Funkcjonowanie zapożyczeń wschodniosłowiańskich w świadomości użytkowników gwar z Małopolski południowo-wschodniej na przykładzie przysłówków

• Authors: Kostecka-Sadowa Anna

Title variants

EN

Functioning of East Slavonic borrowings in the user awareness of Polish south-eastern local dialects on the example of adverbs

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Problematyka niniejszego artykułu dotyczy wschodniosłowiańskich przysłówków w gwarach polskich. Celem artykułu jest zaprezentowanie zgromadzonego materiału oraz zweryfikowanie na jego podstawie stopnia znajomości zebranych jednostek leksykalnych i ich funkcjonowania w świadomości użytkowników języka wsi. Podstawą materiałową jest Słownik gwar polskich oraz jego kartoteka znajdująca się w IJP PAN w Krakowie. Dane zestawiłam z pozyskanymi w terenie materiałami współczesnymi, zebranymi metodą swobodnej rozmowy. Ograniczyłam się do wyrazów wschodniosłowiańskich poświadczonych głównie na całym wschodnim pograniczu kraju. Zatem są to przysłówki poświadczone przede wszystkim na Mazowszu oraz w Małopolsce.

EN

Issues of the present article are regarding East Slavonic adverbs in Polish local dialects. Presenting gathered material and verifying the step on his base are a purpose of the paper acquaintances of lexical individuals gathered together and their functioning in the awareness of language users of the village. A Dictionary of Polish local dialects and his file being in IJP are a material base you in Cracow. I compared data with contemporary, collected materials obtained in the field with method of the free conversation. I confined myself to East Slavonic expressions certified mainly on the entire eastern borderland of the country. And so they are these are adverbs authenticated above all in Mazovia and in Lesser Poland.

Keywords

PL

przysłówki; gwary polskie; języki wschodniosłowiańskie; świadomość językowa

EN

adverbs; Polish local dialects; East Slavonic languages; linguistic awareness

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
• Year: 2017
• Volume: LXIV
• Pages: 103-122

Dates

published

2017

Contributors

author

Kostecka-Sadowa Anna

• Instytut Języka Polskiego, Polska Akademia Nauk w Krakowie

References

• Bal Józef, 1974, Formacje przysłówkowe z sufiksalnym j i k typu dzisiaj, wczoraj, dzisiak, tamok w historii i dialektach języka polskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków– Gdańsk.
• Biernacka Maria, 1966, Wsie drobnoszlacheckie na Mazowszu i Podlasiu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Boryś Wiesław, 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Buczyński Mieczysław, 1967, Wschodniosłowiańskie wpływy językowe w gwarze wsi Huszcza powiat Biała Podlaska, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Nauki Filozoficzne i Humanistyczne”, 22, s. 223–256.
• Chludzińska Jadwiga, 1964, Uwagi o przysłówkach w gwarach Warmii i Mazur, „Prace Filologiczne”, 18, z. 3, s. 133–142.
• Cyran Władysław, 1967, Przysłówki polskie. Budowa słowotwórcza, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Łódź.
• Dobrzycki Stanisław, 1907, Przysłówki na -o i -ě od przymiotników w języku staropolskim na podstawie zabytków wieku XIV i XV, „Prace Filologiczne”, 6, z. 1, s. 56–150.
• Hrabec Stanisław, 1949, Elementy kresowe w języku niektórych pisarzy polskich XVI i XVII w., Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Toruń.
• Jodłowski Stanisław, 1949, O przysłówkach, partykułach i im pokrewnych częściach mowy, „Język Polski”, 29, s. 97–106.
• Kurek Halina, 2006, Zróżnicowanie polszczyzny wiejskiej a czynniki pozajęzykowe, w: Jerzy Sierociuk, red., Gwary dziś, t. 3: Wewnętrzne zróżnicowanie języka wsi, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań, s. 53–57.
• Lindertówna Bronisława, Kilka uwag o archaizmach językowych spotykanych na terenie miasta Lublina, „Język Polski”, 47, s. 71–72.
• Miodunka Władysław, 1970, Imiesłowy przysłówkowe w dialektach języka polskiego, „Zeszyty Naukowe UJ”, 229, Prace Językoznawcze 29, s. 95–117.
• Mirowicz Anatol, 1947, Przysłówki przy liczebnikach, zaimkach i rzeczownikach, „Język Polski”, 27, s. 166–168.
• Obrębska Antonina, 1934, Studia nad słowiańskimi przysłówkami, I: Polskie dopiero i formacje pokrewne, Prace Komisji Językowej, Polska Akademia Umiejętności, Kraków.
• Otrębski Jan, 1928, Polskie formacje przysłówkowe typu wczoraj, „Język Polski”, 14, s. 170–173.
• Otrębski Jan, Z dziejów wyrazów polskich, 16. kiej, teraz, „Język Polski”, 46, s. 97–99.
• Safarewicz Jan, 1948, O funkcji przysłówków w języku polskim, „Język Polski”, 28, s. 47–50.
• Sierociuk Jerzy, 2003, Założenia metodologiczne badań języka wsi, Poznańskie Spotkania Językoznawcze, t. XI, pod red. Zdzisławy Krążyńskiej i Zygmunta Zagórskiego, Poznań, s. 139–143.
• Sławski Franciszek, 1952–1982, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. 1–5, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków.
• Szober Stanisław, 1933, Jeszcze o przysłówkach określających rzeczowniki, „Poradnik Językowy”, s. 69–71.
• Śmiech Witold, 1957, O polskich przysłówkach odprzymiotnikowych na -o, -e, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, 5, s. 61–76.
• Zdancewicz Tadeusz, 1966, Wpływy białoruskie w polskich gwarach pod Sejnami, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań.

Identifiers

ISSN

0076-0390