Zagadnienie świadomości czasu w „Dyliżansie warszawskim” Marii Kuncewiczowej

• Authors: Agnieszka Kruszyńska

Title variants

EN

The Problem of Time Awareness in Maria Kuncewiczowa’s “Dyliżans Warszawski” (“Warsaw Stage Coach”)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest przedstawieniu zagadnienia świadomości czasu, charakteryzującego obserwacje miasta i jego mieszkańców w zbiorze szkiców Marii Kuncewiczowej "Dyliżans warszawski". Zbiór wydany został po raz pierwszy w 1935 roku. Po drugiej wojnie światowej ukazały się kolejne edycje, uzupełnione tekstami napisanymi z powojennej perspektywy utraty. Świadomość czasu (i związany z nią sposób postrzegania przeszłości) ma w "Dyliżansie warszawskim" dwojaki charakter: w zbiorze z 1935 roku skoncentrowana jest na przemianach „dziś” wobec „wczoraj”, natomiast w tomie powojennym – naznaczona została dojmującym odczuciem końca pewnej epoki. Refleksje dotyczące kresu świata przedwojennego korespondują z refleksjami wyrażonymi w innych utworach Kuncewiczowej: "Kluczach", "Fantomach", a także w wywiadach udzielonych przez pisarkę. Istotna jest w "Dyliżansie warszawskim" relacja pamięci prywatnej do pamięci wspólnej oraz dostrzeżenie roli rzeczy w zatrzymywaniu przeszłości.

EN

The article is devoted to time awareness which characterises city observations and its inhabitants in Maria Kuncewiczowa’s collection of sketches "Dyliżans warszawski" ("Warsaw Stage Coach"). The collection was first published in 1935, and after the Second World War other editions followed, supplemented by texts written from the postwar perspective of loss. Time awareness and perception of the past connected with it in "Warsaw Stage Coach" is of double nature: in the 1935 edition it focuses on the changes “today” against “yesterday,” and in the postwar one it is marked by a feeling of an epoch's end. The reflections about the end of the prewar world correspond to those expressed in Kuncewiczowa’s other pieces, e.g. "Klucze" ("Keys"), "Fantomy" ("Phantoms"), and in interviews with her. Important in "Warsaw Stage Coach" is also the relation of private memory to common memory and the perception of the function of things in retaining the past.

Keywords

EN

Maria Kuncewiczowa; Maria Kuncewiczowa’s “Dyliżans Warszawski [Warsaw Stage Coach]”; relation of private memory to common memory; perfection of the function of things in retaining the past; time avareness; Kuncewiczowa's "Klucze [Keys]"; Kuncewiczowa's "Fantomy [Phantoms]"

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2015
• Volume: 106
• Issue: 2
• Pages: 109-122

Dates

published

2015-06-25

Contributors

author

Agnieszka Kruszyńska

• Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Pułtusk

Identifiers

ISSN

0031-0514