Chrystologiczne odczytanie Pism w Ewangeliach synoptycznych na przykładzie konflacji Dn 7,13 z Ps 110,1

• Authors: Herok Piotr

Title variants

EN

Christological Reading of the Scriptures in the Synoptic Gospels as Exemplified by the Conflation of Dan 7:13 with Ps 110:1

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W niniejszym artykule autor podejmuje zagadnienie chrystologicznego odczytania Pism w Ewangeliach synoptycznych na przykładzie konflacji Księgi Daniela (por. 7,13) z Księgą Psalmów (por. 110,1) w Ewangelii św. Marka (por. 14,62), Ewangelii św. Mateusza (por. 26,64) i Ewangelii św. Łukasza (por. 22,69). Po przedstawieniu zbioru Pism wchodzącego, wraz z Torą i Prorokami, w skład Biblii Hebrajskiej oraz statystyki ich recepcji u pierwszych trzech ewangelistów autor bada najpierw starotestamentowe teksty w ich oryginalnym kontekście, a następnie analizuje ich recepcję u poszczególnych synoptyków. Teksty z Księgi Daniela (por. 7,13) i Księgi Psalmów (por. 110,1) są studiowane zarówno z punktu widzenia ich użycia w narracji poprzedzającej, wyznaczonej kolejno przez zakończenie mowy eschatologicznej (por. Dn 7,13) i dyskusję Jezusa z przywódcami religijnymi na temat synostwa Dawida (por. Ps 110,1), jak również z perspektywy ich konflacji w scenie przesłuchania Jezusa przed Sanhedrynem.

EN

In this article, the author addresses the Christological reading of the Writings in the synoptic Gospels with the example of a conflation of Dan 7:13 with Ps 110:1 in Mark 14:62, Matt 26:64 and Luke 22:69. After presenting the collection of the Writings that, together with the Torah and the Prophets, constitute the Hebrew Bible, as well as the statistics of their reception by the first three Evangelists, the author examines the Old Testament texts in their original context, and then analyzes their reception among the individual Synoptics. The texts of Dan 7:13 and Ps 110:1 are studied both from the point of view of their use in the preceding narrative, marked successively by the conclusion of the eschatological discourse (Dan 7:13) and Jesus' discussion with the religious leaders about the sonship of David (Ps 110:1) and from the perspective of their conflation in the scene of Jesus' interrogation before the Sanhedrin.

Keywords

PL

Pisma; Ewangelie synoptyczne; Dn 7,13; chrystologia; Ps 110,1

EN

Writings; synoptic Gospels; Dan 7:13; Christology; Ps 110:1

• Publisher: Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
• Journal: Sympozjum
• Year: 2024
• Volume: 1(46)
• Pages: 13-48

Dates

published

2024-12-15

Contributors

author

Herok Piotr

• Uniwersytet Opolski Instytut Nauk Teologicznych

References

• Adamczyk D., Relektura psalmów cytowanych w Ewangeliach synoptycznych, „Studia Gnesnensia” 23 (2009), s. 5-53.
• Allen L. C., Psalms 101–150, Waco, TX 1983.
• Bail U., Psalm 110: Eine intertextuelle Lektüre aus alttestamentlicher Perspektive, w: D. Sänger (red.), Heiligkeit und Herschaft: Intertextuelle Studien zu Heiligkeitsvorstellungen und zu Psalm 110, Neukirchen-Vluyn, 2003, s. 99-104.
• Boring M. E., Mark: A Commentary, Louisville, KY 2012.
• Bovon F., Luke 3: A Commentary on the Gospel of Luke 19:28–24:53, Minneapolis, MN 2012.
• Burger C., Jesus als Davidssohn: Eine traditionsgeschichtliche Untersuchung, Göttingen 1970.
• Catchpole, D. R., The Answer of Jesus to Caiaphas (Matt. XXVI. 64), „New Testament Studies” 2(17) (1971), s. 213-226.
• Clines D. J. A. (red.), The Dictionary of Classical Hebrew, t. 5, Sheffield 2011.
• Collins A. Y., Attridge H. W., Mark: A Commentary on the Gospel of Mark, Minneapolis, MN 2007.
• Collins J. J., Collins A. Y., Daniel: A Commentary on the Book of Daniel, Minneapolis, MN 1993.
• Darshan G., The Twenty-Four Books of the Hebrew Bible and Alexandrian Scribal Methods, w: M. R. Niehoff (red.), Homer and the Bible in the Eyes of Ancient Interpreters, Leiden 2012, s. 221-244.
• Davies W. D., Allison Jr. D. C., A Critical and Exegetical Commentary on the Gospel according to Saint Matthew, t. 1, London 2000.
• Davies W. D., Allison Jr. D. C., A Critical and Exegetical Commentary on the Gospel according to Saint Matthew, t. 3, London 2004.
• Eising H., נאם, w: J. Botterweck, H. Ringgren, H.-J. Fabry (red.), Theological Dictionary of the Old Testament, t. 9, Grand Rapids, MI 1998.
• Evans C. A., The Dead Sea Scrolls and the Canon of Scripture in the Time of Jesus, w: P. W. Flint (red.), The Bible at Qumran: Text, Shape, and Interpretation, Studies in the Dead Sea Scrolls, Grand Rapids, MI 2001, s. 67-79.
• Evans C. A., Matthew, Cambridge, U.K., New York, NY 2012.
• Fitzmyer J. A., The Gospel According to Luke, t. 2: X-XXIV. Introduction, Translation, and Notes, New Haven, CT, London, 2008.
• France, R. T., Jesus and the Old Testament: His Application of Old Testament Passages to Himself and His Mission, London 1971.
• France R. T., The Gospel of Mark: A commentary on the Greek text, Grand Rapids, MI, 2002.
• Gnilka, J., Das Matthäusevangelium: Kommentar zu Kap. 14,1 – 28,20, Freiburg–Basel–Wien 1992.
• Gesenius H. F. W., Gesenius’ Hebrew Grammar, Oxford 1910.
• Green J. B., The Gospel of Luke: The New International Commentary on the New Testament, Grand Rapids, MI 1997.
• Gunkel H., Einleitung in die Psalmen: Die Gattungen der religiößen Lyrik Israels, Göttingen 41985.
• Hagner D. A., Matthew 14-28, Dallas, TX, 1995.
• Hay D. M., Glory at the Right Hand: Psalm 110 in Early Christianity, Nashville, TN 1973.
• Herok P., Marked Quotations from Psalms in the Gospel of Matthew, Göttingen 2024.
• Hilber J. W., Psalm CX in the Light of Assyrian Prophecies, „Vetus Testamentum” 3(53) (2003), s. 353-366.
• Homerski J., Syn Człowieczy w Wizji Proroka Daniela (Dn 7,13-14), „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 1(32) (1985), s. 47-62.
• Hossfeld F. L., Zenger E., Psalms 3: A Commentary on Psalms 101-150, Minneapolis, MN, 2011.
• Johnson S. E., The Davidic-Royal Motif in the Gospels, „Journal of Biblical Literature” 2(87) (1968), s. 136-150.
• Jossa G., Da Gesù alla comunità primitiva: Dan 7,13-14 e Sal 110,1, w: A. Pitta (red.), L’uso delle Scritture nel I e II sec. d.C.: Atti dell’XI Convegno di Studi Neotestamentari e Anticocristiani (Ciampino, 7-10 Settembre 2005), „Ricerche Storico-Bibliche” 2(19) (2007), s. 153-162.
• Kingsbury J. D., Matthew: Structure, Christology, Kingdom, Philadelphia 1975.
• Kingsbury J. D., The Title “Kyrios” in Matthew’s Gospel, „Journal of Biblical Literature” 2(94) (1975), s. 246-255.
• Kingsbury J. D., The Title ‘Son of David’ in Matthew’s Gospel, „Journal of Biblical Literature” 4(95) (1976), s. 591-602.
• Kraus H.-J., Psalms 60-150: A Continental Commentary, Minneapolis, MN, 1993.
• Kuśmirek A., Wprowadzenie, w: A. Kuśmirek (red.), Pisma. Hebrajsko-polski Stary Testament. Przekład interlinearny z kodami gramatycznymi, transliteracją i indeksem słów hebrajskich i aramejskich, Warszawa 2009, s. xi-xxi.
• Lohmeyer E., Das Evangelium des Markus, Göttingen 171967.
• Loretz O., Der Thron des Königs ‘zur Rechten’ der Gottheit beim Siegesmahl nach Psalm 110, 1-2: Jüdische Umformung altorientalischer Königs- und Kultbildideologie, „Ugarit-Forschungen” 38 (2006), s. 415-436.
• Luz U., Matthew 21-28: A Commentary, Minneapolis, MN 2005.
• Marcus J., Mark 8-16: A New Translation with Introduction and Commentary, New Haven–London 2009.
• Martone C. (red.), La Bibbia dei Settanta: Opera in quattro volumi diretta da Paolo Sacchi in collaborazione con Corrado Martone: Libri poetici, Brescia 2013.
• McDonald L. M., Kanon Biblii. Źródła, przekaz, znaczenie, Warszawa 22022.
• Menken M. J. J., The Psalms in Matthew’s Gospel, w: S. Moyise, M. J. J. Menken (red.), The Psalms in the New Testament, London–New York, NY 2004, s. 61-82.
• Nalpathilchira J., “Everything is Ready: Come to the Marriage Banquet”: The Parable of the Invitation to the Royal Marriage Banquet (Matt 22,1-14) in the Context of Matthew’s Gospel, Roma 2012.
• Nestle Eb. & Er. i in. (red.), Novum Testamentum graece, Stuttgart 282012.
• Newsom C. A., Breed B. W., Daniel: A Commentary, Louisville, KY 2014.
• Niehoff M. R. (red.), Homer and the Bible in the Eyes of Ancient Interpreters, Leiden 2012, s. 221-244.
• Nordheim M. von, Geboren von der Morgenröte? Psalm 110 in Tradition, Redaktion und Rezeption, Neukirchen-Vluyn 2008.
• Ossandón Widow J. C., The Origins of the Canon of the Hebrew Bible: An Analysis of Josephus and 4 Ezra, Leiden 2018.
• Parchem M., Gatunek i formy literackie w Księdze Daniela, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1(57) (2004), s. 11-32.
• Pietersma A., Wright B. G. (red.), A New English Translation of the Septuagint and Other Greek Translations Traditionally Included under That Title, New York, NY – Oxford, U.K. 2007.
• Ravasi G., Il Libro dei Salmi: Commento e Attualizzazione, t. 3, Bologna 31986.
• Ross A. P., A Commentary on the Psalms, t. 3, Grand Rapids, MI 2016.
• Roth, U., Die Grundparadigmen christlicher Schriftauslegung – im Spiegel der Auslegungsgeschichte von Psalm 110, Berlin 2010.
• Savignac J. de, Essai d’interprétation du Psaume CX à l’aide de la littérature égyptienne, „Oudtestamentische Studiën” 9 (1951), s. 202-225.
• Sæbø M., On the Way to Canon: Creative Tradition History in the Old Testament, Sheffield 1998.
• Schneider G., Die Davidssohnfrage (Mk 12,35-37), „Biblica” 1(53) (1972), s. 65-90.
• Szymik S., Qumran a Kanon Biblii Hebrajskiej, w: H. Drawnel, A. Piwowar (red.), Qumran. Pomiędzy Starym a Nowym Testamentem, Lublin 2009, s. 77-91.
• Taylor V., The Gospel According to St. Mark: The Greek Text with Introduction, Notes, and Indexes, New York, NY 21966.
• Tournay R. J., Le Psaume CX, „Revue Biblique” 67 (1960), s. 5-41.
• Watts R. E., The Lord’s House and David’s Lord: The Psalms and Mark’s Perspective on Jesus and the Temple, „Biblical Interpretation” 15 (2007), s. 307-322.
• Watts R. E., The Psalms in Mark’s Gospel, w: S. Moyise, M. J. J. Menken (red.), The Psalms in the New Testament, London–New York 2004, s. 25-45.

Identifiers

DOI

10.4467/25443283SYM.24.002.21038