Constitutional Right of Citizens to Know about the Activities of Public Authorities from the Perspective of Selected Aspects of the Protection of Classified Information

• Authors: Zapart Robert

Title variants

PL

Realizacja konstytucyjnego prawa obywateli do wiedzy o działalności organów władzy publicznej z perspektywy wybranych aspektów ochrony informacji niejawnych

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

The implementation of the constitutional right of citizens to obtain information about the activities of state authorities, in particular, in the sphere of state security, causes many problems resulting from the application of the Act on the Protection of Classified Information. The measures adopted in the Act, promoting the rights of the community at the expense of the rights of individuals, pose a risk of its instrumental use for political purposes. The reduction of the above-mentioned risk may be supported by a minor correction of the regulations in force, as postulated by the author of the article, which includes an increase in external supervision over the marking of materials containing information intended for protection, which does not undermine the grounds for restricting the transparency of public activities, permitted by the international law and by the Constitution of the Republic of Poland, and required from the perspective of public safety. The conclusion is that it is difficult to be optimistic about this area due to the observed reluctance of the ruling elites to voluntarily abandon the tools that give them an advantage in public communication.

PL

Realizacja konstytucyjnego prawa obywateli do uzyskiwania informacji o działalności organów państwa, szczególnie w sferze jego bezpieczeństwa, nastręcza wiele problemów będących następstwem obowiązywania Ustawy o ochronie informacji niejawnych. Przyjęte w niej rozwiązania, promując prawa wspólnoty kosztem praw jednostek, stwarzają ryzyko jej instrumentalnego wykorzystania w celach politycznym. Redukcji powyższego zagrożenia, może sprzyjać postulowana przez autora artykułu niewielka korekta obowiązujących w tym zakresie norm, obejmująca zwiększenie zewnętrznego nadzoru nad oznaczaniem materiałów z informacjami przewidzianymi do ochrony, która nie podważa jednocześnie podstaw, dopuszczalnych w prawie międzynarodowym i w Konstytucji Rzeczpospolitej, a wymaganych z perspektywy bezpieczeństwa państwa, ograniczeń jawności działalności publicznej. W konkluzji rozważań stwierdzono, że trudno w tym obszarze o optymistyczne prognozy, z uwagi na obserwowaną niechęć elit rządzących do dobrowolnego pozbycia się narzędzi gwarantujących im przewagę w komunikowaniu publicznym.

Keywords

EN

Constitution; civil rights; politics; limitation of public transparency; classified information; state security

PL

konstytucja; prawa obywatelskie; polityka; ograniczenie jawności publicznej; informacje niejawne; bezpieczeństwo państwa

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2020
• Issue: 6 (58)
• Pages: 633-642

Dates

published

2020-12-31

Contributors

author

Zapart Robert

• University of Rzeszów

References

• Cieślak Z., Aksjologiczne podstawy jawności. Perspektywa etyki politycznej, [in:] Jawność i jej ograniczenia, vol. II, ed. G. Szpor, Podstawy aksjologiczne, ed. Z. Cieślak, Warsaw 2013.
• Dylus A., Aksjologiczne podstawy jawności i jej ograniczenia. Perspektywa etyki politycznej, [in:] Jawność i jej ograniczenia, ed. G. Szpor, vol. II, Podstawy aksjologiczne, ed. Z. Cieślak, Warsaw 2013.
• Hoc S., Ustawa o ochronie informacji niejawnych. Komentarz, Warsaw 2010.
• Lipowicz I., Konstytucyjne prawo do informacji a wolność jednostek, [in:] Wolność informacji i jej granice, ed. G. Szpor, Katowice 1997.
• Maj M., Teoretyczne aspekty racji stanu, [in:] Racja stanu, historia, teoria, współczesność, ed. E. Olszewski, Lublin 1989.
• Marszałek-Kawa J., Plecka D., Dictionary of Political Knowledge, Toruń 2019.
• Pruszyński P., Ochrona informacji niejawnych trwałym elementem w budowaniu bezpieczeństwa państwa, [in:] Ochrona informacji niejawnych w zapewnieniu bezpieczeństwa narodowego. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, ed. J. Sobczak, Katowice 2014.
• Rzegocki A., Racja stanu a polska tradycja myślenia o polityce, Krakow 2008.
• Smykła A., Zmiany w przepisach dotyczących ogólnych zasad systemu oraz klasyfikowania informacji niejawnych, Ochrona informacji niejawnych. Poradnik praktyczny dla osób i instytucji przetwarzających informacje niejawne, ed. Z. Nawrocki, Emów 2011.
• Stankowska I., Ustawa o ochronie informacji niejawnych, Warsaw 2014.
• Topolewski S., System ochrony informacji niejawnych, [in:] Ochrona informacji niejawnych. Teoria i praktyka, eds. M. Kubiak, S. Topolewski, Siedlce 2013.
• Zalewski S., Bezpieczeństwo polityczne. Zarys problematyki, Siedlce 2013.
• Zalewski S., Dylematy ochrony informacji niejawnych, Katowice 2009.
• Zapart R., Niebezpieczeństwo politycznego wykorzystania ustawodawstwa o ochronie informacji niejawnych, “Polityka i Społeczeństwo” 2019, No. 3(17).
• Zapart R., Polityka a ochrona informacji niejawnych. W poszukiwaniu nadrzędnych wartości w państwie w obliczu zewnętrznego zagrożenia, [in:] Informacje prawnie chronione-wybrane zagadnienia, ed. S. Topolewski, Siedlce 2019.
• Żarkowski P., Rola państwa w zapewnieniu bezpieczeństwa i ochrony informacji, [in:] Oblicza informacji niejawnych, eds. M. Kubiak, S. Topolewski, Siedlce-Warsaw 2015.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2020.06.52