Przestępczość w spółdzielczości Polski Ludowej

• Authors: Łukasiak Patryk

Title variants

EN

Prohibited acts in the cooperatives of the People’s Republic of Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Juliusz Makarewicz twierdził, że „jeśli chodzi o zasadnicze pytanie o to, co dla danego społeczeństwa jest szkodliwe, to teoretycznie rozstrzyga o tym ogół, praktycznie zaś jego silniejsza część, która nie zapomina przy tym o własnych interesach, utożsamiając je z interesami całego społeczeństwa”. Kolejny (drugi) z cyklu artykułów na temat historii prawa spółdzielczego prezentuje odpowiedzialność za czyny zabronione w spółdzielczości Polskiej Republiki Ludowej. Czas socjalizmu przewartościował znacząco nie tylko idee ruchu spółdzielczego, ale także przedmiot ochrony prawa karnego. Autor poddaje analizie przepisy prawa karnego materialnego, które odnosiły się do zachowań prawnie relewantnych w spółdzielczości Polski Ludowej. Z woli ustawodawcy prawo karne zaczęło chronić przede wszystkim mienie uspołecznione, którym bym majątek spółdzielni. W tym czasie na dalszy tor zeszły czynniki osobowe, a prawidłowość funkcjonowania kooperatyw została poddana nadzorowi administracyjnemu. Przemodelowanie ruchu spółdzielczego w dobie PRL-u, odbija się głębokim echem do dnia dzisiejszego. Przepisy karne, utraciły już moc obowiązującą, ale stanowią dowód tego, co w ocenie ustawodawcy w epoce socjalizmu „było dla społeczeństwa szkodliwe”.

EN

Juliusz Makarewicz argued that "when it comes to the basic question of what is harmful to a given society, theoretically it is the general public that decides it, and practically it is its stronger part, which does not forget about its own interests, identifying them with the interests of the whole society" . The next (2nd) in the series of articles on history of Polish cooperative law presents responsibility for prohibited acts in the cooperatives of the Polish People's Republic. The time of socialism significantly revalued not only the ideas of the cooperative movement, but also the subject of protection of criminal law. The author examines the provisions of substantive criminal law, which referred to legally relevant behaviors in the cooperatives of Polish People's Republic. By the will of the legislator, criminal law began to protect primarily socialized property, which was the property of a cooperative. At that time, personal factors were rendered secondary, and the proper functioning of the cooperatives was subjected to administrative supervision. The remodeling of the cooperative movement in the Polish People's Republic era reverberates deeply to this day. Criminal provisions have already lost their binding force, but they constitute evidence of what, in the opinion of the legislator in the era of socialism, "was harmful to the society".

Keywords

PL

odpowiedzialność karna w prawie spółdzielczym; spółdzielczość PRL; przestępstwa przeciwko mieniu

EN

criminal liability in cooperative law; cooperatives of the People’s Republic of Poland; crimes against property

• Publisher: Spółdzielczy Instytut Naukowy G. Bierecki sp.j.
• Journal: Pieniądze i Więź
• Year: 2020
• Volume: 23
• Issue: 1(86)
• Pages: 92-109

Dates

published

2020-06

Contributors

author

Łukasiak Patryk

• Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, Wydział Finansów i Zarządzania, Instytut Prawa, al. Grunwaldzka 238A, 80-266 Gdańsk, Poland

References

• Andrejew I., Wyjaśnienie wątpliwości w związku ze stosowaniem dekretu z dnia 4 marca 1953 r., „Nowe Prawo” 1959, nr 5.
• Auscaler G., O formach zagarnięcia własności społecznej, Warszawa 1956.
• Chybiński O., Gutekunst W., Świda W., Prawo karne. Część szczególna, Warszawa 1968.
• Chyra-Rolicz Z., Spółdzielczość w Polsce powojennej (1994–1990), „Dzieje Najnowsze” 2002, t. 34, nr 1.
• Gersdorf M., Ignatowicz J., Ustawa o spółdzielniach i ich związkach oraz rozporządzenie wykonawcze. Komentarz, Warszawa 1962.
• Gutekunst W., Zagarnięcie mienia społecznego, Warszawa 1956.
• Jarosz D., M. Pasztor M., Afera mięsna. Fakty i konteksty, Toruń 2004.
• Janczyk T., Spółdzielczość polska. Geneza, rozwój, perspektywy, Warszawa 1976.
• Jasiakiewicz M., Wybrane problemy stosowania przepisów o reprezentacji spółdzielni, „Gdańskie Studia Prawnicze” 1999, z. 2.
• Kardas P., Sroka T., Wróbel W. (red.), Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa prof. Andrzeja Zolla, t. 2, Warszawa 2012.
• Komunistyczne prawo karne Polski Ludowej, Publikacje Katedry Prawa Karnego KUL, Lublin 2007.
• Konopka H., Boćkowski D. (red.), Polska i jej sąsiedzi w XX w. Studia i materiały, Białystok 2004.
• Lernell L., O treści i zakresie pojęcia zagarnięcia mienia społecznego, „Państwo i Prawo” 1955, nr 11.
• K. Madej, Prawo i wymiar sprawiedliwości PRL wobec przestępczości gospodarczej (1956–1970), „Pamięć i Sprawiedliwość” 2006, nr 2.
• Marek A., Pływaczewski E., Ustawowy model zwalczania przestępczości zawodowej w Polsce, „Państwo i Prawo” 1989, nr 11.
• Ochamn W., Kilka uwag w związku z artykułem prof. Lernella O treści i zakresie pojęcia zagarnięcia mienia społecznego (polemika), „Państwo i Prawo” 1956, nr 5–6.
• Pleńska D., Zagadnienia recydywy w prawie karnym, Warszawa 1974.
• Prawomocne skazania osób dorosłych w latach 1946–2014, Ministerstwo Sprawiedliwości, Warszawa 2015.
• Rzeplińska I., Recydywiści w okresie nadzoru ochronnego, Wrocław 1985.
• Sobolewski K., Laniewski A., Polski Kodeks Karny wraz z prawem o wykroczeniach, przepisami wprowadzającemi i utrzymanemi w mocy przepisami karnemi kodeksu austriackiego, niemieckiego i rosyjskiego i skorowidzem, Lwów 1932.
• Ślebzak K. (red.), Studia i analizy Sądu Najwyższego. t. 1, Warszawa 2007.

Identifiers

ISSN

1506-7513