Dramatyzacja „Mandatum fratrum” w świetle Mszału Jagiellonów

• Authors: Wiśniewski Piotr

Title variants

EN

Dramatization of Mandatum Fratrum in the Light of the Missal of the Jagiellons

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Teksty dramatyzacji stanowią ważne źródło poznania liturgii oraz pomagają określić tradycję liturgiczno-muzyczną. Katalog ten poszerza Missale Paulinorum, zamieszczający mandatum. Przeprowadzone studium pozwala stwierdzić, iż paulińskie mandatum jest zbieżne z franciszkańskim. Z porównania obydwu przekazów wynika, iż redakcja franciszkańska była pierwotna, natomiast jasnogórska mogłaby być jej poszerzeniem. Nie można także wykluczyć jeszcze innego źródła, na którym mógł się wzorować redaktor księgi jasnogórskiej. Podjęcie dogłębnych studiów utrudnia brak w kodeksie paulińskim zapisu muzycznego. Z tego względu wyprowadzone wnioski mają charakter cząstkowy i wymagają dalszego badania.

EN

Texts of liturgical drama are an important source of information about the liturgy and help specify a given liturgical musical tradition. This catalog expands Missale Paulinorum which features, e.g. mandatum. The conducted study provides evidence that the Pauline mandatum is convergent with the Franciscan one. Comparison of both texts evidences that the Franciscan edition was original and Missale Paulinorum from Jasna Góra was its expanded version. However, it cannot be excluded that the author of the book from Jasna Góra could have based on some other sources. Lack of musical notation in the Pauline codex hinders a more detailed research. Therefore, the conclusions are only fragmentary and require further study.

Keywords

PL

dramat liturgiczny; mandatum, Mszał Jagiellonów; tradycja liturgiczno-muzyczna

EN

Liturgical drama; mandatum; Missal of the Jagiellons; liturgical musical tradition

• Publisher: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
• Journal: Seminare. Poszukiwania naukowe
• Year: 2017
• Volume: 38
• Issue: 2
• Pages: 151-159

Dates

printed

2017-06-30

Contributors

author

Wiśniewski Piotr

• muzykolog, absolwent Instytutu Muzykologii KUL (2004), Kierownik Katedry Polifonii Religijnej IM KUL

References

• Bernagiewicz, Robert. 2012. Dramatyzacje procesji Niedzieli Palmowej u paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie na przełomie XV i XVI wieku. W: Liturgia w klasztorach paulińskich w Polsce. Źródła i początki, red. Remigiusz Pośpiech, 295-310. Opole: Musica Claromontana.
• Cempura, Henryk. 1968. Franciszkańskie mandatum w średniowiecznych rękopisach w Polsce. Musica Medii Aevi, 3: 113-129.
• Leclerq, Henri. 1910. Lavement. W: Dictionnaire d’archéologie chrétienne et de liturgie, t. 8, red. Fernand Cabrol i Henri Leclercq, 2002-2009. Paris: Letouzey.
• Eeisenhofer, Ludwig. 1941-1942. Handbuch der Katholischen Liturgik. Freiburg: Herder.
• Harper, John. 2002. Formy i układ liturgii zachodniej od X do XVIII wieku, tłum.
• Małgorzata Kowalska. Kraków: Musica Iagiellonica.
• Hoppin, Richard. 1978. The Medieval Music. New York: Norton.
• Kobielus, Stanisław. 2000. Kapitularz. W: Encyklopedia Katolicka, t. 8, red. Antoni Bednarek, 664-666. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Lewański, Julian. 1965. Dramat i dramatyzacje liturgiczne w średniowieczu polskim. Musica Medii Aevi, 1: 96-174.
• Lewański, Julian. 1981. Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Lewański, Julian. 1959. Dramaty staropolskie. Antologia, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Lewański, Julian. 1999. Liturgiczne łacińskie dramatyzacje Wielkiego tygodnia XI-XVI w. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Lipphardt, Walther. 1975-1990. Lateinische Osterfeiern und Osterspiele. Berlin: Walter De Gruynter.
• Lipphardt, Walther. 1960. Liturgische Dramen des Mittelalters. W: Die Musik in Geschichte und Gegenwart. Allgemeine Enzyklopädie der Musik, t. 8, red. Friedrich von Blume, 1010-1044. Kassel: Bärenreiter-Verlag.
• Modzelewski, Zenon. 1964. Estetyka średniowiecznego dramatu liturgicznego. Cykl Wielkiego Tygodnia w Polsce. Roczniki Humanistyczne, 12(1): 5-69.
• Nicoll, Allardyce. 1962. Dzieje dramatu, tłum. Henryk Krzeczkowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Pawlak, Ireneusz. 1966. Graduał Klarysek Gnieźnieńskich z 1418 r. jako dokument kultury muzycznej Gniezna. Nasza Przeszłość, 24: 135-141.
• Schäfer, Thomas. 1956. Die Fusswaschung im monastischen Brauchtum und in der lateini schen Li turgie. Texte und Arbeiten, 47(1): 1-119.
• Semkowicz, Władysław. 20022. Paleografia łacińska. Kraków: Universitas.
• Stiefenhofer, Dionys. 1917. Die liturgische Fußwaschung am Gründonnerstag in der abendländi schen Kirche. W: Festgabe Alois Knöpfler zur vollen dung des 70. Le bensjahres, red. Heinrich M. Gietl i Georg Pfeilschifter, 325-338. Freiburg: Herder.
• Surzyński, Józef. 1893. Rok kościelny czyli opis uroczystości Chrystusa Pana i świętych pańskich. Poznań: Jarosław Leitgebr.
• Wiśniewski, Piotr. 2008. Śpiewy Mandatum w polskich drukach muzyczno-liturgicznych XVII wieku. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Wolański, Andrzej. 2005. Dramat liturgiczny w średniowieczu. Wrocław: Akademia Muzyczna we Wrocławiu.
• Wolnik, Franciszek. 2002. Liturgia ślą skich cyster sów w średniowieczu. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
• Young, Karl. 1933. The Drama of the Medieval Church. Oxford: Clarendon Press.

Identifiers

DOI

http://doi.org/10.21852/sem.2017.2.12

ISSN

1232-8766