Wkład współczesnej mniejszości niemieckiej w pielęgnowanie i rozwój górnośląskiego dziedzictwa kulturowego – wybrane zagadnienia

• Authors: Popieliński Paweł

Title variants

EN

The contribution of the contemporary German minority in care and development of the Upper Silesian cultural heritage – selected issues

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W artykule autor przedstawia wkład współczesnej mniejszości niemieckiej w pielęgnowanie i rozwój górnośląskiego dziedzictwa kulturowego na wybranych przykładach. Wpierw przedstawia on czytelnikowi specyfikę Górnego Śląska oraz ich rodzimych mieszkańców, a następnie wyjaśnia, w jaki sposób mniejszość niemiecka przyczynia się do pielęgnowania i rozwoju górnośląskiego dziedzictwa kulturowego. Autor skupia się przede wszystkim na kwestiach niematerialnego dziedzictwa kulturowego mniejszości niemieckiej z Górnego Śląska. Szczególnie na kwestiach szeroko pojętej działalności (społeczno‑kulturalnej i politycznej), tożsamości czy języka (komunikacja interpersonalna, edukacja). Wymienione zagadnienia należą do jednych z najważniejszych elementów omawianego dziedzictwa kulturowego.

EN

In the article, the author presents contribution of the German minority in care and development of the Upper Silesian cultural heritage on the selected examples. First he shows reader the specific of Upper Silesia and its indigenous peoples, and then he explains, how the German minority contributes to care and development of the Upper Silesian cultural heritage. First of all the author concentrates on the intangible cultural heritage issues of the German minority from Upper Silesia. Particularly on the issues in the broadly understood activity (social, cultural and political), identity or language (verbal communication, education). These issues are one of the most important elements of this Upper Silesia cultural heritage.

Keywords

PL

Górnośląskie dziedzictwo kulturowe; niemieckie dziedzictwo kulturowe; mniejszość niemiecka w Polsce; Górny Śląsk; Ślązacy; śląskość; gwara śląska; szkolnictwo dla mniejszości niemieckiej; polsko‑niemieckie dwujęzyczne nazwy miejscowości

Upper Silesian cultural heritage; German cultural heritage; German minority in Poland; Upper Silesia; Silesians; Silesianess; Silesian language; education for the German minority; (polish‑german) bilingual names of built‑up areas

• Publisher: Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
• Journal: Język. Religia. Tożsamość
• Year: 2019
• Issue: 1(19)2019
• Pages: 137-152

Contributors

author

Popieliński Paweł

• Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk

References

• Berlińska D., Mniejszość niemiecka na Śląsku Opolskim w poszukiwaniu tożsamości, Opole 1999.
• Berlińska D., Jonderko F., Mój B., Postawy polityczne i stosunki etniczne mieszkańców Śląska Opolskiego. Raport z badań, Opole 1993.
• Gładkowski K., Edukacja interkulturowa a dziedzictwo kulturowe, [w:] Edukacja mniejszościowa w Polsce. Wczoraj – dziś – jutro, Gliwice–Opole 2015.
• Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 1996.
• Kurcz Z., Mniejszość niemiecka w Polsce, Wrocław 1995.
• Linek B., „Odniemczanie” województwa śląskiego w latach 1945-1950 (w świetle materiałów wojewódzkich), Opole 1997.
• Madajczyk P., Mniejszość niemiecka w Polsce przed i po 1989 roku, [w:] Stosunki polsko-niemieckie w latach 1970-1995. Próba bilansu i perspektywy rozwoju, red. J. Holzer, J. Fiszer, Warszawa 1998.
• Od wydawcy, [w:] Dziedzictwo kulturowe Śląska. Miejsca – architektura – ludzie – zwyczaje – tradycja, Gliwice–Opole 2015.
• Pachowski M., Słaboń A., Słownik pojęć socjologicznych, Kraków 2010.
• Popieliński P., Młodzież mniejszości niemieckiej na Górnym Śląsku po 1989 roku. Organizacje, tożsamość narodowa, postawy, przyszłość, Warszawa 2011.
• Popieliński P., Mniejszość niemiecka w Polsce i jej wkład w integrację europejską polskiego społeczeństwa, [w:] Europa Środkowo-Wschodnia w procesie transformacji i integracji. Wymiar społeczny, red. H. Chałupczak, M. Pietraś, E. Pogorzała, Zamość 2013.
• Popieliński P., Problematyka narodowościowa w spisach powszechnych ludności 2002 i 2011 roku w kontekście mniejszości niemieckiej w Polsce, „Rocznik Polsko‑Niemiecki” 2013, nr 21.
• Dziedzictwo kulturowe: informacja, mniejszości etniczne, red. A. Skrzypczak, Warszawa 1996.
• Wańkowska‑Sobiesiak J., Za mało na Polaka, za mało na Niemca..., Olsztyn 2006.
• Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, sporządzona w Paryżu dnia 17 października 2003 r.
• Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Struktura narodowo‑etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski, Warszawa 2015.
• Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym.
• Dwujęzyczne nazwy miejscowości, http://www.tskn.vdg.pl/de/kommentare‑ erklaerungen/463‑dwujzyczne‑nazwy‑miejscowoci?start=3.
• Dwujęzyczne tablice z nazwami miejscowości, http://www.vdg.pl/pl/article/ 39‑dwujezyczne‑tablice‑z‑nazwami‑miejscowosci.
• Kształcenie dzieci mniejszości narodowych i etnicznych. Strategia rozwoju oświaty mniejszości niemieckiej w Polsce, http://www.kuratorium.waw.pl/pl/rodzice‑ i‑uczniowie/dzieci‑migrujace/ksztalcenie‑dzieci‑mni/7983,Strategia‑rozwoju‑oswiaty‑ mniejszosci‑niemieckiej‑w‑Polsce.html.
• Lista gmin wpisanych na podstawie art. 10 i 12 ustawy z dnia 6 stycznia 2005 r.…, http://mc.bip.gov.pl/rejestry/lista‑gmin‑wpisanych‑na‑podstawie‑art‑12‑ustawy‑z‑dnia‑ 6‑stycznia‑2005‑r.html.
• Spotkanie z cyklu „Rozmowy o Polsce i Niemczech”, http://www.haus.pl/aktualno‑ sci‑149.html.
• „Wochenblat.pl”: http://wochenblatt.pl/.