Zmiana płci u dzieci jako wyzwanie dla prawa i społeczeństwa

• Authors: Kmieciak Błażej

Title variants

EN

Changing gender in children as a challenge to law and society

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Czy dziecko może zmienić płeć? Pytanie to może wywołać szok. Płeć jest przecież w sposób silny związana z rozwojem dziecka. Czy jednak wspomniany rozwój może być zaburzony? Podobne pytania stały się istotnym elementem dyskusji społecznej oraz prawnej, jaka miała miejsce w Polsce pod koniec 2015 r. W połowie października uchwalona została ustawa o uzgodnieniu płci. Dokument ten – wg jego twórców – miał w sposób kompleksowy rozwiązywać problemy i trudności, jakie doświadczają transseksualiści, w tym niepełnoletni transseksualiści. Temat zmiany płci u dzieci spotkał się z dużym zainteresowaniem. Zwolennicy ustawy zwracali uwagę, że dzieci powinny posiadać prawo do „zarządzania własną tożsamością”. Przeciwnicy omawianego dokumentu także powoływali się w swoich opiniach na ideę praw dziecka. Podkreślano, że „uzgadnianie płci dziecka” to działanie, które narusza jego godność. Ustawa o uzgodnieniu płci nie została wprowadzona do systemu polskiego prawa. Stała się ona jednak inspiracją do postawienia dwóch pytań: Czy w ostatnich latach pojawiły się nowe prawa dziecka? Czy walcząc o prawa dziecka – paradoksalnie – możemy naruszyć prawa dziecka?

EN

Can the child change his/her gender? This question can cause a shock. Sex is very strongly associated with the development of the child. Can this development be impaired? Similar questions have become an essential element of the social and legal discussion which took place in Poland at the end of 2015. In mid-October a gender agreement act was enacted. This document – according to its authors – was supposed, in a comprehensive manner, to solve problems and difficulties experienced by transsexuals, including underage transsexuals. The issue of sex change in children met with great interest. Proponents of the law pointed out that children should have the right to “manage their own identity.” Opponents of this document also cited in their opinions the idea of children’s rights. It was emphasized that “reconciliation of the sex of the child” is the action that violates his/her dignity. The gender agreement act has not been passed into the system of Polish law. However, it has become an inspiration to pose two questions: Have there been new rights of the child in the last years? Can we – paradoxically – during the fight for rights of the child violate these rights?

Keywords

PL

Prawa dziecka; transseksualizm; godność człowieka; prawo medyczne; tożsamość płciowa

EN

Rights of the child; transsexualism; human dignity; medical law; gender identity

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Family Forum
• Year: 2016
• Issue: 6
• Pages: 155-176

Contributors

author

Kmieciak Błażej

• Zakład Prawa Medycznego, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

References

• Brodziak A., Kłopotowski T., Biologiczne i środowiskowe uwarunkowania orientacji seksualnej, „Annales Academiae Medicae Silesiensis” 2013, 67, 256–267.
• Bilikiewicz A., Zaburzenia psychopatologiczne związane z zaburzeniami procesów fizjologicznych, w: A. Bilikiewicz (red.). Psychiatria – podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa 2006, 383–413.
• Boratyńska M., Ustawa o uzgodnieniu płci a przygody transseksualistów w próżni legislacyjnej, „Prawo i Medycyna” 2015, 3, 53–54.
• Chyrowicz B., Metody bioetyki, w: J. Różańska, W. Chańska (red.), Bioetyka, Warszawa 2013, 33–47.
• Dębińska M., Prawo, seksuologia a transpłciowość. Przemiany społeczno-kulturowych praktyk konstruowania płci w Polsce (1964–2012), Warszawa 2015.
• Earl B., Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2004.
• Filar M., Lekarskie prawo karne, Kraków 2000.
• Franke K., Obraz homoseksualności, biseksualności i transpłciowości w powszechnie dostępnych podręcznikach akademickich dla studentów psychologii, pedagogiki i resocjalizacji, w: A. Loewe (red), Raport o homo-, biseksualności i transpłciowości w polskich podręcznikach akademickich, Warszawa 2010, 7–13.
• Janusz B. i wsp., O potrzebie badań jakościowych w psychiatrii, „Psychiatria Polska” 2010, 11, 5–11.
• Juzwa J., Problematyka cywilnoprawna transseksualizmu w Polsce, w: A.M. Bielecki, B. Sasin (red.), Współczesne wyzwania prawa ochrony zdrowia, Warszawa 2013, 90–94.
• Kornas A., Transseksualizm, w: A. Muszala (red.), Encyklopedia bioetyki, Radom 2009, 637–644.
• Lipowicz I., List do Pana Krzysztofa Kwiatkowskiego, Ministra Sprawiedliwości, Warszawa 2011, 4.
• Kubiak R., Karnoprawna dopuszczalność zabiegów adaptacyjnych – stan obecny i proponowane regulacje, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Iuridica” 2015, 74, 83–104.
• Materiał: W Norwegii płeć będą mogły zmieniać siedmiolatki, TVN 24, źródło: http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/w-norwegii-plec-beda-mogly-zmieniac-siedmiolatki,554809.html (15.07.2016 r.).
• Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych, ICD 10, t. I, Warszawa 2012.
• Ostojska J., Sądowa zmiana płci, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2014, (niepublikowana praca doktorska).
• Piprek R.P., Zależne od płci różnice w budowie mózgu, „Kosmos” 2011, 3–4, 323–331.
• Projekt ustawy o uzgodnieniu płci, Kancelaria Sejmu RP, Warszawa 2015, Druk 1469.
• Pyziak-Szafnicka M., Rodzina w polskim systemie prawa, „Konferencja – Rodziny Decydują”, Urząd Miasta Łodzi, Łódź 2016, źródło https://www.youtube.com/watch?v=Ah_We35CxDg&feature=youtu.be (22.07.2016 r.).
• Półtawska W., Uczcie się kochać, Częstochowa 2015.
• Raport: Dlaczego nie trzeba bać się ustawy o uzgodnieniu płci?, Trans-Fuzja, Warszawa 2015.
• Sowińska-Przepiera E., Zasady badania ginekologicznego i oceny rozwoju somatyczno-płciowego dziewcząt, „Endokrynologia Pediatryczna” 2010, 9, 65–72.
• Soniewicka M., Społeczeństwo „ślepe na płeć”, w: J. Stelmach, B. Brożek, M. Soniewicka, W. Załuski (red.), Paradoksy bioetyki prawniczej, Warszawa 2010, 113–132.
• Sułek A., Ogród metodologii socjologicznej, Warszawa 2002.
• Ustawa z 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska (Dz.U. 2008 nr 220 poz. 1414).
• Ustawa z 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. 1997 nr 28 poz. 152).
• Ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553).
• Ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 2004 r. nr 162, poz. 1691).
• Urban M., Transseksualizm czy urojenia zmiany płci? Uniknąć błędnej diagnozy, „Psychiatria Polska” 2009, 6, 719–728.
• Witkowska K., Biegły w procesie karnym, „Prokuratura i Prawo” 2013, 1, 65–81.
• Wójcik K., Prezydent zawetował ustawę o uzgodnieniu płci, „Newsletter Bioetyczny” 2015, 18, 4–5.
• Zielińska E., Przegląd polskich regulacji prawnych w zakresie praw reprodukcyjnych, w: W. Nowicka (red.). Prawa reprodukcyjne w Polsce, Warszawa 2007, 13, 9–19.