Samobójstwo jako problem praw człowieka w orzecznictwie strasburskim

• Authors: Tadeusz Jasudowicz

Title variants

EN

Suicide as a human right issue in the jurisdiction of the European Court of Human Rights

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Samobójstwo jako problem prawny przeszło istotną ewolucję historyczną: od uznawania za ciężkie przestępstwo do całkowitej depenalizacji nie tylko aktów skutecznego samobójstwa, ale także nieudanych prób samobójczych. Nie poszła jednak za tym depenalizacja nakłaniania ani pomocnictwa do samobójstwa. Dla państwa z perspektywy praw człowieka samobójstwo stanowi poważny problem, jako że - w ramach zobowiązań pozytywnych z tytułu prawa do życia - państwo jest zobowiązane do ochrony prawa do życia, w tym m.in. do podejmowania konkretnych środków prewencyjnych zapobiegających urzeczywistnieniu się samobójstwa. To zobowiązanie doznaje szczególnego nasilenia tam, gdzie państwo - będąc panem sytuacji - sprawuje nad potencjalną ofiarą samobójstwa pełną kontrolę, m.in. w warunkach służby poborowych czy pozbawienia wolności. Dotyczy to obowiązku ukształtowania generalnych ram prawno-instytucjonalnych służących ochronie życia, zwłaszcza w wojsku czy w więzieniu, jak i konkretnych obowiązków osób odpowiedzialnych za położenie i dobrostan potencjalnych ofiar samobójstwa, w tym ich zwierzchników. Rodziny ofiar mają prawo dochodzenia roszczeń w związku z samobójstwem ich bliskich, korzystając z prawa do partycypacji w odnośnym dochodzeniu w zakresie niezbędnym do ochrony ich prawowitych interesów.

EN

Suicide - seen from a legal perspective - has undergone an important evolution, from penalization as a serious crime, to an absolute depenalisation that covered not only acts of successful suicide, but also of attempted suicide. Nevertheless, incitement, aiding and abetting to suicide have not been depenalised. From a human rights perspective, suicide constitutes a serious problem for a State, since within a framework of positive obligations concerning a right to life, a State is responsible for protecting life, which embraces obligation to undertake specific preventive measures, that would avert an act of suicide. The aforementioned obligation is even stronger, when a State controls and supervises a potential victim of a suicide. This situation occurs, when a person is deprived of liberty or serves a draft military service. A State's obligation is fulfilled by creating a legal and institutional framework, that would serve to protect life, especially in the army or in prison, as well as by enforcing specific obligations and duties on persons dealing with potential suicide victims. Victims families have a right to vindication of a claim and to participate in an investigation, to an extent necessary to protect their legitimate interests.

Keywords

PL

samobójstwo; samobójstwo w więzieniu; samobójstwo w wojsku; zobowiązania pozytywne

EN

suicide; suicide in prison; suicide in the army; responsibility

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Prawa Publicznego
• Year: 2013
• Issue: 1
• Pages: 9-27

Contributors

author

Tadeusz Jasudowicz

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Dijk P. van, Physician Assisted Suicide under Dutch Law, „Croatian Critical Review” 1997, nos. 1–2.
• Gronowska B., Jasudowicz T., Mik C. (oprac.), Prawa człowieka. Wybór dokumentów międzynarodowych, Toruń 1999.
• Jasudowicz T., Obowiązek państwa-strony współdziałania z Trybunałem Strasburskim na rzecz skuteczności postępowania skargowego na przykładzie spraw czeczeńskich przeciwko Rosji, „Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego” 2010, nr 1.
• Montesquieu Ch. de, O duchu praw, t. I, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1957.
• Morris D., Assisted Suicide under the European Convention on Human Rights: a Critique, „European Human Rights Law Review” 2003, no. 1.
• Remmelink J., The Legal Position on Euthanasia in the Netherlands in the Light of Article 2 of the ECHR, w: Protecting Human Rights: The EuropeanPerspective. Studies in Memory of Rolv Ryssdal, ed. by P. Mahoney, F. Matscher, H. Petzold, L. Wildhaber, Köln–Berlin–Bonn–München 2001.

Notes

PL

I. Artykuły

EN

I. Papers

Identifiers

ISBN

978-83-232-2543-0