Pułapka gentryfikacji? Związki „uszlachetniania” przestrzeni z programami rewitalizacji polskich miast

• Authors: Łukasz Drozda

Title variants

EN

A gentrification trap? The relations between „enriching” space and municipal revitalization programmes in Polish cities

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Zinstytucjonalizowany proces rewitalizacji to ważne narzędzie spółczesnej polskiej polityki publicznej. Realizowane w jego ramach programy wedle deklaracji władz samorządowych mają na celu wsparcie rozwoju tak zwanych obszarów zdegradowanych oraz walkę z wykluczeniem społecznym ich mieszkańców. Jak pokazuje jednak analiza gminnych programów rewitalizacji (GPR) uchwalonych w największych miastach, zaplanowana rewitalizacja często prowadzi raczej do inspirowania gentryfikacji przestrzeni zurbanizowanej, a tym samym sprzyja nie inkluzji, a segregacji społecznej. Celem artykułu jest wskazanie związków między rewitalizacją i gentryfikacją na podstawie analizy treści i założeń programów miejskiej odnowy. W opracowaniu wykorzystano literaturę przedmiotu oraz wybrane GPR.

EN

The institutionalized revitalization process is an important tool of contemporary Polish public policy. According to the declarations of local authorities, its programmes are designed to support the development of so-called degraded spaces and the effort against social exclusion of their inhabitants. However, as the analysis of municipal revitalization programmes (GPR) in the biggest cities reveals, planned revitalization leads to gentrification of a urbanized area and is therefore more conducive to segregation than to social inclusion. This paper discusses the relationships between revitalization and gentrification on the basis of the content and assumptions of urban regeneration programmes. It is based on the literature and on selected GPRs.

Keywords

PL

rewitalizacja; odnowa miejska; gminny program rewitalizacji; gentryfikacja; „uszlachetnianie” przestrzeni; przestrzeń zurbanizowana

EN

revitalization; urban renewal; municipal revitalization programme; gentrification; “enriching” space; urban area

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2017
• Issue: 4(70)
• Pages: 5-22

Contributors

author

Łukasz Drozda

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

References

• Bailey N., Robertson D., 1997, „Housing renewal, urban policy and gentrification”, Urban Studies, t. 34, nr 4, s. 561–569.
• Błędowski P., 2014, „Polityka społeczna jako specjalność nauk o polityce publicznej – próba charakterystyki”, Studia z Polityki Publicznej, nr 3(3), s. 9–23.
• Bourdieu P., 1986, „The forms of capital”, w: J. Richardson (red.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, New York: Greenwood.
• Drozda Ł., 2017, Uszlachetniając przestrzeń. Jak działa gentryfikacja i jak się ją mierzy, Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
• Frątczak-Müller J., 2017, „Bottom-up – duński model rewitalizacji partycypacyjnej”, w: D. Bazuń, M. Kwiatkowski (red.), Rewitalizacja. Podejście partycypacyjne, Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Glass R., 2010, „Aspects of change”, w: J. Brown-Saracino (red.), The Gentrification Debates, New York: Routledge.
• Grzeszczak J., 2010, Gentryfikacja osadnictwa. Charakterystyka, rozwój koncepcji badawczej i przegląd wyjaśnień, Warszawa: Polska Akademia Nauk – Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego.
• Holm A., Marcińczak S., Ogrodowczyk A., 2015, „New-build gentrification in the post-socialist city: Łódź and Leipzig two decades after socialism”, Geografie, t. 120, nr 2, s. 164–187.
• Jadach-Sepioło A., 2009, „Gentryfikacja w kontekście rewitalizacji”, w: A. Zborowski (red.), Demograficzne i społeczne uwarunkowania rewitalizacji miast w Polsce, Kraków: Instytut Rozwoju Miast.
• Kaźmierczak B., Pazder D., 2012, „Rewitalizacja poznańskiej Śródki – aspekt przestrzenny”, Czasopismo Techniczne, R. 109, z. 3-A, s. 55–62.
• Krajowa Polityka Miejska 2023, 2015, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju.
• Ley D., 1981, „Inner city revitalisation in Canada: A Vancouver case study”, Canadian Geographer, t. 25, nr 2, s. 124–148.
• Ley D., 1986, „Alternative explanations for inner-city gentrification: A Canadian assessment”, Annals of the Association of American Geographers, t. 76, nr 4, s. 521–535.
• Nagy E., Timár J., 2012, „Urban restructuring in the grip of capital and politics: Gentrification in East-Central Europe”, w: T. Csapó, A. Balogh (red.), Development of the Settlement Network in the Central European Countries: Past, Present, and Future, Heildelberg: Springer.
• Nowak M., 2013, „Niezrealizowana rewitalizacja jako niedoskonała gentryfikacja. Analiza procesu ożywiania poznańskiej Śródki”, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, t. 75, z. 3, s. 229–249.
• Palicki S., 2011, „Dane i interpretacje ekonomiczne”, w: B. Kaźmierczak, M. Nowak, S. Palicki, D. Pazder (red.), Oceny rewitalizacji. Studium zmian na poznańskiej Śródce, Poznań: Wydawnictwo Wydziału Nauk Społecznych UAM.
• Philips M., 1993, „Rural gentrification and the processes of class colonisation”, Journal of Rural Studies, t. 9, nr 2, s. 123–140.
• Przywojska J., 2016, „Polityka społeczna miasta”, w: A. Nowakowska, Z. Przygodzki, A. Rzeńca (red.), EkoMiasto#Społeczeństwo. Zrównoważony, inteligentny i partycypacyjny rozwój miasta, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Smith N., 1979, „Toward a theory of gentrification: A back to the city movement by capital, not people”, Journal of the American Planning Association, t. 45, nr 4, s. 538–548.
• Smith N., 1996, The New Urban Frontier: Gentrification and the Revanchist City, London: Routledge.
• Smith N., 2010, „Globalizm, nowa urbanistyka: gentryfikacja jako globalna strategia urbanistyczna”, Przegląd Anarchistyczny, nr 11, s. 41–60.
• Suchodolska M., 2017, Rewitalizacja: nowa narracja. Takiego znaczenia to słowo jeszcze nie miało, http://bit.ly/2sznqmS (dostęp: 27.05.2017).
• Ustawa z 9 października 2015 r. o rewitalizacji, tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1023 ze zm. Woźnicki J., 2012, „Nowa dyscyplina – «nauki o polityce publicznej» usytuowana w dziedzinie nauk społecznych”, Nauka, nr 1, s. 133–151.

Identifiers

DOI

10.7366/1509499547001