Teodozja z Szymańskich – pierwsza żona Kasprowicza w świetle dokumentów (wobec przekłamań biograficznych)

• Authors: Samborska-Kukuć Dorota

Title variants

EN

Teodozja de domo Szymańska – Jan Kasprowicz’s First Wife in the Light of Documents (against Biographical Distortions)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Skąpe ślady biografii Teodozji z Szymańskich, pierwszej żony Jana Kasprowicza, zaznaczonej w życiu poety jego wstydliwymi wspomnieniami, stawały się okazją do rozmaitych domniemań badaczy, spośród których jedynie Roman Loth sięgnął po wiarygodne źródła. Przejawem rażącego nadużycia wobec Kasprowiczowej jest przedstawienie jej w negatywnym świetle w opowieści biograficznej Mirosława Sosnowskiego, książce o profilu popularnonaukowym, a więc o szerszym zasięgu, utrwalającej fałszywy wizerunek tej postaci. W artykule podejmuje się próbę restytucji biografii Kasprowiczowej poprzez reasumpcję źródeł, tj. poprzez prześledzenie i weryfikację prac, w których pojawia się pierwsza żona poety oraz konteksty z nią związane. Przeprowadzenie „śledztwa biograficznego” oparte zostało na dokumentacji archiwalnej i czasopiśmienniczej, podającej w wątpliwość pochopne i jednostronne opinie o Kasprowiczowej, przeważnie widzianej oczami jej stronniczego męża lub jego apologetów, nie zaś obiektywnie. Wnioski pozwalają na obalenie wielu tez, m.in. mających dowodzić jej przewin wobec poety.

EN

Scanty traces of the biography of Teodozja de domo Szymańska, Jan Kasprowicz’s first wife, marked in the poet’s life by his shameful memories, provided opportunities to researchers’ surmises, and it was only Roman Loth who reached for reliable sources of information. A symptom of flagrant abuse on Kasprowiczowa and her unfavourable portrayal is Mirosław Sosnowski’s biographic novel, a popular science book that strengthens negative image about her. In the present article the author attempts to restore Kasprowiczowa’s biography by sources reassumption, namely by tracing and verifying the works in which the figure is mentioned and the contexts connected with her. The “biographic investigation” was based on archive and press documentation that distrust the unilateral and dissenting opinions about Kasprowiczowa by her biased husband or his supporters, thus not objective ones. The conclusions allow to knock down many theses, among others those that prove her offence against the poet.

Keywords

PL

Teodozja z Szymańskich Kasprowiczowa; Jan Kasprowicz; biografistyka

EN

Teodozja Kasprowiczowa, de domo Szymańska; Jan Kasprowicz; biographism

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2021
• Volume: 112
• Issue: 4
• Pages: 197-218

Dates

printed

2021-12-20

Contributors

author

Samborska-Kukuć Dorota

• Uniwersytet Łódzki

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2021.4.11