Prawo naturalne jako fundament moralności libertariańskiej

• Authors: Jasiński Karol

Title variants

EN

Natural Law as the Foundation of Libertarian Morality

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor podjął próbę zarysowania relacji między moralnością libertariańską a określoną koncepcją prawa naturalnego. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej zwraca się uwagę na moralne założenia libertarianizmu, które mają swoje źródło w prawie naturalnym, i związane z tym konsekwencje. Wspomniano także o różnicy między konserwatywną a postępową wersją libertarianizmu. Druga część omawia dwie koncepcje prawa naturalnego: tradycyjną i współczesną. Pierwsza oparta jest na filozofii arystotelesowsko-tomistycznej, a druga na ideach zaczerpniętych z oświeceniowych szkół prawa naturalnego. Wydaje się, że oba pojęcia znajdują wyraz w dwóch różnych wersjach moralności libertariańskiej: konserwatywnej i postępowej.

EN

The author of the article attempted to outline the problem of the relationship between libertarian morality and a specified concept of natural law. The article consists of two parts. The first one draws attention to the moral assumptions of libertarianism, which have their source in natural law and the associated consequences. The difference between a conservative and progressive version of libertarianism was also mentioned. The second part discusses two concepts of natural law: traditional and contemporary. The first one is based on Aristotelian-Thomist philosophy, while the second one refers to ideas taken from Enlightenment schools of natural law. It seems that both concepts find expression in two different versions of libertarian morality: conservative and progressive.

Keywords

PL

libertarianizm; moralność; prawo naturalne; Tomasz z Akwinu; Oświecenie

EN

libertarianism; morality; natural law; Thomas Aquinas; Enlightenment

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2020
• Issue: 2
• Pages: 230-245

Dates

published

2020-12-31

Contributors

author

Jasiński Karol

References

• Bartyzel J., 2004, W gąszczu liberalizmów. Próba periodyzacji i klasyfikacji, Fundacja Servire Veritati, Instytut Edukacji Narodowej, Lublin.
• Boaz D., 2005, Libertarianizm, tłum. Juruś D., Zysk i S-ka, Poznań.
• Harvey D., 2008, Neoliberalizm. Historia katastrofy, tłum. Listwan J.P., Książka i Prasa, Warszawa.
• Hoppe H.H., 2006, Demokracja – bóg, który zawiódł, tłum. Falkowski W. i Jabłecki J., Fijorr Publishing, Warszawa.
• Juruś D., 2014, Libertarny radykalizm, Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna, nr 1, s. 45-58.
• Krąpiec M.A., 1975, Człowiek i prawo naturalne, KUL, Lublin.
• Merecki J., 2011, Spór o prawo naturalne. Analiza modelu argumentacji etycznej Josefa Fuchsa, KUL, Lublin.
• Miklaszewska J., 1994, Libertariańskie koncepcje wolności i własności, UJ, Kraków.
• Miklaszewska J., 2001, Filozofia a ekonomia. W kręgu teorii publicznego wyboru, UJ, Kraków.
• Piechowiak M., 1999, Filozofia praw człowieka. Prawa człowieka w świetle ich międzynarodowej ochrony, KUL, Lublin.
• Rand A., 2000, Cnota egoizmu. Nowa koncepcja egoizmu, tłum. Łoziński J., Zysk i S-ka, Poznań.
• Rau Z., 2000, Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX wieku, Aletheia, Warszawa.
• Rosłoński I., 2012, Libertarianizm wobec wybranych praw i kategorii aksjologicznych, Wrocławskie Studia Politologiczne, nr 13, s. 167-185.
• Sepczyńska D., 2012, „Libertariański”, „libertarianin”, „libertarianizm”. Wczesna historia pojęć w Stanach Zjednoczonych, w: Michalczenia J. i Sobiela A. (red.), Oblicza anarchizmu i libertarianizmu w filozofii i polityce, UWM, Olsztyn, s. 139-160.
• Sepczyńska D., 2013, Libertarianizm. Mało znane dzieje pojęcia zakończone próbą definicji, UWM, Olsztyn.
• Smoliński M., 2008, Agoryzm. Libertarianizm o lewicowym obliczu?, w: Sadowski M., Szymaniec P. i Bojek E. (red.), Wrocławskie Studia Erazmiańskie. Zeszyty studenckie, UWr, Wrocław, s. 66-78.
• Sobiela A., 2012, Libertarianizm jako próba odnowy konserwatyzmu i projekt rewolucji społecznej. Refleksje nad książką Hansa-Hermanna Hoppego „Demokracja – bóg, który zawiódł”, w: Michalczenia J., Sobiela A. (red.), Oblicza anarchizmu i libertarianizmu w filozofii i polityce, UWM, Olsztyn, s. 161-180.
• Sobiela A., 2012, Zbawieni lub niezbawieni będziemy indywidualnie, a nie zbiorowo. Dyskusja z Adrianem Niklem o libertarianizmie chrześcijańskim, „sojuszu ekstremów”, narkotykach i ekologii, w: Michalczenia
• J., Sobiela A. (red.), Oblicza anarchizmu i libertarianizmu w filozofii i polityce, UWM, Olsztyn, s. 201-226.
• Staśkiewicz H., 2015, Rozumienie libertarianizmu, Analiza i Egzystencja, nr 30, s. 109-126.
• Styczeń T., 2013, Filozoficzna koncepcja prawa naturalnego, w: tenże, Objawiać osobę, KUL, Lublin, s. 197-224.
• Szahaj A., 2014, Kapitalizm drobnego druku, Książka i Prasa, Warszawa.
• Szostek A., 1990, Natura, rozum, wolność. Filozoficzna analiza koncepcji twórczego rozumu we współczesnej teologii moralnej, Fundacja Jana Pawła II, Rzym.
• Szostek A., 1998, Wokół godności, prawdy i miłości, KUL, Lublin.
• Ślipko T., 2002, Zarys etyki ogólnej, WAM, Kraków.
• Teluk T., 2009, Libertarianizm. Krytyka, Instytut Globalizacji, Gliwice-Warszawa.
• Wald B., 2006, Natura i prawo naturalne – perspektywa historyczna, tłum. Lekka-Kowalik A., w: Maryniarczyk A., Stępień K. i Gondek P. (red.), Substancja. Natura. Prawo naturalne, PTTA, Lublin, s. 60-83.

Identifiers

ISSN

1233-9717