Kwestia duchowej tożsamości Europy: stanowisko Angeli Ales Bello

• Authors: Kożuchowski Józef

Title variants

EN

The question of the spiritual identity of Europe: the view of Angela Ales Bello

• Conference: Ad maiora natus sum. Człowiek na skrzyżowaniu materialno-duchowych wyzwań współczesności
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor artykułu naświetlił stanowisko wybitnej współczesnej włoskiej filozofki, znawczyni myśli Husserla i Stein – Angeli Ales Bello w kwestii duchowej tożsamości Starego Kontynentu. Myśl filozoficzna określiła Europę w sposób tak bardzo zasadniczy, że w oderwaniu od niej nie sposób uchwycić i zrozumieć oblicza kulturowego, życia publicznego, społecznego, politycznego Europejczyków i ich mentalności. Myślicielka prawdę tę ukazuje oryginalnie, jak wskazuje na to i wyjaśnia kontekst, w którym ją artykułuje i formułuje, a mianowicie dzieje zachodniej filozofii, począwszy od jej narodzin w Grecji. Przy prezentacji wpływu refleksji filozoficznej na duchową (kulturową) tożsamość Europy, Bello rozwija i akcentuje doniosłość poglądu dwóch wielkich filozofów Husserla i Stein w kwestii relacji pomiędzy filozofią a kulturą europejską. Pogląd ten jawi się nadal jako niezawodny drogowskaz o intelektualnej i moralnej wymowie (treści) dla współczesnej ludzkości. Nietracenie go z oczu warunkuje zachowanie własnej tożsamości Europejczyków i możliwość kontynuowania przez nich swej uniwersalnej, duchowej misji także wobec innych kultur. Dla tych myślicieli filozofia musi pozostać miarą myślenia i działania ze względu na swój charakter stawianie w centrum swych poszukiwań obiektywizmu poznania (otwartego na krytykę), prawdy i mądrości obejmującej także wymiar praxis i zakładającej poczucie odpowiedzialności za otrzymane w spuściźnie dziedzictwo kulturowe. W taki charakter filozoficznej teorii wpisuje się doktryna chrześcijańska ze swym uniwersalizmem przesłania, nie tylko harmonizującym z duchem myśli greckiej (Husserl), ale i rozwijającym oraz wzbogacającym tego ducha (Stein). Staje się więc zrozumiałe, dlaczego tak Husserl, jak i Stein, jakkolwiek nie explicite, proponują nadal Europejczykom wizję egzystencji wykreowanej w tradycji chrześcijańskiej. Autor tych analiz starał się uwyraźnić i samodzielnie ująć stanowisko Bello dotyczące problematyki toż¬samości duchowej Europy o której to tożsamości, jak wskazują na to zarówno tytuły jej prac, jak i sama ich treść, nie wypowiadała się ona wprost. Dokonał też próby jego oceny, podkreślając i usiłując wykazać aktualność i doniosłość rozważań włoskiej uczonej. Sprecyzował też i omówił jej tezę, którą ona postawiła bez komentarza i z tego powodu może jawić się jako nie do końca jasna: wraz z Parmenidesem i Heraklitem rozpoczęło się w pełnym sensie filozofowanie.

EN

The article elucidates the views of the eminent contemporary Italian philosopher, Angela Ales Bello, who is an expert in the thought of Edmund Husserl and Edith Stein in respect of the spiritual identity of the Old Continent. The philosophical thought defined Europe in such a significant degree that without it one finds it impossible to capture and comprehend the culture and the public, social and political life of Europeans, nor their mentality. The philosopher presents this truth in an original way, which is evident from the context the she provides for this truth, namely the history of Western philosophy, starting with its origins in Greece. While presenting the impact of philosophical reflection on the spiritual (cultural) identity of Europe, Bello develops and stresses the significance of the view as presented by two eminent philosophers, Husserl and Stein in respect of the relationship between philosophy and European culture. This view still appears as an unshaken landmark with intellectual and moral relevance (content) for today’s humanity. If the Europeans do not lose sight of it, they will be able to retain their own identity and continue their universal and spiritual mission with respect to other cultures, too. For the above thinkers, philosophy must re¬main a measure of thinking and acting due to its nature: focusing on the search for objectivity of perception (open to criticism), truth and wisdom which include the dimension of praxis and assuming responsibility for the cultural heritage. This character of the philo¬sophical theory is reflected by the Christian doctrine with its uni¬versalism of the message, which not only is consistent with the spirit of the Greek thought (Husserl) but it also develops and enriches this spirit (Stein). It becomes clear, then, why both Husserl and Stein, albeit not explicitly, offer the Europeans a vi¬sion of existence based on the Christian tradition. The Author of these considerations attempts to highlight and treat individually Bello’s view of the spiritual identity of Europe – the identity which she never interpreted openly as is shown by both the titles of her works and their subject matter. The Author also undertakes to evaluate this view, stressing and trying to demonstrate the currency and significance of Bello’s ideas. Also, he clarifies and discusses a claim that she left without a comment, which therefore may seem somewhat vague, namely that it was with Parmenides and Heraclitus that philosophy started for real.

Keywords

PL

filozofia; Europa; tożsamość; kultura; chrześcijaństwo; Husserl; Stein

EN

philosophy; Europe; identity; culture; Christianity; Husserl; Stein

• Publisher: Uczelnia Lingwistyczno-Techniczna w Świeciu
• Journal: humanistica 21
• Year: 2018
• Volume: 2
• Pages: 19-40

Dates

published

2018-11-26

Contributors

author

Kożuchowski Józef

• Wyższe Seminarium Duchowne w Elblągu

References

• Bello, A. A. 2016. „Europa und die Philosophie: keine zufäl-lige Begegnung“. [w:] Ambo Europa eine Seele geben, Jahrbuch der Hochschule Heiligenkreutz, I. Jahrgang.
• Bello, A. A. 2010. Edith Steins theortischer Beitrag zu einem neuen Europa, [w:] Europa und seine Anderen, Emanuel Levinas, Edith Stein, Józef Tischner, hrsg. H. B. Gerl – Falkovitz, R. Kaufmann und H. R. Sepp, Thelem.
• Dłubacz, W. 1989. „Polska na rozdrożu” [w:] Człowiek w Kulturze. nr 13.
• Dłubacz, W. 1997. „Postać i myśl św. Tomasza z Akwinu” [w:] Człowiek w Kulturze, nr 9.
• Engels, D. 2014. Auf dem Weg ins Imperium. Die Krise der europäischen Union und der Untergang der römi-schen Republik. Historische Parallen, Europa Verlag, Ber-lin/München.
• Habermas, J., Ratzinger, J. 2005. Dialektik der Säkularisie-rung. Über Vernunft und Religion, Herder Verlag, Frei-burg.
• Husserl, E. 1934. Ms. Trans. A VII 14, Struktur der Erfahrungswelt. Episteme und Doxa. Bekanntheit und Fremde, Leuven Husserl – Archiv, s. 5, April.
• Husserl, E. 1973. Zur Phänomenologie der Intersubiektivi-tät, Texte aus dem Nachlas Zweiter Teil: 1921:1928, hrsg. Von Iso Kern, Den Haag.
• Kiereś, H. 2014. „Uwagi w sprawie kryterium oceny kultury – w związku z tzw. multikulturalizmem”. [w:] Człowiek w Kulturze, nr 24.
• Krąpiec, M. A. 1996. Wprowadzenie do filozofii, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin.
• Krąpiec, M. A. 2000. „Nieprzemijająca nowość chrześcijań-stwa” [w:] Człowiek w kulturze, nr 23.
• Schneider, H. 2016. „Ein Endspiel für Europas sterbliche Seele?“ [w:] Ambo Europa eine Seele geben, Jahrbuch der Hochschule Heiligenkreuz, I. Jahrgang.
• Raschke, R. 2010. Edith Stein ander(e)s sehen, [w:] Europa und seine Anderen, Emanuel Levinas, Edith Stein, Józef Tischner, hrsg. H. B. Gerl – Falkovitz, R. Kaufmann und H. R. Sepp, Thelem.
• Spaemann, R. 2006. „Czym jest etyka filozoficzna?” [w:] Granice, przełożył J. Merecki, Warszawa: Oficyna Nau-kowa.
• Stein, E. 2004. Der Aufbau der menschlichen Person, Her-der, Freiburg – Basel – Wien.
• Stępień, A. B. 1995. Wstęp do filozofii. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Wroczyński, K. 1994. „O dobry i rozumny porządek prawny.”, [w:] U źródeł tożsamości kultury europejskiej, Lublin: red. T. Rakowski.