Pejzaż językowy w miejscowości Scuol we wschodniej Szwajcarii – analiza użycia języka w bankach i biurach

• Authors: Tobiasz Lesław

Title variants

EN

Linguistic landscape in scuol ‑ the use of language in banks and offices

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł zapoznaje ze zjawiskiem występowania różnorodnych języków w przestrzeni publicznej miejscowości Scuol, słynnego kurortu oraz znaczącego centrum turystycznego w kantonie Gryzonia we wschodniej Szwajcarii. Oficjalnym językiem miasta jest język retoromański, jednak prawie wszyscy mieszkańcy posługują się płynnie także językiem niemieckim. Autor koncentruje się na analizie pejzażu językowego w bankach i biurach znajdujących się w centrum miejscowości. Z badania wypływa, że pejzaż ten jest zdominowany przez teksty w języku niemieckim. Język retoromański występuje przede wszystkim w nazwach własnych, informacjach o godzinach otwarcia, bardzo rzadko natomiast w dłuższych, samodzielnych tekstach. Wyraźnie dostrzegalny w przestrzeni publicznej jest także język angielski. Inne języki występują sporadycznie. Stosunkowo słaba pozycja języka retoromańskiego oraz dominacja języka niemieckiego świadczą o tym, że w Scuol dalsza egzystencja najstarszego języka Szwajcarii jest mocno zagrożona.

EN

This article discusses the phenomenon of the existence of different languages in the public space in Scuol, a famous health resort and tourist locality in the Swiss canton of Grisons. The official language of the town is Romansh, but almost all citizens speak fluently German. The author analyses visible texts in banks and offices in the commercial center. The research shows that German is the most visible language. Romansh appears in the first place in proper names and in the information about the opening times whereas long texts written only in this language are very rare. English is another important language in the public space. Other languages don't play practically any role. The relatively weak position of Romansh and the dominance of German indicate that the existence of the oldest language of Switzerland in Scuol is in danger.

Keywords

PL

Scuol; Szwajcaria; Gryzonia; pejzaż językowy; język w przestrzeni publicznej; społeczeństwo wielokulturowe; społeczeństwo wielojęzyczne

EN

Scuol; Switzerland; canton of Grisons; linguistic landscape; language in the; public space; multicultural society; multilingual society

• Publisher: Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
• Journal: Język. Religia. Tożsamość
• Year: 2018
• Issue: 2(18)2018
• Pages: 145-160

Contributors

author

Tobiasz Lesław

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• 1. Amtliches Gemeindeverzeichnis der Schweiz vom 17.06.2014. Angekündigte Änderungen 2014, wyd. Bundesamt für Statistik, Neuchâtel 2014.
• 2. Arquint R., Plädoyer für eine gelbete Mehrsprachigkeit. Die Sprachen im Räderwerk der Politik, Zürich 2014.
• 3. Cantieni S., Von Babania, Hom Strom, Chalandamarz, Pan Gron und Co., „Allegra. Informations – und Veranstaltungsmagazin Engiadina Bassa, Val Müstair, Samnaun“ 2013, z. 3, s. 19‑23.
• 4. Casanova P., Chiotopulos P., Durchblick 2014. Graubünden in Zahlen, Chur 2014.
• 5. Casanova P., Chiotopulos P., Durchblick 2015. Graubünden in Zahlen, Chur 2015.
• 6. Cumün da Scuol – Gemeinde Scuol, wyd. Gemeinde Scuol, Scuol 2012.
• 7. Diekmann E., Das Rätoromanische in der Schweiz, [w:] Handbuch der europäischen Sprachminderheiten, red. R. Hinderling, L.M. Eichinger, Tübingen 2007, s. 335‑384.
• 8. Färber A., Vom Bauboom bedrängte Dörfer, „Terra grischuna“ 2012, z. 1, s. 28‑31.
• 9. Furer J.J., Die aktuelle Lage des Romanischen, Neuchâtel 2005.
• 10. Góral B., Czym jest pejzaż językowy (linguistic landscape)?, [w:] Język w Poznaniu, t. 2, red. K. Juszczyk, B. Mikołajczyk, J. Taborek, W. Zabrocki, Poznań 2011, s. 41‑59.
• 11. Grimm P.E., Scuol: Landschaft, Geschichte, Menschen, St. Moritz 2012.
• 12. Gross M., Romanisch. Facts & Figures, Chur 2004.
• 13. Landry R., Bourhis R.Y., Linguistic landscape and ethnolinguistic vitality: An empirical study, „Journal of Language and Social Psychology“ 1997, vol. 16 (1), s. 23‑49.
• 14. Lechmann G., Rätoromanische Sprachbewegung. Die Geschichte der Lia Rumantscha von 1919 bis 1996, Frauenfeld 2005.
• 15. Liver R., Rätoromanisch. Eine Einführung ins Bündnerromanische, Tübingen 2010.
• 16. Statistisches Jahrbuch der Schweiz 2014 – Annuaire statistique de la Suisse 2014, wyd. Bundesamt für Statistik, Neuchâtel 2014.
• 17. Tobiasz L., Sprachlandschaft – Geschichte ihrer Erforschung im 20. Jahrhundert, „Linguistica Silesiana“ 2013, vol. 34, s. 235‑245.
• 18. Tobiasz, L., Sprachlandschaft – Geschichte ihrer Erforschung im 21. Jahrhundert und im ersten Jahrzehnt des 21. Jahrhunderts, „Linguistica Silesiana“ 2014, vol. 35, s. 341‑361.
• 19. Verfassung der Gemeinde Scuol vom 1. Januar 2015, Scuol 2015.
• 20. Verfassung des Kantons Graubünden vom 18. Mai 2003/14. September 2003, BR 110, 110.