Podobieństwo wstrząsów podażowych i popytowych w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej

• Authors: Beck Krzysztof , Janus Jakub

Title variants

EN

Similarity of Supply and Demand Shocks between Poland and Other EU Countries

EN

Сходство шоков спроса и предложения в Польше и в других странах Евросоюза

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ocena współzmienności i natężenia wstrząsów podażowych i popytowych występujących w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej (UE), a także określenie charakteru towarzyszących im procesów dostosowawczych. Podstawę analizy stanowi dwuczynnikowy strukturalny model wektorowej autoregresji (SVAR) z długookresowymi restrykcjami wynikającymi z agregatowego modelu podaży i popytu. Wykorzystując kwartalne szeregi czasowe PKB i cen dla 23 krajów UE za lata 1995–2013, określono przebieg nieobserwowalnych wstrząsów podażowych (trwałych) i popytowych (przejściowych). Analiza współzmienności ujawniła, że pomiędzy Polską i krajami UE istnieją silne dodatnie korelacje wstrząsów podażowych, tymczasem wstrząsy popytowe są istotnie zróżnicowane w poszczególnych krajach. Badanie dynamiczne nie wykazało istotnych tendencji wzrostu lub spadku współczynników korelacji, z wyjątkiem okresu kryzysu (lata 2007–2010). Ocena natężenia wstrząsów gospodarczych wskazuje, że Polska doświadczała stosunkowo silnych zaburzeń podażowych i popytowych, znacznie silniejszych niż te występujące w głównych państwach Unii Gospodarczej i Walutowej. Łączna analiza współzmienności i siły wstrząsów prowadzi do wniosku, że kraje o wysokiej korelacji wstrząsów popytowych z Polską wykazują także przeciętnie mniejsze różnice w ich natężeniu względem polskiej gospodarki. Na tle pozostałych państw UE Polska (podobnie jak np. Czechy, Słowacja i Słowenia) cechowała się stosunkowo szybkimi dostosowaniami po wystąpieniu wstrząsów gospodarczych.

EN

The aim of this paper is to assess the correlation and relative magnitude of supply and demand shocks between Poland and other European Union (EU) countries, as well as to evaluate adjustments to economic shocks in these economies. The analysis is based on a bivariate structural vector autoregression (SVAR) with long-run restrictions derived from the aggregate demand-aggregate supply model. Using quarterly data on GDP and prices for 23 EU countries from 1995 to 2013, the authors have identifi ed the underlying supply (permanent) and demand (temporary) shocks. The correlation of economic shocks varies strongly across countries but regarding Poland and any given EU country it is signifi cantly higher for supply shocks and more idiosyncratic for demand ones. In a dynamic analysis, no apparent patterns were seen concerning increase or decrease in correlation coeffi cients except for the period of the crisis (2007–2010). The magnitude of supply and demand disturbances in Polish economy was substantially larger than in the core EMU countries. Joint analysis of correlation and size of shocks leads to the conclusion that countries highly correlated with Poland in terms of demand shocks tend also to experience shocks of similar magnitude. Among other EU economies, Poland (as well as e.g. Czech Republic, Slovak Republic, and Slovenia) revealed comparatively fast adjustment to economic shocks.

RU

Целью статьи является оценка взаимно обусловленной изменчивости и интенсивности шоков спроса и предложения, имеющих место в Польше и в других странах Евросоюза (ЕС), а также определение характера сопровождающих их процессов адаптации. Ос- новой анализа является двухфакторная структурная модель векторной авторегрессии (SVAR) с длинными периодами рестрикции, вытекающими из агрегатной модели пред- ложения и спроса. Используя квартальные временные ряды ВВП и цен для 23 стран ЕС с 1995 по 2013 гг., был определен ход ненаблюдаемых шоков предложения (постоянных) и спроса (временных). Анализ корреляций выявил, что между Польшей и странами ЕС существуют сильные положительные корреляции шоков предложения, но шоки спроса существенным образом дифференцированы по отдельным странам. Динамическое ис- следование не выявило существенных тенденций роста или понижения коэффициентов корреляции, за исключением периода кризиса 2007- 2010 гг. Оценка интенсивности эко- номических шоков указывает, что Польша испытала относительно сильные шоки пред- ложения и спроса, значительно сильнее, чем те, которые имели место в главных государ- ствах Экономического и Валютного союза. Совокупный анализ взаимно обусловленной изменчивости и силы шоков приводит к выводу, что страны с высокой корреляцией шоков спроса с такими же шоками в Польше, показывают также меньшие различия в их интенсивности по отношению к польской экономике. На фоне остальных государств ЕС, Польша так же, как например Чехия, Словакия и Словения, характеризовалась от- носительно быстрыми процессами адаптации к экономическим шокам.

Keywords

EN

optimum currency area; economic shocks; EMU enlargement; structural VAR

• Publisher: Komitet Nauk Ekonomicznych PAN, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
• Journal: Ekonomista
• Year: 2016
• Issue: 1
• Pages: 112-140

Contributors

author

Beck Krzysztof

• Mgr Krzysztof Beck – Katedra Ekonomii, Uczelnia Łazarskiego w Warszawie

author

Janus Jakub

• Mgr Jakub Janus – Katedra Makroekonomii, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

References

• Adamowicz E., Dudek S., Pachucki D., Walczyk K., Synchronizacja cyklu koniunkturalnego polskiej gospodarki z krajami strefy euro w kontekście struktury tych gospodarek, IRG SGH, Warszawa 2008.
• Arfa N.B., Analysis of Shocks Affecting Europe: EMU and some Central and Eastern Acceding Countries, „Panoeconomicus” 2009, nr 1.
• Artis M., Marcellino M., Proietti T., Characterizing the Business Cycles for Accession Countries, „CEPR Discussion Papers” 2004, nr 4457.
• Babetski J., EU Enlargement and Endogeneity of OCA Criteria: Evidence from the CEECs, „Czech National Bank Research Department Working Papers” 2004, nr 2.
• Barro R.J., Gordon D.B., Rules, Discretion and Reputation in a Model of Monetary Policy, „Journal of Monetary Economics” 1983, nr 12.
• Baxter M., Kouparitsas M., Determinants of Business Cycle Comovement: A Robust Analysis, „Journal of Monetary Economics” 2005, nr 52(1).
• Bayoumi T., Eicheengreen B., Ever Closer to Heaven? An Optimum-currency-area Index for European Countries, „European Economic Review” 1997, nr 41(3–5).
• Bayoumi T., Eichengreen B., Shocking Aspects of European Monetary Integration, w: Adjustment and Growth in the European Monetary Union, red. F. Torres, F. Giavazzi, Cambridge University Press, Cambridge 1993.
• Beck K., Akcesja Polski do strefy euro w świetle teorii optymalnych obszarów walutowych – weryfikacja empiryczna, w: Kontrowersje wokół akcesji Polski do Unii Gospodarczej i Walutowej, red. S. Lis, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2011.
• Beck K., Możdżeń M., Instytucjonalne przyczyny kryzysu w Stanach Zjednoczonych, w: Wyzwania polityki ekonomicznej w warunkach światowego kryzysu fi nansowego i gospodarczego, red. A. Prusek, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2011.
• Benigno P., New-Keynesian Economics: an AS-AD View, „NBER Working Papers” 2009, nr 14824.
• Blanchard O., Makroekonomia, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011.
• Blanchard O., Quah D., The Dynamic Effects of Aggregate Supply and Demand Disturbances, „The American Economic Review” 1989, nr 79(4).
• Bordo M., Helbling T., International Business Cycle Synchronization In Historical Perspestive, „NBER Working Papers” 2011, nr 16103.
• Borowski J., Podatność Polski na szoki asymetryczne a akcesja do Unii Gospodarczej i Walutowej, „Bank i Kredyt” 2001, nr 33(11–12).
• Böwer U., Guillemineau C., Determinants of Business Cycles Synchronization Across Euro Area Countries, „ECB Working Papers” 2006, nr 587.
• Bräuninger D., Majowski C., Labor Mobility in the Euro Area, „Deutsche Bank EU Monitor” 2011, nr 85.
• Broyer S. Caffet J.C., Martin V.D., Low Labor Mobility in More than Ever an Obstacle to Euro-zone Cohesion, „Flash Economics Economic Research” 2011, nr 24.
• Bruzda J., Business Cycle Synchronization According to Wavelets – the case of Poland and the Euro Zone Member Countries, „Bank i Kredyt” 2011, nr 42(3).
• Calvo G., Staggered Prices in a Utility-Maximizing Framework, „Journal of Monetary Economics” 1983, nr 12(3).
• de Grauwe P., Mongelli F.P., Endogeneities of Optimum Currency Areas. What Brings Countries Sharing a Single Currency Closer Together?, „ECB Working Paper” 2005, nr 468.
• Dees S., Zorell N., Business Cycle Synchronization: Disentangling Trade and Financial Linkages, „ECB Working Paper Series” 2011, nr 1322.
• Dumitru I., Dumitru I., Similarity of Supply and Demand Shocks between the New Member States and the Euro Zone. The Case of Romania, „Romanian Journal of Economic Forecasting” 2011, nr 1(1).
• Eichengreen B., Is Europe an Optimum Currency Area?, „NBER Working Papers” 1991, nr 3579.
• Frankel J., Rose A., The Endogeneity of the Optimum Currency Area Criteria, „NBER Working Papers” 1996, nr 5700.
• Frankel M., Nickel C., How Symmetric are the Shocks and Shock Adjustment Dynamics between the Euro Area and Central and Eastern Europe?, „IMF Working Papers” 2002, nr 222.
• Friedman M., The Case for Flexible Exchange Rates, w: Idem, Essays in Positive Economics, The University of Chicago Press, Chicago 1953.
• Hallwood C.P., MacDonald R., International Money and Finance, Blackwell Publishing, Oxford 2000.
• Heinz F., Rusinova D., How Flexible are Real Wages in EU Countries? A Panel Investigation, „EBC Working Papers” 2011, nr 1360.
• Horvath R., Komarek L., Optimum Currency Area Theory: an Approach for Thinking about Monetary Integration, „Warwick Economic Research Papers” 2002, nr 647.
• Imbs J., Trade, Finance, Specialization, and Synchronization, „Review of Economics and Statistics” 2004, nr 86(3).
• Imbs J., Wacziarg R., Stages of Diversifi cation, „American Economic Review” 2003, nr 93(1).
• Kenen P., The Theory of Optimum Currency Areas: An Eclectic View, w: Monetary Problems in the International Economy, red. R. Mundell, A. Swoboda, University of Chicago Press, Chicago 1969.
• Koren M., Tenreyro S., Volatility and Development, „Quarterly Journal of Economics” 2007, nr 122(1).
• Krugman P., Lessons of Massachusetts for EMU, w: Adjustment and growth in the European Monetary Union, red. F. Torres, F. Giavazzi, Cambridge University Press, Cambridge 1993.
• Kwiatkowski D., Phillips P., Schmidt P., Shin Y., Testing the Null Hypothesis of Stationarity against the Alternative of a Unit Root, „Journal of Econometrics” 1992, nr 54(1–3).
• Leamer E., Leonard H., Reporting the Fragility of Regression Estimates, „The Review of Economics and Statistics” 1981, nr 65(2).
• Lee G., Azali M., The Endogenity of The Optimum Currency Area Criteria in East Asia, „Monasch Discussion Papers” 2009, nr 15.
• Lehwald S., Has the Euro Changed Business Cycle Synchronization? Evidence from the Core and the Periphery, „IFO Working Papers” 2012, nr 122.
• Lippi M., Reichlin L., The Dynamic Effects of Aggregate Supply and Demand Disturbances: Comment, „American Economic Review” 1993, nr 83(3).
• Matkowski Z., Próchniak M., Zbieżność rozwoju gospodarczego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i w stosunku do Unii Europejskiej, „Ekonomista” 2005, nr 3.
• Matkowski Z., Próchniak M., Zbieżność poziomów dochodu i wahań cyklicznych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej w stosunku do Unii Europejskiej, w: Wzrost gospodarczy w krajach transformacji: konwergencja czy dywergencja?, red. R. Rapacki, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2009a.
• Matkowski Z., Próchniak M., Zbieżność rozwoju gospodarczego Polski i innych krajów Europy Środkowowschodniej w stosunku do Unii Europejskiej, „Zarządzanie Ryzykiem” 2009b, nr 30.
• McKinnon R., Optimum Currency Areas, „American Economic Review” 1963, nr 53(1).
• McKinnon R., Optimum Currency Areas and European Experience, Stanford University Press, Stanford 2001.
• Meade J., The Balance-of-Payments Problems of a European Free-Trade Area, „The Economic Journal” 1957, nr 67(267).
• Mongelli F.P., „New” Views on the Optimum Currency Area Theory: What is EMU Telling Us?, „European Central Bank Working Papers” 2002, nr 138.
• Mundell R., A Theory of Optimum Currency Areas, „American Economic Review” 1961, nr 51(1).
• Mundell R., Uncommon Arguments for Common Currencies, w: Johnson H.G., Swoboda A.K., The Economics of Common Currencies, Allen and Unwin, London 1973a.
• Mundell R., A Plan for a European Currency, w: Johnson H.G., Swoboda A.K., The Economics of Common Currencies, Allen and Unwin, London 1973b.
• Nées S., Zorell N. (2011), Business Cycles Synchronization. Disentangling Trade and Financial Linkages, „EBC Working Paper”, nr 1322.
• One Market, One Money. An Evaluation of the Potential Benefi ts and Costs of Forming an Economic and Monetary Union, „European Economy” 1990, nr 44.
• Osiatyński J., Warunki gotowości Polski do wejścia do strefy euro, „Ekonomista” 2011, nr 5.
• Parteka A., Employment Specialisation in the Enlarged European Union, „Ekonomia” 2009, nr 24.
• Sachs J., Sala-I-Martin X., Fiscal Federalism and Optimum Currency Areas: Evidence for Europe from the United States, „NBER Working Paper” 1991, nr 3855.
• Said E., Dickey D., Testing for Unit Roots in Autoregressive Moving Average Models of Unknown Order, „Biometrika” 1984, nr 71(3).
• Sala-I-Martin X., I Just Ran Two Million Regressions, „American Economic Review Papers and Proceedings” 1997, nr 27(2).
• Samuelson P.A., Nordhaus W.D., Ekonomia, Rebis Dom Wydawniczy, Warszawa 2012.
• Scitovsky T., Economic Theory and Western European Integration, Stanford University Press, Stanford 1958.
• Siedschlag I., Patterns and Determinants of Business Cycles Synchronization in Enlarged European and Monetary Union, „Eastern Journal of European Studies” 2010, nr 1(1).
• Silvestre J., Mendonça A., Passos J., The Shrinking Endogeneity of Optimum Currency Areas Criteria: Evidence from the European Monetary Union – A Beta Regression Approach, „ISEG Working Paper” 2007, nr 022.
• Stefański R., Synchronizacja cyklu koniunkturalnego a realna konwergencja Polski ze strefą euro, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2008, zeszyt 4.
• Tavlas G., The ‘New’ Theory of Optimum Currency Areas, „The World Economy” 1993, nr 16(6).
• Taylor M.P., Estimating Structural Macroeconomic Shocks through Long-run Recursive Restrictions on Vector Autoregressive Models: the Problem of Identification, „International Journal of Finance and Economics” 2004, nr 4.