Współzależności pomiędzy sferą rodzinną i zawodową

• Authors: Walczak Anna M.

Title variants

EN

Interdependence between the family and professional work

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rodzina i praca to instytucje o oczywistym znaczeniu z punktu widzenia jednostki i społeczeństwa, połączone siatką złożonych oddziaływań. Z jednej strony praca, warunki w jakich jest wykonywana, dochody z niej czerpane, mogą oddziaływać na funkcjonowanie rodziny oraz na sposób, w jaki jest ona postrzegana. Z drugiej – stopień zaangażowania jednostek w sferę zawodową oraz na oczekiwania i aspiracje z nią związane mogą być pochodną sytuacji rodzinnej. W prezentowanym artykule zostaną przedstawione analizy porównawcze rodziny i pracy jako wartości, oparte na danych pochodzących z European Value Survey. To międzynarodowe badanie, realizowane w Polsce od 1990 roku na bazie reprezentatywnych, losowych prób, pozwala na poszukiwanie determinant stosunku do rodziny, małżeństwa i pracy, jak również na przeprowadzenie analizy longitudalnej. Rodzina jest niezmiennie wartością dominującą, praca – drugą w hierarchii choć jej znaczenie zaczyna spadać. W wyborach dokonywanych przez respondentów coraz wyraźniej odbija się kultura materialna i konsumpcjonizm, a praca przestaje być wartością autoteliczną. Większą wagę sferze pracy zawodowej przypisują rodzice posiadający trójkę lub więcej dzieci, choć jednocześnie ta grupa jest najmniej aktywna zawodowo. Płeć nie różnicuje podejścia do „work-life-balance”, jakkolwiek to kobiety istotnie częściej podkreślają znaczenie egalitarnego podziału obowiązków domowych.

EN

Family and work are institutions of obvious importance from the point of view of an individual and society. These institutions are connected by a network of complex interactions. On the one hand, work, the conditions in which it is performed, income derived from it, can affect the functioning of the family and the way in which it is perceived. On the other hand, the degree of involvement of individuals in the professional sphere, expectations and aspirations connected with it may be a derivative of the family situation. The article presents a comparative analysis of family and work as values based on data from the European Value Survey. This international survey, conducted since 1990 in Poland on the basis of a representative, random sample, allows searching for determinants of the attitude to family, marriage and work. It allows also to conduct a longitudinal analysis. The family is invariably the dominant value and work is the second in the hierarchy, although its meaning begins to decline. Material culture and consumerism are reflected more and more clearly in the choices made by respondents. The work ceases to be an autotelic value. Parents with three or more children assign more importance to the sphere of their professional work, although at the same time this group is the least active professionally. Gender does not differentiate the approach to „work-life-balance”, although women more oft en emphasize the importance of egalitarian sharing of household duties.

Keywords

PL

rodzina; praca; sfera zawodowa; wartości; aktywność zawodowa

EN

family; work; professional sphere; values; professional activity

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Studia z Teorii Wychowania
• Year: 2019
• Issue: 3 (28)
• Pages: 89-109

Contributors

author

Walczak Anna M.

• Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie

References

• Bakiera L., Między rodziną a pracą – funkcjonowanie dorosłych w rolach rodzicielskich na tle satysfakcji małżeńskiej i zawodowej, w: (red.) I. Przybył, A. Żurek, Role rodzinne. Między przystosowaniem a kreacją, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2016, s. 111-122.
• Beck U., Społeczeństwo ryzyka, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2002.
• Duch-Krzystoszek D., Kto rządzi w rodzinie, Wydawnictw IFiS PAN, Warszawa 2007.
• Feliksiak M., Sens życia wczoraj i dziś, CBOS, Warszawa 2017.
• Giza-Poleszczuk A., Rodzina a system społeczny. Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.
• Górniak J., Wachnicki J., Pierwsze kroki w analizie danych. SPSS for Windows, SPSS Polska, Kraków 2004.
• Marody M,. Dynamika postaw wobec pracy, w: (red.) A. Jasińska- Kania, Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2012, s. 63-77.
• Marody M., Giza-Poleszczuk A., Przemiany więzi społecznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
• Haas L., Families and Work, w: (red.) M.B. Sussman, S. K. Steinmetz, G. W. Pterson, Handbook of Marriage and the Family, Plenum Press, New York, London 1999, s. 571 – 612.
• Kirkpatrick Johnson M., Family Roles and Work Values: Processes of Selection and Change, „Journal of Marriage and Family” 2005 nr 2 (67), s. 352-369.
• Wieczorkowska G., Wierzbiński J., Statystyka. Analiza badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007.
• Ziemska M., Rodzina a osobowość, Wiedza Powszechna, Warszawa 1979.