Wybrane passusy dotyczące laktacji w Dionysiaka Nonnosa z Panopolis w świetle współczesnej wiedzy medycznej

• Authors: Anna Maria Lasek

Title variants

EN

Selected Passages from the Dionysiaca of Nonnos Concerning Lactation in the Light of Modern Medical Knowledge

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Nonnos z Panopolis, ostatni wielki epik grecki, stworzył najobszerniejszy zachowany epos grecki Dionysiaka. Poza nawiązaniami do literatury pięknej, w eposie znaleźć można wiele bardzo ciekawych spostrzeżeń natury medycznej. I tak o znajomości sztuki leczniczej autora dzieła świadczą zawarte w Dionysiaka opisy urazów, jakie odnoszą wojownicy podczas bitwy, oraz przedstawione sposoby ich leczenia. W mare magnum Dionysiaka nie zabrakło również wzmianek o procesach fizjologicznych, takich jak: zmiany charakterystyczne dla wieku starczego, narodzin czy karmienia piersią. Artykuł przedstawia szeroko problematykę laktacji w dziele Nonnosa, starając się wyjaśnić zjawiska opisane przez starożytnego autora z perspektywy współczesnej wiedzy medycznej. Przedstawione zostają kolejno: najczęstsza, fizjologiczna laktacja po porodzie, karmienie niemowlęcia przez mamkę, następnie nieczęsta, ale możliwa przecież laktacja u kobiet, które nie rodziły. Jako ostatnie przeanalizowane zostają sceny karmienia dziecka przez mężczyzn.

EN

The Dionysiaca by Nonnos of Panopolis is the most ample extant epos of ancient Greek literature (consisting of 48 books). Besides very frequent allusions and references to ancient Greek and even Latin literature, in Nonnos’ epos there can be found hints of medical knowledge such as: methods of medical treatment (especially of warriors’ injuries), and the symptoms of pathological conditions, diseases and disorders. The epos also mentions many human physiological phenomena and processes such as: descriptions relating to the physiological characteristics of old age, birth, and breastfeeding. The aim of this article is to present a wide range of issues connected with human lactation as depicted in the Dionysiaca of Nonnos in the light of modern medical knowledge. The presentation of passages concerning lactation includes the most common form of breastfeeding post-partum, and wet-nursing, as well as the rare, but possible, non-puerperal lactation. The description of male lactation is the last of these phenomena. These scenes of breastfeeding seem to serve both to prove the broad medical knowledge of the author as well as to fulfil the literary principle of variety (varietas).

Keywords

PL

Dionysiaka; Nonnos z Panopolis; laktacja; laktacja indukowana; karmienie piersią; medycyna

EN

Dionysiaka; Nonnos z Panopolis; lactation; induced lactation; breastfeeding; medicine

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2018
• Volume: 66
• Issue: 3: Filologia klasyczna
• Pages: 169-188

Contributors

author

Anna Maria Lasek

• Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Abejide O.R., Tadese M.A., Babajide D.E., Torimiro S.E., Davies-Adetugbo A.A., Makanjuola R.O.: Non-puerperal induced lactation in a Nigerian community: case reports. „Ann Trop Paediatr” 17:1997 (2) s. 109-14.
• Accorinti D.: L’etimologia di Bêrutos: Nonn. Dion. 41.364-7. „Glotta” 1995/96 nr 73 s. 127-33.
• Accorinti D.: Nonnos von Panopolis w: Reallexikon für Antike und Christentum (RAC), Band 25, Stuttgart: Anton Hiersemann Verlag 2013 sp. 1107-1129.
• Bajoni M.G.: A propos de l’aition de Beyrouth dans les Dionysiaques de Nonnos de Panopolis. „L’Antiquité Classique” 72:2003 s. 197-202.
• Blau M., Hazani R., Hekmat D.: Anatomy of the Gynecomastia Tissue and Its Clinical Significance. “Plastic and Reconstructive Surgery Global Open” „Global Open” 4(8):2016 e854, doi.org/10.1097/GOX.0000000000000844.
• Bręborowicz G.: Położnictwo i ginekologia. T. I-II. Warszawa: PZWL 2013 s. 421-423.
• Bässler R.: The morphology of hormone induced structural changes in the female breast. Current Topics in Pathology. „Ergebnisse der Pathology” 1970, nr 53 s.1-89.
• Cohen P.R., Robinson F.W., Gray J.M.: Prolactinoma presenting as unilateral galactorrhea in a man exposed to radioactivity from the Chernobyl accident: radiation-induced pituitary tumor? „International Journal of Dermatology” 50:2011 (6) s. 722-725.
• Derkacz M.: Hiperprolaktynemia w praktyce lekarskiej. „Służba Zdrowia” 14 marca 2013 nr 17-24. http://www.sluzbazdrowia.com.pl/artykul.php?numer_wydania=4218&art=1 [dostęp: 1.03.2018].
• Flores-Antón B., García-Lara N.R., Pallás-Alonso C.R.: An Adoptive Mother Who Became a Human Milk Donor. „J Hum Lact” May, 33:2017 (2) s. 419-421.
• Francis Ch.M., Anthony E.L.P., Brunton J.A., Kunz Thomas H.: Lactation in Male Fruit Bats. „Nature” 1994 nr 367 s. 691-692.
• Gould G.M., Pyle W.L.: Anomalies and Curiosities of Medicine. Philadelphia: W.B. Saunders 1896.
• Frölich H.: Die Militärmedicin Homers. Stuttgart: Verlag von Ferdinand Enke 1879.
• Keydell R.: Nonnos. W: Pauly Realenzyklopädie der klassischen Altertumswissenschaft. Ed. G. Wissowa et al. [RE] 17.1 1936 sp. 904-920.
• Konsolaki E., Astyrakaki E., Stefanakis G., Agouridakis P., Askitopoulou H.: Cranial trauma in ancient Greece: From Homer to classical authors. „Journal of cranio-maxillo-facial surgery: official publication of the European Association for Cranio-Maxillo-Facial Surgery” March 38:2010 (8) s. 549-553, DOI: 10.1016/j.jcms.2010.02.009.
• Kunz T., Hosken D.: Male lactation: why, why not and is it care? „Trends in Ecology & Evolution” 2009 nr 24(2) s. 80-85, http://www.cell.com/trends/ecology-evolution/fulltext/S0169-53 47(08)00346-7 [dostęp: 3.10.2017].
• Lasek A.M.: POIKILIA w Dionysiaka Nonnosa. „Collectanea Philologica” 2012 nr 15 s. 23-34.
• Lindsay J.: Leisure and pleasure in Roman Egypt. London: Muller 1965.
• Miguélez-Cavero L.: Poems in Context: Greek Poetry in the Egyptian Thebaid 200-600 AD. Berlin–New York: Walter de Gruyter 2008.
• Miguélez-Cavero L.: Nonnus and the Novel. W: Brill’s Companion on Nonnus of Panopolis. Ed. D. Accorinti. Leiden–Boston: Brill 2016 s. 549-573.
• Modlibowska M.: Mama na całego. „Chcemy zostać rodzicami” 2016 wrzesień nr 18 s. 36-38.
• Glińska P., Mińko A.: Adopcyjne karmienie piersią. „Chcemy zostać rodzicami” 2016 wrzesień nr 18 s. 39-40.
• Moran L., Gilad J.: From Folklore to Scientific Evidence: Breast-Feeding and Wet-Nursing in Islam and the Case of Non-Puerperal Lactation. „International Journal of Biomedical Science” 2007 nr 3(4): s. 251-257.
• Mylonas A.I., Tzerbos F.H., Eftychiadis A.C., Papadopoulou E.C.: Cranio-maxillofacial injuries in Homer’s Iliad. „J Craniomaxillofac Surg” Jan 36:2008 (1) s. 1-7.
• Nemba K.: Induced Lactation: A Study of 37 Non-puerperal Mothers. „Journal of Tropical Pediatrics” August 40:1994 Issue 4,1 s. 240-242.
• Newbold R.F.: Breasts and Milk in Nonnus’ Dionysiaca. „Classical World” 94:2000 nr 1 s. 11-24.
• Nutton V.: Ancient Medicine. London and New York: Routledge 2013.
• Penagos Tabares F., Bedoya Jaramillo J.V., Ruiz-Cortés Z.T.: Pharmacological Overview of Galactogogues. „Veterinary Medicine International” 2014: 602894. http://dx.doi.org/10.1155/ 2014/602894 [dostęp: 1.03.2018 ].
• Peek W.: Lexikon zu den Dionysiaka des Nonnos. Lief. 2: E-K. Halle-Wittenberg: G. Olms 1972.
• Polomeno V.: Sex and Breastfeeding: An Educational Perspective. „The Journal of Perinatal Education” 8:1999 (1) s. 30-40, doi:10.1624/105812499X86962.
• Reuben D.R.: Benign galactorrhea/breast discharge in adolescent males probably due to breat self-manipulation. „Elsevier Journal of Adolescent Health Care” 1984 nr 5(3) s. 210-212.
• Rosner F.: Galactorrhea in men. „JAMA” Mar 1979 nr 241(13) s. 1327.
• Shorrock R.: The Challenge of Epic. Allusive Engagement in the Dionysiaca of Nonnus. Leiden–Boston: Brill 2001.
• Shorrock R.: Nonnus. W: A Companion to Ancient Epic. Ed. J.M. Foley. Oxford: Blackwell 2005 s. 374-85.
• Sinko T.: Historia literatury greckiej. T. III. Część 2. Wrocław: Zakład imienia Ossolińskich 1954 s. 254-266.
• Speroff L. Fritz M.: Kliniczna endokrynologia ginekologiczna i niepłodność. Warszawa: Wydawnictwo Medipage 2007.
• Stathopoulos P., Ghaly G.A., Azari A.: Injuries to the head and neck in Homer’s Odyssey. „Br J Oral Maxillofac Surg” 54:2016 (6) s. 717-8.
• String M.: Untersuchungen zum Stil der Dionysiaka des Nonnos von Panopolis. Dissertation Hamburg: 1966 s. 33-70.
• Swaminathan N.: Strange but True: Males Can Lactate. „Scientific American” 6.09.2007, https://www.scientificamerican.com/article/strange-but-true-males-can-lactate/ [dostęp: 28.09.2017].
• Szucs K.A., Axline S.E., Rosenman M.B.: Induced lactation and exclusive breast milk feeding of adopted premature twins. „J Hum Lact” Aug. 26:2010 (3) s. 309-313.
• Thearle M.J., Weissenberger R.: Induced Lactation in Adoptive Mothers. „Australian and New Zealand Journal of Obstetrics and Gynaecology” 1984 nr 24 s. 283-286.
• Winkler J.: In Pursuit of the Nymphs. Comedy and Sex in Nonnos’ Tales of Dionysus. Dissertation. Austin: University of Texas Press 1974.
• Wittig S.L., Spatz D.L.: Induced lactation: gaining a better understanding. „MCN Am J Matern Child Nurs” Mar-Apr 33:2008 (2) s. 76-81.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2018.66.3-10