Wspólnota dzieci i młodzieży Ruchu Focolari miejscem kształtowania umiejętności pokonywania trudności

• Authors: Mariola T. Kozubek

Title variants

EN

Children and Youth Community of the Focolare Movementas a Place Where the Abilities to Overcome Obstacles are Shaped

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Coraz bardziej obniżający się poziom kondycji psychicznej młodych pokoleń, zauważalny zwłaszcza w sytuacjach trudnych, konfliktowych i wymagających samodzielności w działaniu, jest istotnym wyzwaniem dla pedagogów i wychowawców. Wśród wielu programów ukazujących działania profilaktyczne w zakresie prewencji zaburzeń rozwoju dzieci i młodzieży, zwłaszcza w społecznej i emocjonalnej sferze funkcjonowania, warte uwagi są te, które dotyczą działań formacyjnych, podejmowanych we wspólnotach dzieci i młodzieży, powstałych w chrześcijaństwie na przełomie XX i XXI wieku. Do takich należy Ruch Focolari, zainicjowany w czasie drugiej wojny światowej przez młodą nauczycielkę Chiarę Lubich (1920-2008). Doświadczenie wspólnoty wychowawczej Ruchu dostarcza wartościowego materiału analitycznego. Hermeneutyka tego doświadczenia oraz wybranych tekstów i przemówień Lubich, skierowanych do dzieci i osób młodych, stanowi podstawowe źródło uczynionych tu analiz. Wynika z nich, że działania formacyjne w Ruchu są prowadzone na podstawie zwartego programu wspierania integralnego rozwoju osoby oraz jej życia dla innych, poprzez uczestnictwo we wspólnocie. Przyjęte w Ruchu założenia dotyczące transcendencji człowieka, relacji międzyosobowych oraz stosunku do świata, pozwalają ukazywać młodym ludziom pozytywną stronę wszelkich trudności życiowych. Jakkolwiek źródłem tych założeń jest charyzmat i doświadczenie natury religijnej, to jednak formacja w tych wspólnotach nie jest zawężona do spraw wiary (wychowania religijnego), lecz obejmuje wszystkie płaszczyzny życia młodego człowieka, i w tym sensie wspólnoty te jawią się jako miejsce kształtowania umiejętności do pokonywania tego, co w życiu trudne. Wychowawcze idee Lubich znajdują zastosowanie w różnych kulturach na całym świecie. Zostały też docenione przez znaczące środowiska kultury i nauki, czego wyrazem są między innymi: Nagroda Templetona, Nagroda UNESCO za Wychowanie dla pokoju, Nagroda Praw Człowieka – Rady Europy, a także 16 doktoratów honoris causa, w tym z pedagogiki na Uniwersytecie Ameryki w Waszyngtonie (2000). Przedstawiona refleksja może być przyczynkiem do dalszych analiz, jako że doświadczenie wychowawcze Lubich i jej myśl pedagogiczna w Polsce są mało znane.

EN

The psychological condition of young generations is getting poorer and poorer, which can be observed especially in difficult and conflict situations that require independent actions. This is a considerable challenge faced by teachers and educators. Looking at a range of programs involving measures aimed at preventing developmental disorders in children and young people, in particular concerning the social and emotional sphere of their functioning, it is worthwhile paying attention to those dealing with formative activities undertaken as part of Christian children and youth communities founded at the turn of the 20th and 21st century. One of them is the Focolare Movement, established during the second world war by a young teacher Chiara Lubich (1920-2008). Experiencing the educational community of the Movement is a source of valuable material for analyses. This experience, along with selected texts and speeches of Lubich addressed at children and young people and analyzed from a hermeneutic perspective, constitute the basic source of the present analyses. What follows from them is that formative actions within the Movement are conducted based on a coherent program that supports an integral development of a person as well as the idea of living for others through the participation in the community. The assumptions accepted by the Movement pertaining to transcendence of the human being, interpersonal relations, and the attitude to the world allow for demonstrating to young people that any life obstacle may have a positive side to it. Although the source of these assumptions are religious charisma and experience, such formation performed by the communities is not restricted to the faith-related issues only (i.e. religious education) but includes all areas of life of young people. Seen from this angle, communities seem to be a place for shaping the abilities to overcome life difficulties. The educational ideas of Lubich are applied in diverse cultures around the world. Also, they have been recognized by significant scientific and religious circles, which can be demonstrated by the following distinctions: the Templeton Prize, the UNESCO Prize for Peace Education, the Human Rights Prize awarded by the Council of Europe, as well as 16 honorary doctorate degrees, including an honorary doctorate in education studies awarded by the American University in Washington (2000). The author’s considerations may serve as a basis for further analyses, especially given that the educational experience and pedagogical ideas of Lubich are relatively unknown in Poland.

Keywords

PL

wychowanie do pokonywania trudności; wspólnota; Ruch Focolari; Chiara Lubich

EN

education to overcoming obstacles; community; Focolare Movement; Chiara Lubich

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Pedagogiczne
• Year: 2018
• Volume: 10(46)
• Issue: 3
• Pages: 59-75

Contributors

author

Mariola T. Kozubek

• Wydział Teologiczny, Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Baroni, M., Ricciardi, F. (2014). Genesi e significato del Progetto Mondo Unito. W: M. Baroni, F. Ricciardi (red.), Atlante della fraternità universale. Realizing fraternity. Dossier United World Project. Prima edizione (s. 15-30). Roma: Città Nuova.
• Benedykt XVI (2006). Przemówienie podczas spotkania z zakonnikami, zakonnicami, seminarzystami i przedstawicielami ruchów kościelnych, Jasna Góra, 26 maja 2006 r. L’Osservatore Romano, 6-7.
• Carella, N. (2014). Silvia prima di Chiara. La ricerca di una strada nuova. Roma: Città Nuova Editrice.
• Chmielewski, M. (2012). Duchowość Chiary Lubich i Ruchu Focolari. Duchowość w Polsce, 14, 249-259.
• Dyczewski, L. (2002). Więź między pokoleniami w rodzinie (s. 15-17). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Fondi, E.M., Zanzucchi, M. (2003). Un popolo nato dal Vangelo. Chiara Lubich e i focolari. Milano: San Paolo.
• Francesco (2017). In occasione del III Congresso Internazionale delle ‘Cattedre Scholas’. "Tra l'università e la scuola: costruire la pace attraverso la cultura dell'incontro". Università Ebraica di Gerusalemme, 2-5 luglio 2017. PDF, https://w2.vatican.va/content/francesco/it/messages/pont-messages/2017/documents/papa-francesco_20170705_videomessaggio-universita-ebraica.pdf
• Franciszek (2018). Orędzie na 33. Światowy Dzień Młodzieży, Watykan, 11 lutego, https://w2. vatican.va/content/francesco/pl/messages/youth/documents/papa-francesco_20180211_messaggiogio vani_2018.html
• Giovanni Paolo II (1984). Ai Membri del Movimento dei Focolari. Centro Internazionale “Mariapoli”. Rocca di Papa, Domenica, 19 agosto 1984. PDF. La Santa Sede: Libreria Editrice Vaticana. PDF. 2-4.
• Główny Urząd Statystyczny (2011). Departament Badań Demograficznych. Podstawowe informacje o rozwoju demograficznym Polski w latach 2000-2010 (s.10). Warszawa.
• Gmitrowicz, A. (1999). Społeczne i psychiatryczne uwarunkowania prób samobójczych u młodzieży. Postępy Psychiatrii i Neurologii, 8, 457-464.
• Grabowska, A., Knopp, K.A., Paź, E. (2015). Program treningu kompetencji społecznych dla dzieci pt. „Integracja – empatia – komunikacja”. Kwartalnik Naukowy, 1(21), 95-116.
• Ionata, P. (2003). W poszukiwaniu harmonii (s.155-156). Poznań: W Drodze.
• Italia, P. (2014). Per una cultura dell’unità. Il pensiero di Giuseppe Maria Zanghi. Rosollini: Impronta.
• Jegier, (2017). Trening umiejętności społecznych dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. W: A. Jeger, B. Szurowska (red.), Umiejętności społeczne dzieci. Kształtowanie rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci w normie rozwojowej i dzieci ze specjalnymi potrzebami (s. 38-49). Warszawa: Difin SA.
• Kornas-Biela, D. (2000). Rodzina: źródło życia i szkoła miłości. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Kostkiewicz, J. (2013). Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918-1939. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Kozubek, M. (2014). Wychowanie do wiary w rodzinie – propozycja duchowości jedności. Homo Dei 1, 23-36.
• Kozubek, M.T. (2014). Środowisko wychowawcze rodziny i Ruchu Focolari w doświadczeniu choroby błogosławionej Chiary Luce Badano. W: A. Bartoszek (red.), Cierpienie – tajemnica i wyzwanie (s. 142-160). Katowice: Emanuel.
• Kozubek, M.T. (2014). Wspólnototwórczy wymiar wychowania integralnego według pedagogii jedności. W: M.T. Kozubek (red.), Jaka rodzina, takie społeczeństwo (s. 276-296). Katowice: Księgarnia św. Jacka.
• Kozubek, M.T. (2016). Wychowanie do przebaczenia w pedagogii jedności. Paedagogia Christiana, 2, 38, 105-126.
• Krąpiec, M. (2003). Przedsłowie. W: D. Zalewski, Wychować człowieka szlachetnego (s. 5-6). Lublin: Fundacja Servire Veritati IEN.
• Lubich, Ch. (1986). Tylko jedno. Katowice: Księgarnia Św. Jacka.
• Lubich, Ch. (1988). Per una civiltà dell’unità. Convegno internazionale: Una cultura di pace per l’unità dei popoli. Castelgandolfo, 11-12 giugno 1988. Archiwum Ruchu Focolari (Rocca di Papa).
• Lubich, Ch. (1991). Ai Gen 3. 1971-75. Roma: Città Nuova Editrice.
• Lubich, Ch. (1994). Ai Gen 3. 1975-1980. Roma: Città Nuova Editrice.
• Lubich, Ch. (1997). Scritti spirituali (Vol. 1). Roma: Città Nuova Editrice.
• Lubich, Ch. (1998). Colloqui con i gen. Anni 1966/1969. Roma: Città Nuova Editrice.
• Lubich, Ch. (1998). La fondazione. W: Ch. Lubich, Colloqui con i gen. Anni 1966/1969 (s.7). Roma: Città Nuova Editrice.
• Lubich, Ch. (1998). Rivoluzione arcobaleno. W: Ch. Lubich, Colloqui con i gen. Anni 1966/69 (s. 60-61). Roma: Città Nuova Editrice.
• Lubich, Ch. (1999). Colloqui con i gen. Anni 1970/74. Roma: Città Nuova Editrice.
• Lubich, Ch. (1999). Messaggio ai giovani. 26 aprile 1999. PDF (s. 2). Archivio Centro Chiara Lubich: http://www.centrochiaralubich.org/it/documenti/audio/1955-messaggio-ai-giovani.html
• Lubich, Ch. (2002). Una cultura nuova per una nuova societa. Discorsi in occasione del conferimento di lauree honoris causa, congressi e convegni 1996-2001. Roma: Città Nuova Editrice.
• Lubich, Ch. (2004). Duchowość jedności nowa drogą (tł. zespół redakcyjny). Kraków: Fundacja Mariapoli.
• Lubich, Ch. (2005). Arte di amare. Roma: Città Nuova Editrice.
• Lubich, Ch. (2006). Ai Gen 3. 1981-1995. Roma: Città Nuova Editrice.
• Lubich, Ch. (2007). Charyzmat jedności i pedagogika. W: Ch. Lubich, Charyzmat jedności (s. 319-321). Kraków: Fundacja Mariapoli, Wydawnictwo M.
• Lubich, Ch. (2007). Charyzmat jedności i psychologia. W: Ch. Lubich, Charyzmat jedności (s. 322-326). Kraków: Fundacja Mariapoli, Wydawnictwo M.
• Lubich, Ch. (2007). Nowy styl życia chrześcijańskiego. W: Ch. Lubich, Charyzmat jedności (s. 45-49). Kraków: Fundacja Mariapoli, Wydawnictwo M.
• Lubich, Ch. (2007). Per una cultura di comunione. Nuova Umanità, XXIX (2007/4-5), 172-173, 455-461.
• Lubich, Ch. (2007). Przesłanie do Gen, Rocca di Papa, 5 stycznia 2007. Materiały nieopublikowane z Archiwum Ruchu Focolari w Polsce.
• Lubich, Ch. Giordani, I. (2007). Erano tempi di guerra. Agli albori dell’Ideale dell’unità. Roma: Città Nuova Editrice.
• Magister, S. (2016). “Scholas Occurrentes”: Francis’s Pedagogical Revolution. Roma: L’Esperesso.
• Młodzież dla Zjednoczonego Świata (2015). Apel. PDF.
• http://www.unitedworldproject.org/en/download/polskie-polish/96-apel-uwp-2015/file.html.
• Nowak, M. (1993). Główne nurty współczesnej filozofii wychowania. Kultura i Edukacja, 2 (4), 5-10.
• Nowak, W.M. (2010). Wspólnoty, wzory osobowe, postacie. W: M. Żardecka-Nowak, P. Paczkowski (red.), Wspólnota i wspólnotowość w filozofii dawnej i współczesnej (s. 23-43). Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski.
• Olbrycht, K. (2012). Wychowanie w rodzinie, jako wychowanie do wartości domu. W: M.T. Kozubek (red.), Dom, w którym rodzi się wspólnota. Rodzina, społeczeństwo, Kościół (s. 55-69). Katowice: Księgarnia św. Jacka.
• Ożóg, T. (2012). Wychowanie chrześcijańskie w kościelnych ruchach religijnych. W: A. Rynio (red.), Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością (s. 953-962). Lublin: TN KUL.
• Paolo VI (1999). Al Congresso dei gen durante l’udienza generale del 12 luglio 1972. W: Ch. Lubich, Colloqui con i gen. Anni 1970/1974 (s. 146). Roma: Città Nuova Editrice.
• Paolo VI al Movimento dei Focolari (1978). Movimento Focolari. Roma: Città Nuova Editrice.
• Perzyński, A. (1997). O naturze i posłannictwie ruchów kościelnych. Uwagi na marginesie nauczania Jana Pawła II. Łódzkie Studia Teologiczne, 6, 341-353.
• Rembierz, M. (1998). Egzystencjalne i aksjologiczne doświadczenie domu rodzinnego. W: L. Dyczewski, D. Wadowski (red.), Kultura dnia codziennego i świątecznego w rodzinie (s. 41-57). Lublin: RW KUL.
• Sobór Watykański II (2002). Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym ‘Gaudium et spes’. W: Sobór Watykański II, Konstytucje, Dekrety, Deklaracje (s. 543-544). Poznań: Pallottinum.
• Światowa Organizacja Zdrowia. Polskie Towarzystwo Suicydologiczne (2003). Zapobieganie samobójstwom. Poradnik dla nauczycieli i innych pracowników szkoły (tł. B. Mroziak) (s.4). Genewa–Warszawa.
• Torno, A. (2013). Chiara Lubich. Życie i dzieło (tł. K. Kozak). Poznań: Drukarnia i Księgarnia Św. Wojciecha, Warszawa: Fundacja Mariapoli.
• Vanderbroek, G., Camozzi, M. (2005). Il dado dell’amore. Con i bambini alla scoperta della vita con Dio. Roma: Città Nuova Editrice.
• Vlk, M. (2004). Przedmowa. W: Ch. Lubich, Duchowość jedności nową drogą (s. 7). Kraków: Fundacja Mariapoli.
• Zani, A.V. (2017). Presentación. W: C. Rossa, V. Carlevalis Colonetti (red.), Custodiar la infancia (s. 5-8). Buenos Aires: Ciudad Nueva.
• Zimmermann, M., Arakaki, M. (2002). African Cafè in Giappone. Mariapoli, 12, 28-29.

Identifiers

DOI

10.18290/rped.2018.10.3-4