„MELODIEEN ZU DEM OPPELNER KATHOLISCHEN GESANGBUCHE” BERNHARDA KOTHEGO (1821–1897). DZIEJE I REPERTUAR

• Authors: Pawlik Karolina

Title variants

EN

„MELODIEEN ZU DEM OPPELNER KATHOLISCHEN GESANGBUCHE” OF BERNHARD KOTHE (1821–1897). HISTORY AND REPERTOIRE

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Muzyka kościelna na przełomie XVIII i XIX wieku przeżywała kryzys. Pozycja organisty w społeczeństwie uległa dewaluacji, a za kontuarem zasiedli przypadkowi ludzie. Niezwykle potrzebne w tym momencie okazały się wszelkie materiały przybliżające rolę muzyki w kościele, ale także takie, dzięki którym znający nuty kandydat mógł od razu rozpocząć posługę organisty. Pragnienie zapełnienia tej luki towarzyszyło Bernhardowi Kothemu, dyrektorowi muzycznemu kościoła św. Krzyża w Opolu, w 1865 roku, podczas komponowania zbioru towarzyszeń organowych Melodieen zu dem Oppelner katholischen Gesangbuche. Niniejszy artykuł dzieli się na trzy części. W pierwszej przybliżona zostanie postać Bernharda Kothego, jego biografia oraz działalność. Dwie kolejne będą dotyczyć omawianego zbioru towarzyszeń organowych. Najpierw przedstawione zostaną idee towarzyszące wydaniu pozycji oraz doboru pieśni. Natomiast w ostatniej części znajdzie się analiza zawartości zbioru oraz akompaniamentów zaproponowanych przez B. Kothego. Przyglądając się omawianemu zbiorowi towarzyszeń organowych należy zwrócić uwagę na troskę, którą wydawca przy pomocy swojego dzieła objął kilka rzeczywistości. Pierwszą z nich jest liturgia kościoła katolickiego. Idee cecylianizmu były mu szczególnie bliskie, wszak założył oddział towarzystwa cecyliańskiego w Opolu. Pracował jako organista i nauczyciel muzyki, co pozwoliło mu zadbać również o potrzeby posługujących, wiernych, a w szczególności młodzieży. Dzięki swoim staraniom B. Kothe stworzył dzieło dziewięciokrotnie wznawiane, które szybko zyskało popularność. Zaszczepione w Melodieen idee wzbudziły szeroki rezonans w świecie niemiecko- i polskojęzycznym. B. Kothe zdobył także naśladowców, czego dowodem są żarliwe podziękowania w chorale Richarda Gillara.

EN

Church music at the turn of the 18th and 19th centuries was in crisis. The position of the organist in society was devalued, and random people played on the organ. At this point, all books related to the role of music in the church turned out to be extremely necessary, but also those that would allow the candidate who knew the notes to start the organist's service immediately. Bernhard Kothe, music director of the Church of St. Cross in Opole, desire to fill this gap in 1865, while composing a collection of organ companions Melodieen zu dem Oppelner katholischen Gesangbuche. This article is divided into three parts. The first part introduces Bernhard Kothe, his biography and work. The next two will concern the discussed set of organ associations. First, circumstances of the creation and selection of the songs will be presented. In the last part, however, there will be an analysis of the content of the set and the accompaniment proposed by B. Kothe. When looking at the discussed collection of organ works, one should pay attention to the care that the publisher has embraced several realities with his work. The first is the liturgy of the Catholic Church. The ideas of Cecilianism were particularly close to him, after all, he founded a branch of the Cecilian society in Opole. He worked as an organist and music teacher, which allowed him to take care of the needs of church musician, the people, especially young people. Thanks to his efforts, B. Kothe created a work reprinted nine times, which quickly gained popularity. The ideas instilled in Melodieen aroused a wide resonance in the German and Polish-speaking world. B. Kothe also gained followers, as evidenced by the heartfelt thanks in Richard Gillar's chorale.

Keywords

PL

Bernhard Kothe; akompaniament organowy; cecylianizm; parafia św. Krzyża w Opolu

EN

Bernhard Kothe; organ accompaniment; cecilianism; St. Cross parish in Opole

• Publisher: Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych
• Journal: Musica Ecclesiastica
• Year: 2021
• Issue: 16
• Pages: 83-98

Dates

published

2021-06-24

Contributors

author

Pawlik Karolina

• Uniwersytet Opolski

References

• 1. [b.a.], Cantarium Sancti Galli, St. Gallen 1845.
• 2. [b.a.], Katholischen Kirchengesänge und geistlichen Lieder, Neiße 1625.
• 3. [b.a.], Münchener Gesangbuch, München 1586.
• 4. Bone H., Cantate! Katholisches Gesanbuch, Mainz 1847.
• 5. Brosig M., Choralbuch für den katholischen Gottesdienst, Breslau 1850.
• 6. Brosig M., Gesangbuch für den katholischen Gottesdienst, Breslau [bdw].
• 7. Caeremioniale Episcoporum.
• 8. Chudalla J., Wartości historyczne i liturgiczne chorałów organowych wydawanych w języku polskim na Górnym Śląsku w XIX i początkach XX wieku, w: R. Pośpiech, P. Tarlinski (red.), Kształcenie muzyków kościelnych na Śląsku, Opole 1997, s. 179–194.
• 9. Corner D.G., Geistliche Nachtigall der Catholischen Teutschen, [bmw] 1649.
• 10. Corner D.G., Groß Catholisch Gesangbuch, [bmw] 1625.
• 11. Deutschmann K. (wyd.), Katholisches Gesang-Buch zum Gebrauch bei der öffentlichen und häuslichen Gottesverehnung, so wie in Schulen, Breslau 1829.
• 12. Deutschmann K., Melodien zum Deutschmann’schen vollständigen katholischen Gesang- und Gebetbuche bei der öffentlichen und häuslichen Gottesverehnung, Breslau [b.r.w.].
• 13. Devis J.B., Gebet - und Erbauungsbuch für katholische Christen, wyd. 10, Cöthen 1848.
• 14. Franz I., Allgemeines und vollständiges Katholisches Gesangbuch, Breslau 1778.
• 15. Gillar R., Zbiór melodyi dla użytku kościelnego i prywatnego, Bytom 1903.
• 16. Hahn B., Lieder zum Gebrauch beim Sonn- und Wochntäglichen Gottensdienst auf katholischen Gymnasien, Breslau [po 1822].
• 17. Hoffman-Erbrecht L. (red.), Schlesisches Musiklexikon, Augsburg 2001.
• 18. Hoffmann C.J.A., Christkatholische Gebet- und Gesangbuch, Oppeln 1827.
• 19. Hoffmann C.J.A., Melodieenbuch zu den im christkatholische Gebet- und Gesangbuch, Oppeln 1827.
• 20. Hoppe K., Melodien zu dem Oppelner katholischen Gesangbuche von Bernhard Kothe, wyd. 9, Leobschütz 1912.
• 21. Kothe B., Katholisches Gebet- und Gesangbuch, wyd. 8, Oppeln 1865.
• 22. Kothe B., Melodieen zu dem Oppelner katholischen Gesangbuche, wyd. 1, Oppeln 1865.
• 23. Kothe B., Melodieen zu dem Oppelner katholischen Gesangbuche, wyd. 2, Leobschütz 1868.
• 24. Kothe B., Melodieen zu dem Oppelner katholischen Gesangbuche, wyd. 4, Leobschütz 1881.
• 25. Langer F.M., Gesangbuch zum Schul-und Kirchengebrauch, Ratibor 1830.
• 26. Mainka J., Musiker des Raumes Leobschűtz in Oberschlesien der letzten fűnf Jahrhunderte, Dülmen 1993.
• 27. Maler K., Kościół katolicki na ziemi głubczyckiej w latach 1742–1945, t. II, Opole 2017.
• 28. Mizgalski G., Podręczna encyklopedia muzyki kościelnej, Poznań 1959.
• 29. Mrowiec K., Polska pieśń kościelna w opracowaniu kompozytorów XIX wieku, Lublin 1964.
• 30. Pośpiech R., Kościół św. Krzyża w Opolu jako ośrodek kultury muzycznej od XVII od XIX wieku, w: M. Lis (red.), W herbie miasta Krzyż #800latOpola, Opole 2017, s. 43–63.
• 31. Prasał A., Handbuch für Organisten Bernharda Kothego (1821–1897), „Musica Ecclesiastica“ 13 (2018), s. 101–112.
• 32. Ronge G.E., Melodye do książki modlitewney i kancyonału dla pospolitego ludu katolickiego, Opole 1830.
• 33. Speer B., Biographische Skizze: Bernhard Kothe, [maszynopis].
• 34. Storch P., Katholisches Gebetbuch für die studirende Jugend, 3 wyd., Aschaffenburg 1857.
• 35. Tarlinski P., Muzyka kościelna na Górnym Śląsku w kontekście cecylianizmu i przemian społecznych (1868–1918)¸ Opole 2019.
• 36. Töpler M., Alte Choralmelodien : nebst Texten zum kirchlichen Gebrauche, Soest 1836.
• 37. Tyrała R., Cecyliański Ruch Odnowy Muzyki Kościelnej na Ziemiach Polskich do 1939, Kraków 2010.
• 38. Wolf J.F., Katholisches Choralbuch, [bmw] [bdw]