Niespójności w rozwoju kapitału ludzkiego w Polsce – spojrzenie przez pryzmat koncepcji kapitału intelektualnego. Część II: Kapitał ludzki a kapitał strukturalny rozwoju

• Authors: Małgorzata Wosiek

Title variants

EN

The Inconsistencies in the Development of Human Capital in Poland – a View Through the Prism of the Concept of Intellectual Capital. Part 2. Human Capital and Renewal Capital

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, w jakim zakresie akumulacja kapitału ludzkiego w Polsce po 1990 roku znajdowała wsparcie w innych komponentach kapitału intelektualnego, spośród których jako przedmiot analizy wybrano dwa istotne ogniwa tego kapitału: kapitał społeczny oraz kapitał strukturalny rozwoju. Sformułowano hipotezę badawczą zakładającą, że polską gospodarkę cechuje niedostateczna synergia rozwoju kapitału ludzkiego z inny-mi wymiarami kapitału intelektualnego. Niespójności te tworzą dodatkowe bariery dla rozwoju kapitału ludzkiego i czerpania korzyści z ponoszonych na ten cel nakładów. Ze względu na dostępność danych statystycznych analizy dotyczą zróżnicowanych okresów badawczych, jednak zasadniczo koncentrują się wokół przedziału czasowego 1995–2012. Wyniki analiz potwierdzają wstępnie przyjęte założenia. W Polsce po 1990 r. niespójności w rozwoju cechowały zarówno relacje kapitał ludzki – kapitał społeczny, jak i związki między kapitałem ludzkim a kapitałem strukturalnym rozwoju. W latach 1995–2012 można zauważyć rosnący dysonans między kluczowymi czynnikami innowacyjności gospodarki, tj. kapitałem ludzkim oraz kapitałem rozwoju. W rezultacie rozwojowi kapitału ludzkiego nie towarzyszyły dostateczne zmiany warunków działania tego kapitału, co znacząco ograniczyło możliwości dyskontowania osiągnięć notowanych w zakresie edukacji (co uwidaczniają statystyki migracji, absorpcji siły roboczej przez zaawansowane technologicznie działy gospodarki). Ocenę tę wyostrza porównanie osiągnięć Polski w zakresie modernizacji technologicznej i unowocześniania oferty produktowej z dokonaniami Czech oraz Węgier.

EN

The aim of the article is to search for an answer to the question concerning the extent of support which the accumulation of human capital received in Poland after 1990 from other components of intellectual capital. From these components two essential links were selected for analysis: social and renewal capital. A research hypothesis, which has been formulated, assumed that the Polish economy was characterized by an insufficient synergy of the development of human capital with other dimensions of intellectual capital. These inconsistencies create additional barrers for the development of human capital and limit benefits from the resources invested in this area. Due to the availability of statistical data, the analyses concern various research periods; however they are generally concentrated on the period of 1995 to 2012. The results of the analyses prove the hypotheses that were assumed initially. The inconsistencies in the development in Poland after 1990 were present in the relations between human and social capital, as well as in the connections between human and renewal capital. From 1995 to 2012, the increasing discord can be observed between the key factors of the economy’s innovativeness, i.e. human as well as renewal capital. Consequently, the development of human capital was not accompanied by sufficient changes concerning the conditions for this capital’s activity. This significantly reduced the possibility to benefit from the achievements in the field of education (which is revealed by the statistical data regarding migration as well as the absorption of workforces by the technologically-advanced branches of the economy). This assessment becomes clear when comparing Poland’s achievements regarding technological modernization and the improvement of product selection, with the accomplishments of Czech Republic and Hungary.

Keywords

PL

kapitał ludzki; kapitał strukturalny rozwoju; badania i rozwój; polska gospodarka

EN

human capital; renewal capital; research and development; polish economy

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2015
• Issue: 42
• Pages: 327-339

Contributors

author

Małgorzata Wosiek

• Katedra Mikroekonomii Uniwersytet Rzeszowski

References

• Bal-Woźniak T., 2004, O podmiotowych uwarunkowaniach innowacyjności, czyli pierwotnych przyczynach braku aktywności innowacyjnej, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 1030, Wrocław.
• Bank Danych Lokalnych, GUS, www.stat.gov.pl.
• Bilans Kapitału Ludzkiego w Polsce, 2011, Raport podsumowujący pierwszą edycję badań realizowaną w 2010 roku, opr. zbiorowe, PARP, Warszawa.
• Bolonek R., 2009, Doświadczenia światowe w zakresie ograniczania nierówności gospodarczych poprzez inwestycje w kapitał ludzki [w:] Kapitał ludzki jako czynnik przewagi konkurencyjnej, red. D. Kopycińska, Katedra Mikroekonomii Uniwersyte-tu Szczecińskiego, Szczecin.
• Bontis N., 2004, National Intellectual Capital Index. A United Nations initiative for the Arab region, “Journal of Intellectual Capital”, Vol. 5, No. 1.
• Coleman J.S., 1988, Social capital in the creation of human capital, “American Journal of Sociology” vol. 94, Supplement: Organizations and Institutions: Sociological and Economic Approaches to the Analysis of Social Structure.
• Coleman J.S., 1990, Foundations of Social Theory, Harvard University Press, Cambridge.
• Czapiński J., Panek T. (red.), Diagnoza Społeczna 2003. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie, Warszawa 2003, [za:] http://www.diagnoza.com (dostęp: 2.11.2009 r.).
• Czapiński J., Panek T. (red.), Diagnoza Społeczna 2005. Warunki i jakość życia Pola-ków, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie, Warszawa 10.01.2006, www.diagnoza.com (dostęp: 2.11.2009 r.).
• Czapiński J., Panek T. (red.), Diagnoza Społeczna 2007. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 10.09.2007, www.diagnoza.com (dostęp: 2.11.2009 r.).
• Czapiński J., Panek T. (red.), Diagnoza Społeczna 2009. Warunki i jakość życia Polaków, Raport z badań, Rada Monitoringu Społecznego, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie, Warszawa 2009, www.diagnoza.com (dostęp: 2.11.2009 r.).
• Czapiński J., Panek T. (red.), Diagnoza Społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie, Warszawa 2011, www.diagnoza.com/ (dostęp: 12.11.2011 r.).
• Czapiński J., Panek T. (red.), 2013, Diagnoza Społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków, „Contemporary Economics”, September 2013, Vol. 7, Special issue, www.diagnoza.com (dostęp: 27.12.2011 r.).
• Domański S.R., 1993, Kapitał ludzki i wzrost gospodarczy, PWN, Warszawa.
• European Social Survey, ESS6-2012, ed.1.2 oraz ESS5-2010, Ed. 3.1, http://nesstar.ess. nsd.uib.no/webview/.
• Eurostat, Statistics A-Z, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/a_ to_z/def (dostęp: 30.06.2014 r.).
• Eurostat, Research and development, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/ science_technology_innovation/introduction (dostęp: 4.07.2014 r.)
• Firszt D., 2012, Uwarunkowania dyfuzji innowacji w polskiej gospodarce, CeDeWu, Warszawa.
• Fukuyama F., 1997, Zaufanie: kapitał społeczny a droga do dobrobytu, PWN, Warszawa–Wrocław.
• Gamarnikow E., 2011, Social Capital and Human Capital [w:] Encyclopedia of Community, SAGE Publications.
• Golinowski K., Gospodarka polska oparta na wiedzy, http://www.pte.pl/pliki/2/11/ Gospodarka%20polska%20oparta%20na%20wiedzy.pdf (dostęp: 1.07.2014 r.).
• Gomułka S., 1971, Inventive activity, diffusion and the stages of economic growth, Aarhus University Press, Aarhus.
• Lee S.H., Wong P.K., Chong Ch.L., 2005, Human and Social Capital Explanations for R&D Outcomes, “IEEE Transactions on Engineering Management” Vol. 52, No. 1.
• Lewińska A., 2013, Jacy są maturzyści Anno Domini 2013? Wyniki ankiety, http://m. bydgoszcz.gazeta.pl/bydgoszcz/1,106506,13873621,Jacy_sa_maturzysci_Anno_ Do-mini _ 2013__Wyniki_ankiety.html (dostęp: 1.07.2014 r.).
• Mickiewicz P. (red.), 2011, Kapitał społeczny i edukacja. Badanie porównawcze pomiędzy Polską i Islandią. Raport podsumowujący, Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu, Wrocław.
• Nelson R.R., Phelps E.S., 1966, Investment in humans, technological diffusion and economic growth, “American Economic Review”, No. 56.
• Perri 6., 1997, Escaping poverty: From safety nets to networks of opportunity, Demos, London.
• Putnam R.D., 1995, Demokracja w działaniu społecznym, Instytut Wydawniczy „Znak”, Kraków.
• Redding S., 1996, The Low-Skill, Low-Quality Trap: Strategic Complementarities between Human Capital and R&D, “Economic Journal”, No. 106.
• Schuller T., Brasset-Grundy A., Green A., Hammond C., Preston J., 2002, Learning, continuity and change in adult life, Institute of Education, Centre for Research on the Wider Benefits of Learning, London.
• Szul E., 2013, Prosumpcja jako aktywność współczesnych konsumentów – uwarunkowania i przejawy, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, red. M.G. Woźniak, z. 31: Kryzys finansów publicznych – przyczyny, implikacje, perspektywy spójności społeczno-ekonomicznej, Wyd. UR, Rzeszów.
• Tracz M., 2013, Rola edukacji w budowaniu kapitału społecznego w Polsce, „Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego”, nr 23.
• WEF, 2013, The Human Capital Report, World Economic Forum, Genewa.
• Węziak-Białowolska D., 2010, Model kapitału intelektualnego regionu. Koncepcja pomiaru i jej zastosowanie, Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie, Warszawa.
• World Bank, Scientific and technical journal articles, http://data.worldbank.org/indicator/ IP.JRN.ARTC.SC (dostęp: 4.07.2014 r.).
• Wosiek M., 2012, Kapitał intelektualny w rozwoju regionów Polski Wschodniej, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Woźniak M.G., Jabłoński Ł., 2007, Kapitał społeczny w procesie wzrostu i konwergencji ekonomicznej, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 741, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
• Yeh-Yun Lin C., Edvinsson L., 2011, National intellectual capital: comparison of 40 countries, Wyd. Springer Science + Business Media, New York.
• Zajączkowska-Jakimiak S., 2006, Wiedza techniczna i kapitał ludzki w teorii wzrostu gospodarczego, „Gospodarka Narodowa”, nr 11–12.
• Zwiech P., 2013, Nierówności dochodowe w państwach europejskich – analiza przy wykorzystaniu współczynnika Giniego, „Studia Ekonomiczne”, z. 145, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach.