Miejsca zapisane i przemilczane w poezji Ireny Dowgielewicz

• Authors: Szott Mirosława

Title variants

EN

Outspoken and silent places in Irena Dowgielewicz’s poetry

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Irena Dowgielewicz (ur . 1917 r . w Kijowie) należy do najstarszego pokolenia lubuskich poetów . Jej twórczość rozpatrywana bywa z różnych perspektyw . Dostrzec w niej można tematykę kobiecą, a także sakralną . W swoim artykule koncentruję się przede wszystkim na obrazowaniu miejsca przez lubuską poetkę . Interesuje mnie zarówno topografia, którą autorka Krajobrazu z topolą odczytuje bezpośrednio, jak i rewers miejsca (Kresy Wschodnie, Warszawa), czyli jego ukryty wymiar („Więc milczymy . Stare miasta dźwigamy”) . Innym aspektem poruszanym w artykule jest też afektywny wymiar topografii, który traktuję jako ekspresję emocji ujawnianych wobec miejsca .

EN

Irena Dowgielewicz (born in 1917 in Kyev) belongs to the oldest generation of Lubusz poets . Her literary work is looked upon from different perspectives, as it contains both female and sacral themes . In my article, I attempt to focus on her portraying places . I am interested in topography, which the author of “The Poplar Landscape” understands literally, but also as reversing the place (Eastern borderlands, Warsaw) and referring to its hidden meaning (“So we keep quiet bearing old cities”) . Another aspect I touch upon in the present article is the affective level of topography, which I see as the expression of emotions toward a place .

Keywords

PL

literacka topografia; miejsce; afekt; poezja lubuska; Gorzów Wielkopolski; Irena Dowgielewicz

EN

literary topography; place; affect; Lubusz poetry; Gorzów Wielkopolski; Irena Dowgielewicz

• Publisher: Instytut Historii Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Journal: In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką
• Year: 2018
• Volume: 12
• Pages: 245-257

Dates

published

2018

Contributors

author

Szott Mirosława

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Górska I ., Wiersz niesamowity, „Kuźnia Młodych” 1933, nr 13 .
• Dowgielewicz I ., Sianie pietruszki, Zielona Góra 1963 .
• Dowgielewicz I ., Stadion dla biedronki, Zielona Góra 1970 .
• Dowgielewicz I ., Tutaj mieszkam, Warszawa 1973 .
• Bielik-Robson A ., „Miłość mocna jak śmierć”. Przyczynek do innej filozofii skończoności, [w:] Pamięć i afekty, red . Z . Budrewicz, R . Sendyka, R . Nycz, Kraków 2014 .
• Brach-Czaina J ., Szczeliny istnienia, Kraków 1999 .
• Drewnowski T ., Literatura polska 1944-1989 . Próba scalenia, Kraków 2004 .
• Filopowicz-Tokarska K ., Kiedy margines zajmuje miejsce centralnego zapisu, czyli o twórczości Ireny Dowgielewicz, [w:] Centra-peryferie w literaturze polskiej XX i XXI wieku, red . W . Browarny, E . Rybicka, D . Lisak-Gębala, Kraków 2015 .
• Filipowicz-Tokarska K ., Kobiece doświadczenie w prozie Ireny Dowgielewiczowej z lat 1950-1968, [w:] Pisarstwo kobiet pomiędzy dwoma dwudziestoleciami, red . I . Iwasiów, A . Galant, Kraków 2011 .
• Fornalczyk F ., Proza Ireny Dowgielewicz, „Twórczość” 1966, nr 12 .
• Głowiński M ., Rytuał i demagogia, Warszawa 1992 .
• Heidegger M ., Bycie i czas, przeł . B . Baran, Warszawa 1994 .
• Irena Dowgielewicz (31.12.1917-21.02.1987): zestaw bibliograficzny, oprac . W . Izajasz, Gorzów Wlkp . 1997 .
• Kircher H ., Proza „kobieca”?, „Współczesność” 1966, nr 5 .
• Koniusz J ., Wiązania pamięci, Zielona Góra 1998 .
• Krysińska K ., „Żaden cud nie jest mniejszy…”. Sakralizacje w poezji Ireny Dowgielewicz, „In Gremium” 2015, nr 9 .
• Kuncewicz P ., Agonia i nadzieja, t . 4: Proza polska od 1956, Warszawa 1994 .
• Markiewicz C ., Nietutejsze tutaj Ireny Dowgielewicz, „Pro Libris” 2007, nr 2 .
• Matuszewski R ., Poezja, „Rocznik Literacki” 1973 .
• Meyer R ., Psychopatologia, Gdańsk 2003 .
• Michałowski P ., Mikrokosmos wiersza. Interpretacja poezji współczesnej, Kraków 2012 .
• Mikołajczak M ., „Budujemy nowy dom”. Oswajanie przestrzeni w twórczości najstarszego pokolenia lubuskich poetów, [w:] Powrót do domu. Studia z antropologii i poetyki przestrzeni, red . D . Kulczycka, A . Seul, Zielona Góra 2012 .
• Mikołajczak M ., Mityzacja, sakralizacja, archeologia. Formy pamięci o drugiej wojnie światowej w wierszach lubuskich autorów, [w:] eadem, Zbliżenia. Studia i szkice poświęconej literaturze lubuskiej, Zielona Góra 2011 .
• Miller N .K ., Arachnologie: kobieta, tekst i krytyka, [w:] Teorie literatury XX wieku. Antologia, red . A . Burzyńska, M .P . Markowski, Kraków 2006 .
• Nowy Słownik Poprawnej Polszczyzny, red . A . Markowski, Warszawa 2002 .
• Paluch A ., Nierealny świat realnego socjalizmu, czyli poezja na usługach propagandy, [w:] Nim będzie zapomniana, red . S . Bednarek, Wrocław 1997 .
• Pamięć i afekty, red . Z . Budrewicz, R . Sendyka, R . Nycz, Kraków 2014 .
• Tomasik W ., Słowo o socrealizmie, Bydgoszcz 1991 .
• Waśkiewicz A .K ., Irena Dowgielewicz, [w:] idem, Szkice z lat 1963-2012, zebrał i do druku przygot . E . Kurzawa, Zielona Góra 2014 .
• Yi-Fu Tuan, Przestrzeń i miejsce, przeł . A . Morawińska, Warszawa 1987 .