Polski Kościół w dobie transformacji systemowej.

• Authors: Rafał Glajcar

Title variants

EN

The Church in Poland in the period of systemic transformation.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Problematykę relacji państwo–Kościół można uznać za jeden z najciekawszych aspektów badań nad procesami transformacji systemowej w Polsce. Zarówno względy historyczne, społeczne, jak i kulturowe determinują postrzeganie Kościoła jako podmiotu o wyjątkowym charakterze. Spór o obecność Kościoła w przestrzeni politycznej rozgorzał wraz z wejściem Polski na ścieżkę rozwoju demokratycznego. Wpływa on zarówno na strategie, do których odwołują się główni aktorzy polityczni, jak i na sam Kościół, w którym w ciągu minionych ponad dwudziestu lat pojawiło się wiele nurtów prezentujących zróżnicowane poglądy na temat sposobów jego zaangażowania się w urzeczywistnianie wartości chrześcijańskich w sferze polityki.

EN

The issues behind the relationship between Church and State are one of the most intriguing aspects in the study of the processes of systemic transformation in Poland. Historical, social and cultural factors all point to the unique nature of the Church. The dispute over the presence of the Church in politics flared up with Poland’s entering the path of democratic development. The discussion has had an impact on both the strategies employed by the main political actors and on the Church itself, within which numerous schools of thought have appeared, each one of which presents a different approach towards the involvement of the Church in the realization of Christian values in politics.

Keywords

PL

relacje państwo–Kościół,; transformacja,; polityka

EN

State–Church relations,; transformation,; politics

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2012
• Volume: 12
• Pages: 75-92

Contributors

author

Rafał Glajcar

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa.

References

• Blok Z., Sposoby pojmowania i definiowania transformacji systemowej, [w:] Polska w procesie przeobrażeń ustrojowych, red. S. Wróbel, Katowice 1998.
• Blok Z., Transformacja jako konwersja funkcji wewnątrzsystemowych na przykładzie Polski, Poznań 2006.
• Budniak J., Ekumenizm jutra na przykładzie Śląska Cieszyńskiego: studium historyczno-pastoralne, Katowice 2002.
• Burdziej S., Religion and Politics: Religious Values in the Polish Public Square since 1989, „Religion, State & Society” 2005, Vol. 33, No. 2.
• Byrnes T.A., The Catholic Church and Poland’s return to Europe, “East European Quarterly” 1996, Vol. 30, No. 4.
• Chołaj H., Wstęp do teorii transformacji, Warszawa 2000.
• Crnic A., New Religions in “new Europe”, “Journal of Church and State” 2007, Vol. 49, Issue 3.
• Dobek-Ostrowska B., Proces demokratyzacji Europy Środkowo-Wschodniej – przesłanki i przebieg, [w:] Demokracje Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Wrocław 1998.
• Dudek A., Historia polityczna Polski 1989-2005, Kraków 2007.
• Eberts M.W., The Roman Catholic Church and Democracy in Poland, “Europe-Asia Studies” 1998, Vol. 50, No. 5.
• Glajcar R., Broda S., Wyznaczniki tożsamości mieszkańców Śląska Cieszyńskiego, [w:] Wokół tożsamości regionalnej. Zagłębie Dąbrowskie i jego sąsiedzi, red. M. Kaczmarczyk, W. Wojtasik, Sosnowiec 2008.
• Górowska Beata, Kościół katolicki wobec wyborów parlamentarnych w Polsce w 1991 roku, [w:] Polskie wybory 1991-2011, red. A. Materska-Sosnowska, T. Słomka, „Studia Politologiczne” 2011, nr 22.
• Graczyk R., Krytycy, „Gazeta Wyborcza” nr 268, z 14 listopada 1992 roku.
• Graczyk R., Wobec Kościoła, „Gazeta Wyborcza”, nr 298, z 19-20 grudnia 1992 roku.
• Huntington S., Trzecia fala demokratyzacji, Warszawa 1995.
• Isakowicz-Zaleski T., Księża wobec bezpieki na przykładzie archidiecezji krakowskiej, Kraków 2007.
• Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci, Kraków 2005.
• Janicki M., Władyka W., Politycy w zakrystii, „Polityka” nr 39 (2724) z dnia 26 września 2009 roku.
• Krzyk J., Kandydaci na prezydenta idą do Kościoła, „Gazeta Wyborcza” z 17 października 2005 roku.
• Lisicka H., Państwo wobec konfliktów światopoglądowych – zalety państwa neutralnego, [w:] Wizje dobrego państwa. Polska jako „dobre państwo”. Koncepcje i kontrowersje, red. A. Lisowska, A.W. Jabłoński, Toruń 2009.
• Lisicka H., Rola Kościoła w systemie politycznym Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Polityka w Polsce w latach 90. Wybrane problemy, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Wrocław 1999.
• Mały Rocznik Statystyczny Polski 2011, red. H. Dmochowska, Warszawa 2011.
• Mazurkiewicz P., Kościół i demokracja, Warszawa 2001.
• Mazurkiewicz P., Spór o obecność Kościoła w III Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Szanse i zagrożenia procesu konsolidacji systemu politycznego III Rzeczypospolitej Polskiej, red. J. Kuciński, Warszawa 2005.
• Pietrzak M., Stosunki państwo-kościół w nowej Konstytucji, „Państwo i Prawo” 1997, z. 11-12.
• Puhl J., The Catholic Church in Poland. The Battle for Souls, “Spiegel On Line International”, 1.08.2007, http://www.spiegel.de/international/spiegel/0,1518,458358,00.html (18.05.2012).
• Stepan A., Religion, Democracy, and the “Twin Tolerations”, “Journal of Democracy” 2000, Vol. 11, No. 4.
• Sztompka P., Kulturowe imponderabilia szybkich zmian społecznych: zaufanie, lojalność, solidarność, [w:] Imponderabilia wielkiej zmiany. Mentalność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji, red. P. Sztompka, Warszawa – Kraków 1999.
• Zuba K., Polska scena polityczna. Ciągłość i zmiana, Warszawa 2012.