Tożsamość człowieka – między stwórczym aktem a autokreacją

• Authors: Strumiłowski Jan

Title variants

EN

Human identity – between creative act and self-creation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Potoczne doświadczenie człowieka świadczy o jego zdolności do autokreacji (kształtowania własnej tożsamości) w obrębie wyznaczonym przez naturę. Badania z zakresu neuroscience potwierdzają tę tezę, starając się opisać ów proces na różnych poziomach ludzkiej egzystencji (psychologicznej, cielesnej – zwłaszcza neurobiologicznej). Z niektórymi obszarami tak rozumianej autokreacji stoją w sprzeczności pewne tezy teologiczne podkreślające Boski akt stwórczy, który określa nie tylko ogólnie pojętą naturę ludzką, ale i konkretny kształt ludzkiej egzystencji, realizujący się np. w powołaniu lub wybraniu przez Boga do konkretnego życia. Artykuł poddaje analizie potencjalne przestrzenie konfliktu, pytając zarówno o zakres, jak i o charakter interakcji między autokreacją człowieka i stwórczym aktem Boga. Ponadto w artykule zostaje podjęta próba przeformułowania przestrzeni interpretacji owej zależności, osadzając w centrum analizy nie cząstkowe perspektywy osobowe (perspektywa Boska lub ludzka), lecz perspektywę relacji rozumianej jako istotowo pierwotna w stosunku do perspektywy osobowej.

EN

The human’s current experience gives an evidence about his or her ability to self-creation(i.e.: identity formation) in the context determined by the nature. The neuroscienceresearches, trying to describe the process on various levels of human existence (psychological, bodily, especially neurobiological), prove that thesis. Some areas of self-creation of that kind are contrary to certain theological thesis that underline the God’s creative act. This act determines not only the human nature in a broad sense, but also a specific shape of human existence, that appears for example in God’s vocation to a particular way of life. The article analyses potential spheres of conflict, searching both the range and the character of interaction between human self-creation and creative act of God. Moreover, the article attempts to redefine the sphere of interpretation of that dependence, putting in the analysis’ centre not the partial personal perspectives (God’s and man’s perspectives), but the perspective of relation conceived as essentially primary in respect to the personal perspective.

Keywords

PL

antropologia; relacja; predestynacja; wolność; stworzenie; powołanie

EN

anthropology; relation; predestination; freedom; creation; vocation

• Publisher: Towarzystwo Teologów Dogmatyków
• Journal: Teologia w Polsce
• Year: 2017
• Volume: 11
• Issue: 1
• Pages: 147-161

Contributors

author

Strumiłowski Jan

• dr teologii dogmatycznej, wykładowca Wyższego Seminarium Duchownego w Katowicach-Panewnikach. Zajmuje się teologią piękna, teologią trynitarną i chrystologią oraz teologiczną teorią poznania, zwłaszcza w aspekcie egzystencjalnym i estetycznym, a także jej relacjami z filozofią współczesną oraz naukami empirycznymi

References

• Bułgakow S., Ikona i kult ikony: zarys dogmatyczny, przekł. H. Paprocki, Bydgoszcz 2002.
• Choromański A., Osoba ludzka jako „byt relacyjny” – antropologiczne fundamenty eklezjologii Soboru Watykańskiego II, „Studia Teologii Dogmatycznej” 1 (2015), s. 58–87.
• Galus W., Architektura świadomości, „Roczniki Filozoficzne” 2015, t. LXIII, nr 4, s. 129–168.
• Gilson E., Elementy filozofii chrześcijańskiej, przekł. T. Górski, Warszawa 1965.
• Greshake G., Trójjedyny Bóg. Teologia trynitarna, przekł. J. Trawa, Wrocław 2009.
• Lemański J., Opis stworzenia jako conditio humana w Rdz 2,7, „Śląskie Studia Historyczno- Teologiczne” 2006, t. XXXIX, nr 1, s. 5–24.
• Levering M., Pismo Święte i metafizyka. Tomasz z Akwinu i odnowa teologii trynitarnej, przekł. M. Romanek, Kraków 2016.
• Malabou C., Que faire de notre cerveau?, Paris 2004.
• Marion J.-L., Idol i dystans, przekł. W. Starzyński, U. Idziak-Smoczyńska, Kraków 2016.
• Mycek S., Trynitarność stworzenia w tajemnicy trynitarnego Stwórcy. Dialog z teologiczno- filozoficzną myślą świętego Tomasza z Akwinu, „Poznańskie Studia Teologiczne” 2004, t. XVII, s. 109–123.
• Niebuhr R., The Nature and Destiny of Man: A Christian Interpretation, t. I: Human Nature, New York 1941.
• Orygenes, Komentarz do Listu św. Pawła do Rzymian, cz. 2, przekł. S. Kalinkowski, Warszawa 1994.
• Osadnik A., Proegzystencja jako wezwanie chrześcijańskie, „Seminare” 2003, t. XVIII, s. 235–244.
• Przybylski Ł., System haptyczny – jak umysł dotyka świata?, w: Funkcje umysłu, red.
• M. Urbański, P. Przybysz, Poznań 2009, s. 61–82.
• Słomkowski A., Teologia życia duchowego w świetle Soboru Watykańskiego II, Ząbki 2000.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, przekł. S. Błech, Londyn 1962.
• Walicki A., Zarys myśli rosyjskiej. Od oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego, Kraków 2005.
• Woźniak R.J., Różnica i tajemnica. Objawienie jako teologiczne źródło ludzkiej sobości,Poznań 2012.
• Woźniak R.J., Materialno-biologiczny wymiar obrazu Bożego w człowieku, „Scientia et Fides” 2014, t. II, nr 2, s. 271–288.