Zesłanie jako spotkanie kolonialne. Przestrzeń Uralu i Syberii w oczach Tomasza Zana

• Authors: Pavlenko Svetlana

Title variants

EN

Exile as a colonial meeting. The space of the Ural Mountains and Siberia in the eyes of Tomasz Zan

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Summary The author of this article makes an attempt at analysing the space of the Ural Mountains and Siberia and the identity of an exile, based on exile correspondence of Tomasz Zan and his memories described in his diary from exile. The article is focused on three representations of space mentioned in Zan’s reports – Orenburg, mountains and steppes, constructed based on the “one’s own – foreign” dichotomy. Orenburg as a projection of an empire and one of tools of colonial policy used by Russia is juxtaposed with the image of the mountains and steppes, which the exiled person identifies with and which specify his subjectivity. The article also discusses the issues connected with the complicated “me – different”, “colonizing – colonized” relations, on the example of Zan’s contact with Russians and Asian tribes.

Keywords

PL

Tomasz Zan; filomaci i filareci; zesłanie; kolonizacja; przestrzeń; Imperium Rosyjskie; Syberia; tożsamość; Adam Suzin; Adam Mickiewicz

EN

Tomasz Zan; philomaths and philarets; exile; colonization; space; Russian Empire; Siberia; identity; Adam Suzin; Adam Mickiewicz

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe AP
• Journal: Świat Tekstów. Rocznik Słupski
• Year: 2015
• Issue: 13
• Pages: 5-29
• Physical description: artykuł naukowy

Dates

published

2016-01-22

Contributors

author

Pavlenko Svetlana

• Uniwersytet Gdański

References

• Abašev V.V., Geopoetičeskij podhod k izučeniû istorii literatury Urala. W: idem, Russkaâ literatura Urala. Problemy geopoetiki. Perm’ 2012
• Ageev A.D., Sibir’ i amerikanskij Zapad: dviženie frontirov. Moskva 2005
• Bassin M., Rossiâ meždu Evropoj i Aziej. Ideologičeskoe konstruirovanie geografičeskogo prostranstva. W: „Polit.ru”, 12.04.2005. polit.ru/article/2005/04/12/bassin/ (dostęp: 2.12. 2014)
• Bierdiajew M., O władzy przestrzeni nad duszą rosyjską, tłum. E. Matuszczyk. W: Niemarksistowska filozofia rosyjska. Antologia tekstów filozoficznych XIX i pierwszej połowy XX wieku. Część pierwsza, red. L. Kiejzik. Łódź 2001
• Borowczyk J., Rekonstrukcja procesu filomatów i filaretów 1823-1824. Historia śledztwa przeciw uczestnikom konspiracji studenckich i młodzieżowych w Wilnie oraz w Wileńskim Okręgu Naukowym. Poznań 2003
• Borowczyk J., Zesłane pokolenie. Filomaci w Rosji (1824-1870). Poznań 2014
• Chrostek M., Syberyjskie losy bohaterów III części „Dziadów”. W: Adam Mickiewicz. Dwa wieki kultury polskiej, red. K. Maciąg, M. Stanisz. Rzeszów 2007
• Czaadajew P., Apologia obłąkanego, tłum. J. Dobieszewski. W: Wokół słowianofilstwa, red. J. Dobieszewski. Warszawa 1998
• Dunajówna M., Wstęp. W: T. Zan, Z wygnania. Dziennik z lat 1824-1832. Wilno 1929
• Ètkind A., Vnutrennââ kolonizaciâ. Imperskij opyt Rossii, tłum. V. Makarov. Moskva 2013
• Fedotov F.P., Stepnoe prostranstvo v russkoj literature. W: Gorod, usad’ba, dom v literature, red. A.G. Prokof′ev, O.M. Skibin, V.Û. Prokof’ev. Orenburg 2004
• Fiut A., Spotkania z innym. Kraków 2006
• Frontir v istorii Sibiri i Severnoj Ameriki v XVII-XX vv., red. D.Â. Rezun. Novosibirsk 2003
• Gawrycki M.F., Szeptycki A., Podporządkowanie – niedorozwój – wyobcowanie. Postkolonializm a stosunki międzynarodowe. Warszawa 2011
• Janik M., Dzieje Polaków na Syberii. Kraków 1928
• Janion M., Jan Witkiewicz – jedyny prawdziwy Wallenrod. W: eadem, Życie pośmiertne Konrada Wallenroda. Warszawa 1990
• Kuczyński A., Syberia. Czterysta lat polskiej diaspory. Kraków 2007
• Lech Z., Syberia Polską pachnąca. Warszawa 2002
• Librowicz Z., Polacy w Syberii. Kraków 1884
• Listy z zesłania. Krąg Onufrego Pietraszkiewicza i Cypriana Daszkiewicza, red. Z. Sudolski. Warszawa 1997
• Listy z zesłania. Krąg Tomasza Zana, Jana Czeczota i Adama Suzina, t. 2, red. Z. Sudolski. Warszawa 1999
• Loomba A., Kolonializm / Postkolonializm, tłum. N. Bloch. Poznań 2011
• Mickiewicz A., Listy. Część I. Od roku 1817 do roku 1831, red. S. Pigoń. Kraków 1953
• Mickiewicz A., Wiersze, red. Cz. Zgorzelski. Warszawa 1993
• Orłowska S., Tomasz Zan. Pruszków 2011
• Pigoń S., Głosy z przed wieku. Szkice z dziejów procesu filareckiego. Wilno 1924
• Polscy badacze Syberii, red. J. Arvaniti. Warszawa 2008
• Roćko A., Obraz Syberii w XVIII-wiecznych tekstach wspomnieniowych. W: Wyobraźnia epok dawnych. Obrazy – tematy – idee, red. J.K. Goliński. Bydgoszcz 2001
• Said E., Kultura i imperializm, tłum. M. Wyrwas-Wiśniewska. Kraków 2009
• Sudolski Z., Filomaci na zesłaniu. W: Listy z zesłania. Krąg Onufrego Pietraszkiewicza i Cypriana Daszkiewicza, red. Z. Sudolski. Warszawa 1997
• Sudolski Z., Tomasz Zan – „wygnaniec i pielgrzym”. W: Listy z zesłania. Krąg Tomasza Zana, Jana Czeczota i Adama Suzina, t. 2, red. Z. Sudolski. Warszawa 1999
• Thompson E.M., Trubadurzy Imperium. Literatura rosyjska i kolonializm, tłum. A. Sierszulska. Kraków 2000
• Tichomirowa W., Literatury łagrowej obszary nieodsłonięte. Kulturowe oblicza Innego. „Teksty Drugie” 2008, nr 4
• Trojanowiczowa Z., Sybir romantyków. Poznań 1993
• Vâzemskij P.A., Stihotvoreniâ. Kniga vtoraâ. Moskva 2012
• Witkowska A., Rówieśnicy Mickiewicza. Życiorys jednego pokolenia. Warszawa 1962
• Wójcik Z., Aleksander Czekanowski. Szkice o ludziach, nauce i przygodzie na Syberii. Lublin 1982
• Zan T., Z wygnania. Dziennik z lat 1824-1832, wyd. M. Dunajówna. Wilno 1929

Identifiers

ISSN

2083-4721