Spektakl gościnności. „Party przy świecach” Antoniego Krauzego

• Authors: Ossowska-Zwierzchowska , Zwierzchowski Piotr

Title variants

EN

Spectacle of Hospitality. “The Candlelight Party” by Antoni Krauze

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

“Party przy świecach” (1980) Antoniego Krauzego, zrealizowane na podstawie opowiadania Jana Himilsbacha, jest opowieścią o wynikających z aspiracji naśladownictwie i chęci wyróżnienia się, stanowiąc zarazem krytyczne nawiązanie do socjalistycznego konsumeryzmu epoki Gierkowskiej. Bohaterowie chcą zaakcentować swój status przez zorganizowanie przyjęcia, w znacznej mierze odwołując się do imitacji obyczajów i postaw. Niezależnie od tego tytułowe party nie przestaje przecież być czymś wyjątkowym, pozwalającym wykroczyć poza codzienność. Tworzenie identyfikacji społecznej przez przygotowanie przyjęcia, sposób zachowania, dobór potraw i alkoholi jest czymś uniwersalnym, a zarówno aspiracje bohaterów, jak i obyczaje biesiadne nie są związane jedynie z kulturą PRL. Właśnie ten kontekst ma w filmie fundamentalne znaczenie. „Party przy świecach”, jak również inne przywoływane przez autorów filmy z lat 70., stanowią zatem także fascynujący opis obyczajów, zarówno ówczesnej codzienności, jak i świętowania.

EN

„The Candlelight Party” (1980) by Antoni Krauze, based on a story by Jan Himilsbach, is a story about the imitation and the desire to stand out resulting from aspirations, constituting at the same time a critical reference to the socialist consumerism of the era of Edward Gierek. The protagonists want to accentuate their status by organizing the party, to a large extent referring to the imitation of customs and attitudes. Regardless, the title party does not cease to be something special, allowing you to go beyond everyday life. The creation of social identification through the preparation of the party, the manner of behaviour, the selection of dishes and alcohol is something universal, and both the aspirations of the heroes and feasting customs are not associated only with the culture of the Polish People’s Republic. This context has a fundamental meaning in the film. “The Candlelight Party”, as well as other films from the 70s cited by the authors, are also a fascinating description of customs of everyday life and celebration. Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego

Keywords

EN

Polish People’s Republic; Polish cinema; Antoni Krauze

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2017
• Issue: 100 O świętowaniu
• Pages: 193-204

Contributors

author

Ossowska-Zwierzchowska

author

Zwierzchowski Piotr

References

• [Kłossowski, Tadeusz]. „Podajemy do stołu.” W Kuchnia warszawska, 69-87. Warszawa: Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, 1961.
• Brzostek, Błażej. PRL na widelcu. Warszawa: Baobab, 2010.
• Czekalski, Tadeusz. „Czasy współczesne.” W Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, red. Andrzej Chwalba, 339-426. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
• Gliński, Piotr. „Orientacja stylu życia na „mieć”. Z badań miejskich stylów życia w Polsce”. Kultura i Społeczeństwo 2 (1985): 75-91.
• Himilsbach, Jan. „Party przy świecach.” W Opowiadania zebrane, tegoż, 285-321. Kraków: vis-à-vis/Etiuda, 2008.
• Jachymek, Karol. „Wszystko czerwone. Coca-cola, PRL i kino polskie.” W W garnku kultury. Rozważania nad jedzeniem w przestrzeni społeczno-kulturowej, red. Aleksandra Drzał-Sierocka, 87-109. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra, 2014.
• Jaworska, Justyna. „Papierosy ekstramocne.” W Obyczaje polskie. Wiek XX w krótkich hasłach, red. Małgorzata Szpakowska, 220-228. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2008.
• Kosiński, Krzysztof. Historia pijaństwa w czasach PRL. Polityka – obyczaje – szara strefa – patologie, Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2008.
• Kurz, Iwona. „Kieliszki w dłoń. Motyw alkoholu w powojennym filmie polskim.” Dialog 4 (2000): 135-150.
• Marszałek, Rafał. „Wódko, wódeczko.” W Kino rzeczy znalezionych, tegoż, 113-134. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2006.
• Sulima, Roch. „Semantyka libacji alkoholowej.” W Antropologia codzienności, tegoż, 93-118. Kraków: Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2000.
• Wieczorkiewicz, Anna. „„Kraj, alkohol. system i ludzie”. Alkohol w komediach filmowych PRL-u.” W Terytoria smaku. Studia z antropologii i socjologii jedzenia, red. Urszula Jarecka, Anna Wieczorkiewicz, 389-428. Warszawa: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Wydawnictwo IFiS PAN, 2014.
• Zborowska, Agata. „Rzeczy i style życia w PRL, czyli co można znaleźć w archiwum Andrzeja Sicińskiego?.” Kultura Popularna 2 (2014). Kultura popularna w PRL, 6-17, red. Barbara Giza, Piotr Zwierzchowski.