Galicyjski raj utracony. Wielokulturowa wizja Galicji przełomu wieków w pismach Josepha Rotha

• Authors: Sokołowicz Małgorzata
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Joseph Roth (1894–1939) urodził się w ubogiej żydowskiej rodzinie w galicyjskich Brodach. Chociaż wyjechał z rodzinnej miejscowości na studia i resztę życia spędził w Berlinie, Wiedniu i przede wszystkim Paryżu, w jego pismach wciąż powraca wielonarodowościowa i wielokulturowa rodzinna Galicja. Wobec rozpadu cesarstwa, dramatu I wojny światowej i postępującej nowoczesności Roth stara się ocalić w swoich powieściach i opowiadaniach tę prawie mityczną krainę, w której życie wydaje się proste i sprawiedliwe. W Rothowskiej Galicji rządzą prawa natury, czas jest cykliczny, a ludzie choć nie zawsze zupełnie dobrzy i uczciwi, żyją obok siebie w pokoju i zawsze są wrażliwi na nieszczęście innych. Niestety, w tym świecie czai się już zapowiedź końca i coraz częściej gości w nim śmierć. Rothowski galicyjski raj jest rajem na zawsze utraconym.

EN

Joseph Roth (1894–1939) was born in a poor Jewish family in Brody (Galicia). Even though he left his hometown as a student and spent the rest of his life in Vienna, Berlin and, above all, in Paris, the multinational and multicultural Galicia of his childhood is always present in his writings. Faced to the fall of the Austro-Hungarian Empire, the drama of the First World War and the progressing modernity, Roth tries to save in his writings this mythical Galician realm, where life seems to be simply and righteous. Roth’s Galicia is ruled by nature, time is cyclical and people, although not always entirely good or honest, live together peacefully and do care about the others. Unfortunately, this world is coming to its end and is already haunted by the vision of death. The Galician paradise by Roth is a paradise lost.

Keywords

PL

J. Roth; Galicja; raj utracony

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2016
• Issue: 2
• Pages: 269-283

Dates

published

2016-09-01

Contributors

author

Sokołowicz Małgorzata

• Uniwersytet Warszawski

References

• Brix Emil. 2013. Joseph Roth. Między mitami świata Habsburgów i mitami Europy. [w:] Jogałła Elżbieta (red.). Samotny wizjoner. Joseph Roth we wspomnieniach przyjaciół, esejach krytycznych i artykułach prasowych. Tłum. Krzak Paweł. Kraków; Budapeszt: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.
• Gorczyńska Renata. 2013. Niebo Josepha Rotha. [w:] Jogałła Elżbieta (red.). Samotny wizjoner. Joseph Roth we wspomnieniach przyjaciół, esejach krytycznych i artykułach prasowych. Tłum. Krzak Paweł. Kraków; Budapeszt: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs..
• Greiner Ulrich. 1984. Joseph Roth. [w Jogałła Elżbieta (red.). Samotny wizjoner. Joseph Roth we wspomnieniach przyjaciół, esejach krytycznych i artykułach prasowych. Tłum. Krzak Paweł. Kraków; Budapeszt: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.
• Koprowski Jan. 1984. Opowiadania Józefa Rotha. [w:] Legenda o świętym pijaku i inne opowiadania. Tłum. Zawierucha Tadeusz. Wstęp Koprowski Jan. Warszawa: Wydawnictwo „Czytelnik”.
• Linden Hermann. 2013. Dni z Josephem Rothem. [w:] Jogałła Elżbieta (red.). Samotny wizjoner. Joseph Roth we wspomnieniach przyjaciół, esejach krytycznych i artykułach prasowych. Tłum. Krzak Paweł. Kraków; Budapeszt: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.
• Magris Claudio. 2013. Joseph Roth. [w:] Jogałła Elżbieta (red.). Samotny wizjoner. Joseph Roth we wspomnieniach przyjaciół, esejach krytycznych i artykułach prasowych. Tłum. Krzak Paweł. Kraków; Budapeszt: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.
• Magris Claudio. 2013. Joseph Roth. [w:] Jogałła Elżbieta (red.). Samotny wizjoner. Joseph Roth we wspomnieniach przyjaciół, esejach krytycznych i artykułach prasowych. Tłum. Krzak Paweł. Kraków; Budapeszt: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.
• Miron Susan. 1993. On Joseph Roth. Salmagundi, no 98/99.
• Morgenstern Soma. 2013. Ucieczka i kres Josepha Rotha. [w:] Jogałła Elżbieta (red.). Samotny wizjoner. Joseph Roth we wspomnieniach przyjaciół, esejach krytycznych i artykułach prasowych. Tłum. Krzak Paweł. Kraków; Budapeszt: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.
• Pascow J. 2002. Understanding Joseph Roth by Sidney Rosenfeld. Review. German Studies Review, no 2.
• Pesnel Stéphane. 2007. Une fragile recréation. Les espaces multiculturels dans l'œuvre romanesque de Joseph Roth. Études Germaniques, no 245.
• Reich-Ranicki Marcel. 2013. Uroczy dźwięk błazeńskiego dzwonka. [w:] Jogałła Elżbieta (red.). Samotny wizjoner. Joseph Roth we wspomnieniach przyjaciół, esejach krytycznych i artykułach prasowych. Tłum. Krzak Paweł. Kraków; Budapeszt: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.
• Reifenberg Benno. 2013. Wspomnienie Josepha Rotha. [w:] Jogałła Elżbieta (red.). Samotny wizjoner. Joseph Roth we wspomnieniach przyjaciół, esejach krytycznych i artykułach prasowych. Tłum. Krzak Paweł. Kraków; Budapeszt: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.
• Roth Joseph. 1984(a). Dzisiaj rano nadszedł list… [w:] Legenda o świętym pijaku i inne opowiadania. Tłum. Zawierucha Tadeusz. Wstęp Koprowski Jan. Warszawa: Wydawnictwo „Czytelnik”..
• Roth Joseph. 1984(b). Kwiecień. Historia pewnej miłości. [w:] Legenda o świętym pijaku i inne opowiadania. Tłum. Zawierucha Tadeusz. Wstęp Koprowski Jan. Warszawa: Wydawnictwo „Czytelnik”.F. Fejtö i J. Rupnik, Requiem pour un empire défunt, „Esprit” 2009/10, s. 19
• Roth Joseph. 1984(c). Legenda o świętym pijaku. [w:] Legenda o świętym pijaku i inne opowiadania. Tłum. Zawierucha Tadeusz. Wstęp Koprowski Jan. Warszawa: Wydawnictwo „Czytelnik”.
• Roth Joseph. 1984(d). Lewiatan. [w:] Legenda o świętym pijaku i inne opowiadania. Tłum. Zawierucha Tadeusz. Wstęp Koprowski Jan. Warszawa: Wydawnictwo „Czytelnik”.J. Roth, Hiob, tłum. J. Wittlin, Kraków 1996, s. 49-50.
• Roth Joseph. 1984(e). Poziomki. [w:] Legenda o świętym pijaku i inne opowiadania. Tłum. Zawierucha Tadeusz. Wstęp Koprowski Jan. Warszawa: Wydawnictwo „Czytelnik”.
• Roth Joseph. 1994(f). Fałszywa waga. Tłum. Wat Aleksander. London: Wydawnictwo Puls.
• Roth Joseph. 2013. List do Gustawa Kiepenheuera [w:] Jogałła Elżbieta (red.). Samotny wizjoner. Joseph Roth we wspomnieniach przyjaciół, esejach krytycznych i artykułach prasowych. Tłum. Krzak Paweł. Kraków; Budapeszt: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.
• Sagnol Marc. 2013. Confins de Galicie. Les Temps Modernes, n° 673.
• Spiel Hilde. 2013. Pełen wnuków świat (Marsz Radecky’ego). [w:] Jogałła Elżbieta (red.). Samotny wizjoner. Joseph Roth we wspomnieniach przyjaciół, esejach krytycznych i artykułach prasowych. Tłum. Krzak Paweł. Kraków; Budapeszt: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.
• Strack-Adler A. 2014. Le Léviathan de Joseph Roth. La problématique juive et le shtetl. Études Germaniques, n° 275.
• Wittlin Józef. 2013. Wspomnienie o Józefie Rocie. [w:] Jogałła Elżbieta (red.). Samotny wizjoner. Joseph Roth we wspomnieniach przyjaciół, esejach krytycznych i artykułach prasowych. Tłum. Krzak Paweł. Kraków; Budapeszt: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs.

Identifiers

DOI

10.15584/galisim.2016.2.18