Sztuka jako nośnik wartości oraz narzędzie do przekazywania prawd religijnych na przykładzie obrazów Michaela Willmanna

• Authors: Lekka Dorota

Title variants

EN

Art as a means of conveying values and a tool for communicating religious truths on the example of the images of Michael Willmann

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest interdyscyplinarnym przedsięwzięciem łączącym zagadnienia z zakresu historii sztuki, nauk o sztuce, historii powszechnej oraz teologii. Rozpoczyna się od zaprezentowania specyfiki baroku na tle historycznych, społecznych i religijnych wydarzeń jakie miały miejsce w ówczesnej dobie, a mianowicie kontrreformacji jako odpowiedzi Kościoła katolickiego na szerzoną naukę protestantów. Ukazuje równocześnie rolę sztuki jako nośnika wartości i narzędzie do przekazywania prawd religijnych. W tym ożywionym czasie Kościoła sztuka stała się jednym z głównych głosicieli prawd chrześcijańskich, a w dzieło to wpisał się śląski artysta okresu baroku Michael Willmann (1630-1706), który na zlecenie cystersów tworzył monumentalne obrazy o treściach religijnych. Szczególnej uwadze poświęcony został cykl martyriów, a zwłaszcza kluczowy obraz „Podniesienie krzyża” stanowiący teologiczny punkt odniesienia dla pozostałych dzieł. Tematyka przedstawień, zawierająca program potrydencki i antyprotestancki, miała przekazywać prawdy wiary katolickiej, negowane wówczas przez protestantów i zachęcać wiernych do wytrwania w wierze.

EN

This article is an interdisciplinary undertaking combining the issues of art history, art sciences, world history and theology. It begins with presenting the character of the Baroque relating to historical, social and religious events which took place at that time, that is the Counter-Reformation as a reply of the Roman Catholic Church to the theory promoted by Protestants. At the same time it shows the role of art as a means of conveying values and a tool for communicating religious truths at the same time. In this active time of the Church art became one of the chief preachers of Christian truths. Michael Willmann (1630-1706), a Silesian artist of the Baroque period, became part of this work. Commissioned by the Cistercians, he created monumental images with reli-gious contents. Particular attention has been paid to the cycle of martyrdoms, especially the crucial image The Elevation of the Cross constituting a theological point of reference for the remaining works. The subject matter of the images, containing the after-Trident and anti-Protestant programme, was supposed to communicate the truths of the Catholic faith, negated then by Protestants, and to encourage the faithful to persevere in their faith.

Keywords

PL

sztuka; barok; reformacja; kontrreformacja; prawdy religijne; Michael Willmann; obrazy Michaela Willmanna

EN

Art; baroque; reformation; counterreformation; religious truth; Michael Willmann; paintings by Michael Willmann

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne w Gościkowie-Paradyżu
• Journal: Studia Paradyskie
• Year: 2017
• Issue: 27
• Pages: 207-224

Contributors

author

Lekka Dorota

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

References

• Bartnik Cz., Dogmatyka katolicka, t. 2, Lublin 2003.
• Bednarz M., Jezus wzorem męczenników i prześladowanych w Ewangelii Łukasza, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 7 (1979), s. 39-48.
• Jan Paweł II, Katechezy Ojca Świętego Jana Pawła II. Jezus Chrystus, W. Zega [red.], Kraków 1998.
• Kloss E., Michael Willmann. Leben und Werke eines deutschen Barockmalers, Breslau 1934.
• Konecki K., Paschalny wymiar liturgicznego kultu męczenników, „Ateneum Kapłańskie” 135 (2000) z. 2-3, s. 227-239.
• Kozieł A., Angelus Silesius, Bernhard Rosa i Michael Willmann, czyli sztuka i mistyka na Śląsku w czasach baroku, Wrocław 2006.
• Kozieł A., Michael Willmann i jego malarska pracownia, Wrocław 2013.
• Kozieł A., Rysunki Michaela Willmanna (1630-1706), Wrocław 2000.
• Kubiś A., Zarys chrześcijańskiej koncepcji męczeństwa, „ComP” 8 (1987) nr 5, s.76-88.
• Małecki M., Istotne elementy teologii męczeństwa, „Ateneum Kapłańskie” 135 (2000) z. 2-3, s. 204-216.
• Miziołek W., Urząd a charyzmat. Hierarchiczna i charyzmatyczna struktura Kościoła, „Ateneum Kapłańskie” 65/80 (1973) z. 1, s.74-85.
• Neumann J., Obrazárna Prasko hradu, Praha 1964.
• Sandrart J. von, Teutsche Akademie der Bau-, Bild und Mahlerem-Künste. Nürnberg 1675-1680. In ursprünglicher Form neu gedruckt mit einer Einleitung von Christian Klemm, Nördlingen 1994.
• Sobór Trydencki. Dokumenty, t. 4, H. Pietras [tł.], Kraków 2007.
• Starnawski J., Wprowadzenie, [w:] Barok, A. Skoczek [red.], Bochnia 2005.
• Steiborn B., Malarstwo Michała Willmanna (1630-1706), Wrocław 1959, Muzeum Śląskie 8, s. 12-28.
• Steinborn B., Michał Leopold Willman 1630-1706, Wrocław 1956.
• Teresa od Jezusa św., Księga zmiłowań Pańskich czyli Życie św. Teresy od Jezusa napisane przez nią samą, [w:] Św. Teresa od Jezusa, Dzieła,, t. 1, H. P. Kossowski [tł.], Kraków 1963.
• Wronka S., Apostołowie w Nowym Testamencie, [w:] M. Starowieyski, Dwunastu. Pseudo Abdiasza historie apostolskie, Kraków 1995.