Franciszek Smuglewicz, Jan Chrystian Kamsetzer i pamięć synów o Józefie Prozorze

• Authors: Michalczyk Zbigniew

Title variants

EN

Franciszek Smuglewicz, Jan Chrystian Kamsetzer and Józef Prozor in the Memory of His Sons

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The name of the Witebsk Voivode Józef Prozor and his relatives has been permeated in history of culture and Polish art of Neo-Classicism by Franciszek Smuglewicz, author of the portrait of the Prozor family, a work that despite formal flaws, ranks among the canon of Polish painting from the late 18 th century. The work features family members grouped around a medallion with the portrait of the late Józef Prozor. Source materials shed some new light on the circumstances how the portrait was created. Commissioned by Karol, the eldest son of Witebsk Voivode, the effigy of Józef Prozor was modeled on his death mask. Moreover, Karol Prozor commissioned from the royal architect Jan Chrystian Kamsetzer a monumental tomb forming an obelisk, intentioned to be placed in Siehniewicze, possibly somewhere in the vicinity of the Parish Church. It was executed at the stonemason’s workshop in Dębnik near Kraków, while the figure of the genius of death (gilded bronze) was commissioned in London (most likely through Franciszek Bukaty). In April 1792, preparations were carried out to dispatch the work to Siehniewicze and assemble it on site, yet most likely the political developments of the subsequent months, related to the Targowica Confederation, the 1792 Polish-Russian War, and Karol Prozor’s emigration prevented the transportation of the monument to Polesie.

Keywords

EN

Józef Prozor; Franciszek Smuglewicz; Neo-Classicism; portrait; death mask; Jan Chrystian Kamsetzer; tomb; obelisk; Siehniewicze

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Biuletyn Historii Sztuki
• Year: 2014
• Volume: 76
• Issue: 2
• Pages: 197-217

Contributors

author

Michalczyk Zbigniew

• Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa

References

• Archiv der Gesichter. Toten- und Lebendmasken aus dem Schiller-Nationalmuseum. Eine Ausstellung des Deutschen Literaturarchivs und der Stiftung Museum Schloß Moyland in Verbindung mit dem Museum für Sepulkralkultur in Kassel, hg. Ulrich Ott, Friedrich Pfäffin, Marbach am Neckar 1999 (Marbacher Kataloge, Bd. 53).
• Batowscy Natalia i Zygmunt, Kwiatkowski Marek, Jan Chrystian Kamsetzer. Architekt Stanisława Augusta, Warszawa 1978.
• Batowski Zygmunt, „Smuglewicz Franciszek”, [w:] Ulrich Thieme, Felix Becker, Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart, Bd. 31, Leipzig 1937.
• Benkard Ernst, Das ewige Antlitz. Eine Sammlung von Totenmasken, mit einem Geleitwort von Georg Kolbe, Berlin 1927.
• Berckenhagen Ekhart, Anton Graff – Leben und Werk, Berlin 1967.
• Białynicka-Birula Joanna, „Oleszkiewicz Józef”, [w:] Słownik artystów polskich, t. 6, Warszawa 1998.
• Billard Max, Les tombeaux des rois sous la Terreur, Paris 1907.
• Chrościcki Juliusz A., Kościół Wizytek, Warszawa 1973.
• Chrościcki Juliusz A., „Apartament królowej Ludwiki Marii w Pałacu Letnim. Próba rekonstrukcji”, [w:] Francusko-polskie relacje artystyczne w epoce nowożytnej, red. Andrzej Pieńkos, Agnieszka Rosales Rodriguez, Warszawa 2010.
• Delorme Philippe, La mauvaise tête de Henri IV. Contre-enquête sur une prétendue découverte, Paris 2013.
• Drėma Vladas, Pranciškus Smuglevičius, Vilnius 1973.
• Dubiecki Marian, Karol Prozor oboźny W. W. Ks. Litew. Przyczynek do dziejów Powstania Kościuszkowskiego. Monografia oprac. na podstawie nowych źródeł archiwalnych..., Kraków 1897.
• Falkowski Czesław, „Bukaty Tadeusz”, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, Kraków 1937.
• Федорук Анатолий Т., Старинные усадьбы Берестейщины, Минск 2006.
• Gabet Stéphane, Charlier Philippe, avec la collaboration de Perot Jacques, Henri IV. L’Énigme du roi sans tête, Paris 2013.
• George Dieter, Johann Nepomuk Della Croce, 1736-1819. Leben und Werk, Burghausen 1998 (Burghauser Geschichtsblätter, 50).
• Helsted Dyveke, Life and Death Masks in Thorvaldsen’s Collection. Exhibition in the Thorvaldsen Museum, February 28th – September 1st 1985, Copenhagen 1985.
• Hertl Michael, Totenmasken. Was vom Leben und Sterben bleibt, Stuttgart 2002.
• Jansen Hans Helmut, “Totenmasken der Goethezeit”, [w:] Der Tod in Dichtung, Philosophie und Kunst, hg. Hans Helmut Jansen, 2. Auflage, Darmstadt 1989.
• Juszczak Dorota, Małachowicz Hanna, Zamek Królewski w Warszawie. Malarstwo do 1900. Katalog zbiorów, Warszawa 2007, t. 1.
• Kai Sass Else, „Włodzimierz Potockis gravmonument”, Meddelelser fra Thorvaldsens Museum, 1956.
• Kula Witold, Szkice o manufakturach w XVIII wieku, Warszawa 1956, cz. 3.
• Linde Samuel Bogumił, Słownik języka polskiego, t. 2, cz. 2, Warszawa 1811.
• Lewicka-Morawska Anna, Między klasycznością a tradycjonalizmem. Narodziny nowoczesnej kultury artystycznej a malarstwo polskie końca XVIII i początków XIX wieku, Warszawa 2005.
• Lorentz Stanisław, Rottermund Andrzej, Klasycyzm w Polsce, Warszawa 1984.
• Manikowska Ewa, Sztuka – ceremoniał – informacja. Studium wokół królewskich kolekcji Stanisława Augusta, Warszawa 2007.
• Mańkowski Tadeusz, „Marmury dębnickie za Stanisława Augusta”, Prace Komisji Historii Sztuki PAU, 6: 1935, z. 2.
• Mikocka-Rachubowa Katarzyna, „Włoscy rzeźbiarze na dworze króla Stanisława Augusta”, Rocznik Historii Sztuki, 29: 2004.
• Mikulski Tadeusz, Ze studiów nad Oświeceniem. Zagadnienia i fakty, Warszawa 1956.
• Morawińska Agnieszka, „Kolekcjonerstwo polskie i Anglia w dobie oświecenia. Kontakty artystyczne Stanisława Augusta i Michała Poniatowskich z Noelem Desenfansem”, [w:] Polska i Anglia. Stosunki kulturalno-artystyczne. Pamiętnik wystawy sztuki angielskiej, Warszawa 1974.
• Mościcki Henryk, Dzieje porozbiorowe Litwy i Rusi, Wilno [1913], t. 1.
• Mościcki Henryk, Generał Jasiński i powstanie kościuszkowskie, Warszawa [1917].
• Orman Elżbieta, „Prozor Karol”, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 28, Wrocław 1984-1985.
• Portrety osobistości polskich znajdujące się w pokojach i w galerii pałacu w Wilanowie. Katalog, Warszawa 1967.
• Pałyga Jan, Powrót do korzeni. Pallotyni i pallotynki na Ukrainie i Białorusi, Ząbki 2005.
• Pieńkos Andrzej, Okropności sztuki. Nowoczesne obrazy rzeczy ostatecznych, Gdańsk 2000.
• Rastawiecki Edward, Słownik malarzów polskich tudzież obcych w Polsce osiadłych lub czasowo w niej przebywających, t. 2, Warszawa 1851.
• Richter Isabel, Der phantasierte Tod: Bilder und Vorstellungen vom Lebensende im 19. Jahrhundert, Frankfurt am Main 2010 (Campus Historische Studiens, Bd. 58).
• Rietschel Ernst, “Anweisung zu vollständiger Abformung eines menschlichen Kopfs”, [w:] Carl Gustav Carus, Grundzüge einer neuen und wissenschaftlichen Cranioscopie (Schädellehre), Stuttgart 1841.
• Rosiek Stanisław, „Archiwum martwych twarzy”, Twórczość, 49: 1993, nr 1 (566).
• Rosiek Stanisław, Zwłoki Mickiewicza. Próba nekrografii poety, Gdańsk 1997.
• Rostworowski Emanuel, „Jelski Stanisław”, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 11, Wrocław 1964-1965.
• Ryszkiewicz Andrzej, Polski portret zbiorowy, Wrocław 1961.
• Sielużycki Czesław, „Prace chopinowskie rzeźbiarza Jean-Baptiste-Auguste Clésingera. Studium dokumentacyjne i porównawcze”, Rocznik Chopinowski, 16: 1984.
• Słownik geograficzny królestwa polskiego i innych krajów słowiańskich, red. Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Filip Sulimierski, t. 10, Warszawa 1889.
• Sułek Zdzisław, „Prozor Ignacy”, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 28, Wrocław 1984-1985.
• Thorvaldsen w Polsce. Katalog wystawy 17 października 1994 – 22 stycznia 1995. Zamek Królewski w Warszawie, red. Ilona Zatorska-Antonowicz, Warszawa 1994.
• Welsh Caroline, “Zur Kulturgeschichte der Totenmaske”, [w:] Schillers Schädel. Physiognomie einer fixen Idee, hg. Jonas Maatsch, Christoph Schmälzle, Göttingen 2009.
• Witkowski Józef, „Miary długości metryczne i stosunek ich do miar angielskich i dawnych polskich”, Przegląd Techniczny, 41: 1903, nr 6.
• Zielińska Zofia, „Prozor Józef”, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 28, Wrocław 1984-1985.
• Znojewska-Prokop Krystyna, „Franciszek Smuglewicz. Portret rodziny Prozorów”, [w:] W kręgu wileńskiego klasycyzmu. Katalog wystawy. Muzeum Narodowe w Warszawie, oprac. Elżbieta Charazińska, Ryszard Bobrow, Warszawa 2000.