Praca jako powołanie. Istotne elementy luterańskiego etosu pracy

• Authors: Podzielny Janusz

Title variants

EN

Work as Vocation. The Significant Elements of Lutheran Ethos of Work

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie specyfiki luterańskiego podejścia do pracy człowieka, gdzie najczęściej jest ona traktowana jako powołanie. Tekst ten składa się z trzech zasadniczych punktów, w których: po pierwsze, przypomniano poglądy samego Ojca Reformacji na temat istoty etyki; po drugie, przybliżono refleksje Lutra odnośnie do pracy i ludzkiej pracowitości; po trzecie zaś, omówiono współczesne odniesienia dotyczące luterańskiego etosu pracy. Reasumując, należy podkreślić, iż etos pracy, ukształtowany przez Marcina Lutra oraz jego następców, mimo iż akcentuje potrzebę ludzkiej aktywności, to jednak nie ujmuje człowieka jedynie jako istoty realizującej się poprzez działalność zawodową (homo laborens). Praca jest tu uważana za zaszczytny obowiązek, służbę na rzecz innych, a także powołanie i źródło radości. Kwintesencją ewangelicko-luterańskiego podejścia do fenomenu pracy jest zatem właściwe miejsce, jakie winna ona zajmować w życiu chrześcijanina, tak aby mógł on odpowiedzialnie korzystać z daru wolności.

EN

The aim of this paper is to look at the specifics of the Lutheran approach to the human labour, which often is described as vocation. The article is divided into three parts: (1) Freedom as essence of Luther’s ethics; (2) Luther’s views on the work; (3) Today’s symptoms of Lutheran ethos of work. The conclusions framed in this study are as follows. Lutheran ethos of work, although it strongly emphasizes the need of work and diligence, doesn’t recognize the person as homo laborens only, i.e. a being realizing himself exclusively by the work. The human labour should be considered as a honourable duty, service to the neighbours, and has to be seen also as a vocation and source of joy. However, the work cannot be the only a form of human activity. Because both workaholism and laziness are sinful, inappropriate and harmful behaviours. The quintessence of this Evangelical-Lutheran approach to the phenomenon of human labour is therefore the healthy attitude to him, and the right place, which the work should occupy in the daily life of a Christian, so that he could responsibly enjoy the gift of freedom.

Keywords

PL

praca ludzka; powołanie; wolność; odpowiedzialność; etos pracy; etyka luterańska

EN

human labour; vocation; freedom; responsibility; ethos of work; Lutheran ethics

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Studia Oecumenica
• Year: 2017
• Volume: 17
• Pages: 221-231

Contributors

author

Podzielny Janusz

• Wydział Teologiczny UO

References

• Bazzichi O., Alle radici del capitalismo. Medioevo e scienza economica, Cantalupa 2003.
• EKD-Statistik. Gottesdienst und Abendmahl, https://www.ekd.de/statistik/gottesdienst.html (06.01.2017).
• Fanfani A., Cattolicesimo e protestantesimo nella formazione storica del capitalismo, Milano 1934.
• Gardawski J., Ewangelicki etos pracy a efektywność makroekonomiczna, „Gdański Rocznik Ewangelicki” 3 (2009), s. 9–28.
• Hintz M., Marcin Luter – ojciec etyki ewangelickiej, w: M. Luter, Pisma etyczne, M. Hintz (red.), Bielsko-Biała 2009, s. 7–27.
• Hintz M., Teologiczne aspekty ewangelickiego etosu pracy, „Gdański Rocznik Ewangelicki” 3 (2009), s. 29–43.
• Huber W., Ethik. Die Grundfragen unseres Lebens von der Geburt bis zum Tod, München 2016.
• Luter M., Kleiner Sermon von dem Wucher (1519), https://archive.org/stream/werkekritischege06luthuoft#page/2/mode/2up (16.01.2017).
• Luter M., Großer Sermon von dem Wucher (1520), https://archive.org/stream/werkekritischege06luthuoft#page/36/mode/2up (16.01.2017).
• Luter M., O wolności chrześcijańskiej (1520), http://old.luteranie.pl/www/biblioteka/dpisma/luter3.htm (16.01.2017).
• Luter M., Tessaradecas consolatoria pro laborantibus et oneratis (1520), https://archive.org/stream/werkekritischege06luthuoft#page/98/mode/2up (16.01.2017).
• Luter M., Der 127. Psalm ausgelegt an die Christen zu Riga in Ließland (1524), https://archive.org/stream/D.MartinLuthersWerkeWeimarerAusgabeWa15/Wa15#page/n355/mode/2up (16.01.2017).
• Luter M., O kupiectwie i lichwie (1524), w: M. Luter, Pisma etyczne, M. Hintz (red.), Bielsko-Biała 2009, s. 161–178.
• Luter M., Duży katechizm (1529), w: Księgi Wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, Bielsko-Biała 2003, s. 57–131.
• Luter M., Der 147. Psalm, Lauda Jerusalem, ausgelegt (1532), https://archive.org/stream/werkekritischege3101luthuoft#page/426/mode/2up (16.01.2017).
• Luter M., Viel fast nützlicher Punkt ausgezogen aus etlichen Predigten D. M. Luthers (1537), https://archive.org/stream/werkekritischege45luthuoft#page/362/mode/2up (16.01.2017)
• Luter M., An die Pfarrherrn wider den Wucher zu predigen (1540), https://archive.org/stream/werkekritischege51luthuoft#page/324/mode/2up (16.01.2017).
• Melanchton F., Wyznanie augsburskie (1530), w: Księgi Wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, Bielsko-Biała 2003, s. 143–163.
• Milerski B., Etos pracy jako postać świadomości protestanckiej, „Gdański Rocznik Ewangelicki” 3 (2009), s. 55–67.
• Novak M., Duch demokratycznego kapitalizmu, tłum. T. Stanek, Poznań 2001.
• Oermann N.O., Anständig Geld verdienen? Eine protestantische Wirtschaftsethik, Freiburg im Br. 2014.
• Pawlas A., Die lutherische Berufs- und Wirtschaftsethik. Eine Einführung, Neukirchen-Vluyn 2000.
• Sabatini S., Etyka i ekonomia po Weberze, „Społeczeństwo” 20 (2010) nr 6, s. 817–842.
• Szczepański J., Korzeniami wrosłem w ziemię, Ustroń 2003.
• Szkaradnik K., Wspólnota małego miasta a odpowiedzi(alność) wysztudyrowanych – wokół myśli i rodzinnych stron Jana Szczepańskiego, http://www.anthropos.us.edu.pl/anthropos10/texty/szkaradnik.htm (16.01.2017).
• Uglorz M.J., Ewangelicki etos pracy w kontekście integralnie pojmowanej ekonomii, http://naszedziedzictwo.blox.pl/2012/11/Ewangelicki-etos-pracy-w-kontekscie-integralnie-1.html (16.01.2017).
• Weber M., Etyka protestancka i duch kapitalizmu, tłum. J. Miziński, Lublin 1994.

Identifiers

DOI

10.25167/SOe/17/2017/221-231