Neologizmy swoich epok. Słownictwo i frazeologia języka polskiego II połowy XX – początku XXI wieku świadectwem realiów życia i pracy

• Authors: Wysoczański Włodzimierz

Title variants

EN

Neologisms of their epochs. Vocabulary and phraseology of the Polish language in the second half of the 20th century through early 21st century as a testimony to the realities of life and work

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wychodząc z uznawania neologizmów za charakterystyczne „rejestratory epok”, obiektem rozpatrzenia czyni się nową leksykę języka polskiego II poł. XX – pocz. XXI w., traktowaną jako świadectwo konkretnego czasu społecznego. Przedstawiając − zgodnie z celem artykułu − realia życia i pracy w świetle słownictwa i frazeologii, ukazuje się określone sfery życia społecznego i okoliczności funkcjonowania w przestrzeni społecznej.

EN

Starting with the recognition of neologisms as characteristic “recorders of epochs”, the object of consideration is the new lexis of the Polish language of the second half of the 20th century through early 21st century, treated as a testimony to a specific social time. By presenting, in line with the aim of the article, the realities of life and work in the light of vocabulary and phraseology, it is to demonstrate the specific spheres of social life and the circumstances of functioning in the social space.

Keywords

PL

neologizmy; słownictwo; frazeologia; współczesny język polski; realia życia i pracy

EN

neologisms; vocabulary; phraseology; contemporary Polish language; the realities of life and work

• Publisher: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Journal: Język Polski
• Year: 2022
• Volume: 102
• Issue: 2
• Pages: 36-48

Contributors

author

Wysoczański Włodzimierz

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Buttler D. 1969: Zmiany w polszczyźnie 25-lecia, „Przegląd Humanistyczny”, nr 6, s. 65−80.
• Chruścińska K. 1978: O formacjach potencjalnych i okazjonalizmach, [w:] M. Szymczak (red.), Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław, s. 69−79.
• Dubisz S. 2020: Najnowsze dzieje języka polskiego. Rozwój polszczyzny w latach 1918‒2018, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Grabias S. 1997: Język w zachowaniach społecznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Jadacka H. 2001: System słowotwórczy polszczyzny 1945–2000, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kleszczowa K. 2012: Neologizmy a problem ewolucji systemu językowego, [w:] A. Janowska, M. Pastuchowa (red.), Tajemnice dynamiki języka. Księga jubileuszowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 183–191.
• Kreja B. 2003: Neologizmy i ich rodzaje, [w:] A. Pstyga (red.), Wokół struktury słowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, s. 37−49.
• Kurkowska H. 1956: O nowym słownictwie polskim, Wiedza Powszechna, Warszawa.
• NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego (online: http://nkjp.pl/, dostęp: 19 sierpnia 2021).
• Piotrowski T. 1994: Z zagadnień leksykografii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Sękowska E. 2010: Uwagi o tzw. słownictwie PRL-u, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 10, s. 257–265.
• SJPDor: Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 1–11, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958–1969.
• Smółkowa T. 1976: Nowe słownictwo polskie. Badania rzeczowników, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
• Smółkowa T. 2001: Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej, Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków.
• Smółkowa T. (red.) 1998–1999: Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 1985–1992, cz. 1–2, Wydawnictwo Instytutu
• Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków.
• Smółkowa T. (red.) 2004–2006: Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 1993–2000, cz. 1–4, Suplement do części 1–3, Lexis, Kraków.
• Smółkowa T. (red.) 2010–2015: Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 2001–2005, cz. 1–6, Lexis, Kraków.
• Smółkowa T., Tekiel D. 1977: Nowe słownictwo polskie. Przymiotniki i przysłówki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
• Tekiel D. (red.) 1988–1989: Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 1972–1981, cz. 1−2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
• Walczak B. 2001: Rozwój zasobu leksykalnego polszczyzny w XX wieku, [w:] S. Dubisz, S. Gajda (red.), Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa, s. 141‒153.
• Waszakowa K. 2017: Kognitywno-komunikacyjne aspekty słowotwórstwa. Wybrane zagadnienia opisu derywacji w języku polskim, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• WSJP PAN: Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P. Żmigrodzki (online: http://wsjp.pl, dostęp: 15 kwietnia 2021).
• Zagrodnikowa A. 1978: Rzeczownikowe neologizmy słowotwórcze (na podstawie języka w prasie), [w:] M. Szymczak (red.), Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław, s. 219–227.
• Zarębina M. 1986: Powojenne zmiany w polszczyźnie, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Prace Językoznawcze”, nr 5, s. 217–250.
• Żmigrodzki P. 2003: Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.31286/JP.01015