpośredni sposób na rynek usług turystycznych. Nastąpił znaczny wzrost liczby turystów, szczególnie z krajów UE, oraz rozwój bazy noclegowej. Nie bez znaczenia dla wielkości ruchu turystycznego było wprowadzenie obowiązku wizowego od 1 kwietnia 2013 roku dla obywateli z takich krajów, jak Rosja, Ukraina czy Turcja. Zaistniałe zmiany nie wpłynęły jednak na średnią długość pobytu turystów w Chorwacji. W ciągu całego okresu nastąpiło przesunięcie bazy noclegowej z głębi kraju do strefy nadmorskiej, gdzie w roku 1993 kumulowało się 89% miejsc noclegowych, by w roku 2014 skupiać ich 98%.

The process of disintegration of Yugoslavia which was launched after the death of Josip Broz Tito led to the proclamation of Independence of Croatia on 25th June 1991. The consequence of that decision was civil war which had significance for tourist accommodation’s availability and the level of its use. There has been a strong process of privatization, which extended to cover accommodation facilities since 1995. Government of Franjo Tuđman led almost to the collapse of the Croatian currency by the rise in unemployment and inflation. It has an influence on tourist attractiveness of Croatia from the supply side. Years 2000– 2007 were a period with improvement in the situation on tourist services which coincided with the period of economic transition. Unfortunately, lack of serious FDI brought in 2007 and following years for Croatia suppression growth of GDP and the impoverishment of society. Also the international economic crisis has ay impact on the situation on the market of tourist services. In 2007-2008 there was a development of the accommodation facilities and increase the number of tourists while shortening the average duration of their stay. The years 2009–2011 were a period with a decline in the number of tourists in Croatia. It can be explained as a delayed effect of the international economic crisis. However, the slow growth of the accommodation facilities development indicator allows to define the period as a stage of positive changes in the market of tourist services. In 2012 there was a significant decrease in the number of beds at a slight increase in the number of tourists. This has led to more efficient use of accommodation by increasing rates of the accommodation facilities development indicator. In July 2013 Croatia became a member of the EU. This resulted in a direct manner to the market of tourist services. There was a significant increase in the number of tourists, especially from EU countries, and the development of accommodation facilities. Not without significance for the size of tourist traffic was the introduction of a visa requirement from 1st of April 2013 for citizens of countries such as Russia, Ukraine and Turkey. The changes didn’t affect the average length of stay of tourists in Croatia. During the whole period there was a shift of accommodation from the hinterland to the coastal zone where in 1993 were accumulated 89% of beds and in 2014 were 98% of them.

Keywords

PL

baza noclegowa; Chorwacja; regiony turystyczne; turystyka

EN

accommodation; Croatia; tourism; tourist regions

• Publisher: Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Year: 2016
• Volume: Volume 30, Issue 4
• Pages: 144-157

Contributors

author

Tomasz Wiskulski

• Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku, Wydział Turystyki i Rekreacji, Katedra Zarządzania Turystyką i Rekreacją

author

Marta Jaźwiecka

• Uniwersytet Gdański, Wydział Oceanografii i Geografii, Instytut Geografii, Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego

author

Jan A. Wendt

• Uniwersytet Gdański, Wydział Oceanografii i Geografii, Instytut Geografii, Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego

References

• Markowska, J. (2013). Zróżnicowanie ruchu turystycznego w parkach narodowych Chorwacji. Problemy Ekologii Krajobrazu. Rekreacja w krajobrazach o wysokim potencjale, XXXIV, 181–
• Michalski, T. (2012). Przemiany w umieralności w Europie Środkowej i Środkowo-Wschodniej w okresie transformacji. Pelplin: Bernardinum.
• Parysek, J.J., Wojtasiewicz, L. (1979). Metody analizy regionalnej i metody planowania regionalnego. Warszawa: PWN.
• Rettinger, R. (2010). Turystyka jako czynnik aktywizacji gospodarki Chorwacji. Przedsiębiorczość–Edukacja, 6, 459–461.
• Runge, J. (2006). Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej – elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Wiluś, R., Włodarczyk, B. (1996). Współczesne problemy rozwoju turystyki dalmatyńskiego wybrzeża Chorwacji. Turyzm, 6(2), 101–115.